Για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά συνεχίστηκε η μείωση στο μέγεθος αγοράς των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας, όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα κλαδικής μελέτης «Ιδιωτικές Υπηρεσίες Υγείας» που εκπόνησε η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group ΑΕ.
Τα τελευταία έτη, τα έσοδα των ιδιωτών παρόχων υπηρεσιών υγείας επηρεάστηκαν αρνητικά από την επιβολή του Νόμου 4172/2013 (μηχανισμός clawback / rebate), βάσει του οποίου οι επιχειρήσεις του κλάδου υποχρεώθηκαν σε «απομείωση» των απαιτήσεών τους για τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους σε ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ.
Όπως αναφέρει ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, Senior Consultant Κλαδικών Μελετών, o οποίoς επιμελήθηκε τη συγκεκριμένη μελέτη, η συνολική αγορά των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας (βάσει αξίας) εκτιμάται ότι παρουσίασε μείωση της τάξης του 2% το 2016 σε σχέση με το 2015.
Ειδικότερα κατά κατηγορία, μείωση της τάξης του 3% εμφανίζουν τα συνολικά έσοδα των διαγνωστικών κέντρων και κέντρων αιμοκάθαρσης. Η αγορά των μαιευτικών – γυναικολογικών κλινικών εκτιμάται ότι αυξήθηκε κατά 2,5% περίπου, ενώ η αγορά των κλινικών (γενικές, ειδικές κ.α.) μειώθηκε με ποσοστό περίπου 2,5%. Απώλειες καταγράφονται και για την υποκατηγορία των νευροψυχιατρικών κλινικών, το μέγεθος αγοράς των οποίων μειώθηκε κατά 8% περίπου την περίοδο 2016/15.
Η Ελένη Δεμερτζή, Senior Manager Οικονομικών μελετών της ICAP Group, αναφέρει ότι οι κλινικές αποσπούν το μεγαλύτερο μερίδιο στο σύνολο της αγοράς των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας, το οποίο εκτιμάται στο 60% περίπου για το 2016. Οι μαιευτικές κλινικές συγκεντρώνουν περίπου το 16% των συνολικών εσόδων, ενώ το υπόλοιπο 24% μοιράζονται τα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα – κέντρα αιμοκάθαρσης. Ειδικότερα, όσον αφορά τον τομέα των κλινικών, οι γενικές κλινικές αντιπροσωπεύουν μερίδιο της τάξης του 80%, οι νευροψυχιατρικές κλινικές μερίδιο 7%, οι κλινικές αποκατάστασης μερίδιο 8% και το υπόλοιπο μοιράζονται οι ειδικές, μικτές και άλλες κατηγορίες κλινικών.
Στα δυνατά σημεία του κλάδου περιλαμβάνεται το γεγονός της δραστηριοποίησης μεγάλων και καλά οργανωμένων επιχειρηματικών ομίλων με μακρά εμπειρία, η τάση της σταδιακής γήρανσης του πληθυσμού, η εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης και βέβαια οι χρόνιες αδυναμίες του δημόσιου συστήματος υγείας.
Στα αδύνατα σημεία εντάσσεται το σχετικά αυστηρό θεσμικό πλαίσιο σε σχέση με την ίδρυση νέων ιατρικών μονάδων. Ευκαιρίες για τον κλάδο συνιστούν μεταξύ άλλων, η επέκταση των υφιστάμενων εταιρειών σε αγορές του εξωτερικού, η ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού, η σύναψη συμβάσεων με ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, καθώς και η εξειδίκευση σε τομείς όπου υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης.
Ως απειλή για τον κλάδο μπορούν να εκληφθούν η παρατεταμένη περίοδος οικονομικής ύφεσης που πλήττει τη χώρα, τα προβλήματα ρευστότητας του δημοσίου τομέα, η στενότητα στην τραπεζική χρηματοδότηση και βέβαια τα μέτρα της Πολιτείας περί μείωσης των δαπανών υγείας.
Στο πλαίσιο της μελέτης έγινε εκτεταμένη χρηματοοικονομική ανάλυση των επιχειρήσεων του κλάδου βάσει 17 επιλεγμένων αριθμοδεικτών για την πενταετία 2011-2015. Επίσης, συνετάχθη ομαδοποιημένος ισολογισμός (για τις χρήσεις 2014 και 2015) βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος 39 επιχειρήσεων εκμετάλλευσης ιδιωτικών κλινικών, 11 επιχειρήσεων εκμετάλλευσης μαιευτικών κλινικών και 26 επιχειρήσεων εκμετάλλευσης διαγνωστικών κέντρων.
Αναλυτικότερα, το σύνολο του ενεργητικού των ιδιωτικών κλινικών παρουσίασε ποσοστιαία μείωση 3,1% το 2015 σε σχέση με το 2014, των μαιευτικών κλινικών παρέμεινε στα ίδια επίπεδα (οριακή αύξηση κατά 0,2%), ενώ των διαγνωστικών κέντρων – κέντρων αιμοκάθαρσης μειώθηκε κατά 7,7%.
Τα συνολικά έσοδα των ιδιωτικών κλινικών του δείγματος εμφανίζονται οριακά αυξημένα κατά 1,3%, ενώ τα έσοδα των μαιευτικών κλινικών εμφανίζονται αυξημένα κατά 4,2%. Αναφορικά με τα διαγνωστικά κέντρα και κέντρα αιμοκάθαρσης, τα συνολικά τους έσοδα δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά (οριακή μείωση κατά 0,2%).
Το τελικό καθαρό αποτέλεσμα των γενικών αλλά και των μαιευτικών κλινικών παρέμεινε ζημιογόνο και το 2015, αλλά το ύψος των ζημιών περιορίσθηκε ελαφρά. Διαφορετική είναι η εικόνα για τα διαγνωστικά κέντρα και κέντρα αιμοκάθαρσης, το τελικό αποτέλεσμα των οποίων ήταν κερδοφόρο και μάλιστα σημαντικά αυξημένο (κατά 56%) το 2015/2014.
Από τις 39 εταιρείες του δείγματος των γενικών κλινικών, μόνον οι 10 εμφάνισαν κέρδη το 2015. Σημαντική μείωση παρουσίασε το μέσο ετήσιο περιθώριο μικτού κέρδους το 2015 σε σχέση με το 2014 το οποίο και κυμάνθηκε σε αρνητικά επίπεδα. Επίσης, σε αρνητικά επίπεδα κυμάνθηκε το μέσο περιθώριο κέρδους EBITDA τη διετία 2014-2015.
Από τις 11 εταιρείες του δείγματος των μαιευτικών – γυναικολογικών κλινικών, οι επτά εμφάνισαν κέρδη το 2015. Αύξηση παρουσίασε τόσο το μέσο ετήσιο περιθώριο μικτού κέρδους το 2015 σε σχέση με το 2014, όσο και το μέσο περιθώριο κέρδους EBITDA.
Τέλος, από τις 26 εταιρείες του δείγματος των διαγνωστικών κέντρων και κέντρων αιμοκάθαρσης, οι 18 εμφάνισαν κέρδη το 2015. Ελαφρά μείωση παρουσίασε το μέσο ετήσιο περιθώριο μικτού κέρδους το 2015 σε σχέση με το 2014, ενώ το μέσο περιθώριο κέρδους EBITDA μειώθηκε σημαντικά το 2015. Σημειώνεται ότι η εφαρμογή του Νόμου 4172/2013 (μηχανισμός αυτόματων επιστροφών clawback / rebate), επιβάρυνε σε σημαντικό βαθμό τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών του κλάδου.