Σήμα κινδύνου για διόγκωση των «κόκκινων» δανείων
Η καθυστέρηση στην οριστικοποίηση και θεσμοθέτηση της διαδικασίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού δημιουργεί νέους «πονοκεφάλους» στους τραπεζίτες, που τώρα βλέπουν με ανησυχία την αυξητική στάση μη πληρωμών δανείων που μέχρι πρότινος, έστω και με υπερβολική πίεση, εξυπηρετούνταν.
Τα σημερινά στοιχεία είναι άκρως απογοητευτικά, καθώς μόλις τέσσερα στα δέκα δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων κρατούνται σε καθεστώς εξυπηρέτησης, ενώ η επικείμενη ψήφιση του σχετικού νόμου ωθεί τους επιχειρηματίες στο «κοκκίνισμα» των δανείων τους με στόχο να τύχουν ευνοϊκότερης μεταχείρισης προκειμένου να εξοικονομήσουν σωτήρια για την επιχείρησή τους κεφάλαια κίνησης.
Με την ελπίδα δηλαδή να υπαχθούν σε μια διαδικασία που -μεταξύ άλλων- θα συντελέσει στην εξοικονόμηση πόρων, αρκετοί επιχειρηματίες σκέπτονται να παγώσουν την εξυπηρέτηση των δανείων τους, τουλάχιστον μέχρι την νομοθέτηση του εξωδικαστικού συμβιβασμού και της εφαρμογής εν τοις πράγμασι της ηλεκτρονικής πλατφόρμας όπως προβλέπεται.
Η χαρτογράφηση των «κόκκινων» δανείων
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, το 60% των δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις εντάσσεται στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs) και εξ αυτών, το 26% είναι σε καθυστέρηση πάνω από 90 ημέρες, ποσοστό επίσης 26% είναι αβέβαιης είσπραξης ή σε καθυστέρηση για διάστημα μικρότερο των 90 ημερών και το 48% είναι καταγγελμένες απαιτήσεις.
Το ποσό των NPEs στις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες είναι άνω του 67% και εξ αυτών, με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ, το 30% είναι σε καθυστέρηση πάνω από 90 ημέρες, το 15% είναι αβέβαιης είσπραξης ή σε καθυστέρηση για διάστημα μικρότερο των 90 ημερών και το 55% είναι καταγγελμένες απαιτήσεις.
Στις μεγάλες επιχειρήσεις το 30% κατατάσσεται στα NPEs και από αυτές το 26% είναι σε καθυστέρηση πάνω από 90 ημέρες, το 45% είναι αβέβαιης είσπραξης ή σε καθυστέρηση για διάστημα μικρότερο των 90 ημερών και το 29% είναι καταγγελμένες απαιτήσεις.
Σε επίπεδο κλάδων, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στο εμπόριο κινείται πάνω από το 45%. Πολύ υψηλά ποσοστά μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων παρατηρούνται στους κλάδους της εστίασης (76,3%), των αγροτικών δραστηριοτήτων (62,7%), των τηλεπικοινωνιών, πληροφορικής και ενημέρωσης (58,4%), της μεταποίησης (53,2%) και των κατασκευών (52,8%), ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά παρατηρούνται ενδεικτικά στους κλάδους της ενέργειας (3,7%), της δημόσιας διοίκησης (7%), των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (27%) και της ναυτιλίας (30,9%).
Καθυστερήσεις στην νομοθέτηση της διαδικασίας
Το ζήτημα είναι ότι, πέραν των καθυστερήσεων, εκκρεμούν και ορισμένα βασικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα το είδος των οφειλών που θα μπορούν να ενταχθούν στο πλαίσιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Προς τούτο συνεδριάζει σήμερα η νεοσύστατη επιτροπή της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών για τα «κόκκινα» δάνεια, με βασικά θέματα στην ατζέντα των συζητήσεων την νομική κάλυψη των στελεχών που αποφασίζουν αναδιαρθρώσεις, την εκδίωξη μετόχων που δεν συνεργάζονται και τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς για τους οποίους έχει καταρτιστεί σχέδιο νόμου αλλά δεν έχει ψηφιστεί και δεν έχει αποφασιστεί επακριβώς η πλατφόρμα διεξαγωγής τους.
Ωστόσο είναι αναγκαίος ένας πλήρης συντονισμός μεταξύ των τραπεζών, όπως άλλωστε απαιτούν οι δανειστές αλλά και προς διευκόλυνση των δανειοληπτών. Κι αυτό διότι, μέχρι τώρα, η κάθε τράπεζα διαμόρφωνε την ατζέντα της σύμφωνα με το δικό της συμφέρον, αγνοώντας τις θέσεις κάποιας άλλης που τυχόν ήταν εκτεθειμένη στον ίδιο κίνδυνο, δηλαδή είχε δανειοδοτήσει τον ίδιος δανειολήπτη.
Σε αυτό το σημείο καλείται να συμβάλει το επίσης νεοσύστατο φόρουμ διαχείρισης προβληματικών δανείων που θα συνεδριάζει σε τακτά διαστήματα, στο πλαίσιο της Ένωσης Τραπεζών.
Πάντως οι τραπεζίτες θεωρούν ότι, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, ο κλάδος κινείται εντός στόχων μείωσης της έκθεσή του σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ως έχει δηλαδή συμφωνηθεί με τον SSM και την Τράπεζα της Ελλάδος. Ο κίνδυνος εκτροχιασμού του όλου συστήματος εμφανίζεται στην περίπτωση που οι καθυστερήσεις που προαναφέρθηκαν τραβήξουν πέραν του επικείμενου Μαρτίου ή, με ελαστικότερα κριτήρια, Απριλίου.
Βεβαίως ο ρόλος της καθυστέρησης στο ζήτημα της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης δεν είναι αμελητέος και επηρεάζει άμεσα την εξέλιξη του εξωδικαστικού συμβιβασμού ως θεσμοθετημένη και πλήρως οριστικοποιημένης διαδικασίας.
