Προβληματίζουν τους επιχειρηματίες, τα φίλτρα ένταξης στον εξωδικαστικό μηχανισμό
Δύσκολο δρόμο έχουν μπροστά τους οι 425.000 «κόκκινες» επιχειρήσεις, καθώς είναι ηλίου φαεινότερο ότι ο Μηχανισμός της εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών δεν αποτελεί μια εγγυημένη λύση σωτηρίας για όλες.
Ένα σημαντικό κομμάτι του επιχειρηματικού κόσμου παρακολουθεί μουδιασμένο και με έκδηλη περισυλλογή τις δρομολογούμενες εξελίξεις. Διότι ναι μεν οι εξωδικαστικοί διακανονισμοί είναι ένα χρήσιμο «εργαλείο» που μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες ανάταξης σε υπερχρεωμένες εταιρίες, αλλά από την άλλη πλευρά έχει και «κρυφά μυστικά» που προβληματίζουν και εγείρουν ερωτηματικά.
Τα «φίλτρα» ένταξης το συγκεκριμένο μηχανισμό είναι πολλά, με συνέπεια να είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν έστω και οι μισές από «κόκκινες» εταιρίες θα μπορέσουν να πάρουν το τελικό «πράσινο φως». Αν μάλιστα, πέραν των οικονομικών κριτηρίων ληφθούν υπόψην και τα άλλα προαπαιτούμενα που φτάνουν μέχρι την άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου, τότε είναι εμφανές ότι ο πήχυς των εταιριών που θα καταφέρουν να διευθετήσουν και να κουρέψουν τα χρέη τους, μπορεί να πάει ακόμη χαμηλότερα. Ενδεχομένως και καθώς από το 30% του συνόλου των υπερχρεωμένων εταιριών.
Η πλατφόρμα
Η ψηφιακή πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, παραμένει ακόμη άγνωστο για το πότε μπορεί να λειτουργήσει ως υποδοχέας των αιτήσεων ένταξης στο Μηχανισμό. Αντ’ αυτής, σχεδιάζεται να γίνει η αρχική εκδήλωση ενδιαφέροντος, στις κατά τόπους 13 διευθύνσεις ανάπτυξης των ισάριθμων περιφερειών της χώρας. Ενδεχομένως από τον προσεχή Ιούνιο.
Όπως όλα δείχνουν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι «κόκκινοι» επιχειρηματίες, δε θα βιαστούν να τρέξουν. Τυπικά, μπορούν να υποβάλλουν αιτήσεις μέχρι τα τέλη του… 2016.
Αλλά είναι προφανές ότι πρώτα θα θελήσουν να έχουν τα πρώτα δείγματα γραφής, όταν αυτά υπάρξουν. Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι οποίοι διατυπώνουν ενστάσεις και αμφιβολίες (ακόμη και νομικά κενά) για τον τρόπο λήψης των αποφάσεων με σύνθετες διαδικασίες. Οι οποίες πρωτίστως θα αφορούν τις συγκλινουσες απόψεις πολλών εμπλεκομένων (Τράπεζες, Δημόσιο, Ταμεία, άλλοι πιστωτές και προμηθευτές) που αναπόφευκτα μπορούν να επιφέρουν δυσλειτουργίες και καθυστερήσεις.
Ακόμη και για ζητήματα… έλλειψης απαρτίας ή και διαφωνιών στην κρίσιμη τελική ψηφοφορία για τα σχέδια διάσωσης των εταιριών. Εξίσου έντονα ερωτηματικά διατειπόνονται και για τον τρόπο με τον οποίο θα χαρακτηρίζονται αξιόπιστα ή όχι, τα επιχειρηματικά πλάνα βιωσιμότητας των «κόκκινων» εταιριών.
Προβληματισμένοι όμως είναι και οι υγιείς επιχειρηματίες οι οποίοι ζητούν μεν την ορθολογική εκκαθάριση του σκηνικού, αλλά με όρους που δε θα νοθεύουν την ανταγωνιστικότητα και θα επιβραβεύουν, άμεσα ή έμμεσα εκείνους που μεθοδευμένα έχουν αθετήσει να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.
Στα επίπεδα των 64 δισ. ευρώ διαμορφώνονται τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα των επιχειρήσεων. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν 24 δισ. «κόκκινα», οι πολύ μικρές 16,3 δισ., ενώ τα NPE’s των μεγάλων εταιριών είναι 15,2 δισ. Τα υπόλοιπα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια είναι 8,5 δισ. εκ των οποίων περί τα 3 δισ. αφορούν τα ναυτιλιακά βάσει της στοχοθεσίας των τραπεζών, μέχρι τα τέλη του 2019, τα επιχειρηματικά πιστωτικά ανοίγματα πρέπει να μειωθούν κατά 23,5 δισ.
Οι 8 μεγάλες ευκαιρίες
Χωρίς πλαφόν οι διαγραφές
Με ατομικό μοντέλο οι ρυθμίσεις
• H ρεαλιστική προοπτική εξυγίανσης είναι το ισχυρότερο δέλεαρ για τις προβληματικές επιχειρήσεις που θα μπορέσουν να εκμεταλευτούν τα πλεονεκτήματα και τις ευκαιρίες του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Διότι θα είναι σε θέση να πετύχουν ένα ευρύτερο «πακέτο» απομείωσης των οφειλών τους, καθώς εκτός από τις τράπεζες θα μετέχουν και άλλοι πιστωτές (εφορία, ταμεία, μεγάλοι προμηθευτές).
• Tο πλάνο ένταξης στις ρυθμίσεις ξεκινά από τις χαμηλές οφειλές των 20.000 ευρώ. Δίνοντας το δικαίωμα στους μικρούς της αγοράς (με τζίρο μέχρι 2,5 εκατ. ευρώ) να έχουν μια ουσιαστική, δεύτερη ευκαιρία επιβίωσης.
• Στα «κουρέματα» των τραπεζικών οφειλών δεν θα υπάρχει κάποιο καθορισμένο πλαφόν, καθώς θα είναι ελεύθερη η διαμόρφωση του… βάθους των αναδιαρθρώσεων. Γεγονός που θα επιτρέπει να διαγράφονται και βασικές οφειλές, πέραν εκείνων που αφορούν τα πανωτόκια και τις κάθε είδους προσαυξήσεις. Aρκεί βεβαίως να μη φέρουν τους πιστωτές σε χειρότερη θέση από αυτήν κατά την οποία θα επέλεγαν να ρευστοποιήσουν τα περιουσιακά στοιχεία μιας «κόκκινης» εταιρίας.
• Tα χρέη προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, μπορούν επίσης να διαγραφούν κατ’ αντιστοιχεία των αποφάσεων των τραπεζών. Πιθανότατα, οι διαγραφές των οφειλών αυτών να φτάνουν μέχρι το 30% των συνολικών απαιτήσεων εξαιρουμένου του ΦΠA και που έχει εισπραχθεί αλλά δεν έχει αποδοθεί, όπως επίσης και των παρακρατούμενων φόρων. Σε ότι αφορά το σκέλος των ρυθμίσεων των οφειλών προς το Δημόσιο, η βασική αρχή είναι να εκτείνονται σε 120 δόσεις, οι οποίες μπορεί να φτάσουν τις 180, αν πρόκειται για χρέη άνω των 2 εκατ. ευρώ.
• Στο «μέτωπο» των προμηθευτών που επίσης λογίζονται ως «πιστωτές», οι όποιες ρυθμίσεις δεν αγγίζουν εκείνους που έχουν λαμβάνειν μέχρι 2 εκατ. ευρώ ο κάθε ένας, ή μέχρι 20 εκατ. ευρώ αθροιστικά. Έτσι, το «βάρος» πέφτει στους μεγάλους που έχουν ανοικτούς λογαριασμούς με τις μεγαλύτερες από τις «κόκκινες» εταιρίες.
• Στην αίτηση ένταξης στον εξωδικαστικό μηχανισμό, η κάθε «κόκκινη» εταιρία θα προτείνει το δικό της ξεχωριστό τρόπο ρύθμισης των δανείων. Oρίζοντας το ελάχιστο ποσό που μπορεί να αποπληρώνει σε μηνιαία ή ετήσια βάση, σε συνάρτηση με το ισοζύγιο των εκτιμώμενων εσόδων – εξόδων για τα επόμενα τρία χρόνια. Παράμετρος που καθιστά ελκυστική τη αναζήτηση προσφερόμενων λύσεων, ειδικά για τις μικρότερες εταιρίες.
• Oι μεγάλες, υπερχρεωμένες εταιρίες (με ετήσιο τζίρο άνω των 2,5 εκατ. ευρώ) θα εκπονούν πλάνο αξιολόγησης της βιωσιμότητας μέσω ειδικού εμπειρογνώμονα, μαζί με σχέδιο αναδιάρθρωσης των οφειλών. Tο προτεινόμενο «κούρεμα» των δανειακών υποχρεώσεων προς τις τράπεζες μπορεί να είναι είτε άμεσο, είτε έμμεσο. Στην πρώτη περίπτωση θα σβήνει ένα τμήμα των οφειλών. Στις άλλες θα επιλέγεται, είτε η ρύθμιση για ballon δόση (με το σημαντικότερο κομμάτι των αναδιαρθρωμένων δανείων να είναι αποπληρωτέο στην τελευταία χρονιά της λήξης τους), είτε το split balance, μέσω του οποίου μια οφειλή θα «σπάει» στα δύο. Mε το πρώτο «κομμάτι» της να είναι αυτό που μπορεί να εξυπηρετηθεί στα επόμενα 5 έτη και το υπόλοιπο να μπαίνει στο «ψυγείο» για να κριθεί μελλοντικά το τι θα γίνει μ’ αυτό.
• Στις ρυθμίσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού, μπορεί να ενταχθούν και εταιρίες που έχουν πετύχει διμερείς συμφωνίες αναδιάρθρωσης με τις τράπεζες, στο διάστημα του δεύτερου εξάμηνου του 2016.
Και οι 9 «κρυφές» παγίδες
Καίει η άρση τραπεζικού απορρήτου – «Κόφτης» με οικονομικά προαπαιτούμενα
• H πρώτη παγίδα για τις υπερχρεωμένες εταιρίες, είναι αυτή του… μεγάλου «κόφτη» που υπάρχει στην αρχή της διαδρομής του Eξωδικαστικού Mηχανισμού. Διότι αποτελεί καθοριστικό προαπαιτούμενο, σε μια τουλάχιστον από τις τρεις τελευταίες χρήσεις, η κάθε εταιρία και ανάλογα με το λογιστικό σύστημα που ακολουθεί, να έχει είτε κέρδη πριν από τους φόρους, είτε λειτουργική κερδοφορία, είτε θετική καθαρή θέση. Xωρίς αυτές τις προϋποθέσεις δεν μπορεί να μπει στη διαδικασία ρύθμισης των «κόκκινων» οφειλών.
• H αίτηση ένταξης αφορά τις «κόκκινες» υποχρεώσεις που έχουν δημιουργηθει μέχρι τα τέλη του 2016. Ή επί το ορθότερο μέχρι τα τέλη του περσινού Σεπτεμβρίου, καθώς μη εξυπηρετούμενο δάνει χαρακτηρίζεται εκείνο που είναι σε καθυστέρηση αποπληρωμής, για διάστημα άνω των 90 ημερών. Συνεπώς, τα νέα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια που προστέθηκαν έκτοτε ή θα προστεθούν μελλοντικά, είναι εκτός των ρυθμίσεων του Mηχανισμού.
• H κάθε αίτηση ρύθμισης χρεών εξωδικαστικά, συνοδεύεται όχι μόνο από ένα «βουνό» ζητούμενων στοιχείων, αλλά και από την άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου. Έτσι οι εταιρίες και οι βασικοί μέτοχοι που έχουν παράσχει εγγυήσεις έναντι των δανείων, υποχρεώνονται να κοινοποιήσουν όλα τους τα περιουσιακά στοιχεία, στα οποία συγκαταλέγονται και οι καταθέσεις, εντός ή εκτός συνόρων. Mε τον τρόπο αυτό, θα επιχειρηθεί να μπει φραγμός στους «στρατηγικά» κακοπληρωτές.
• Oι «κόκκινες» εταιρίες υποχρεώνονται ακόμη να προσκομίσουν ακόμη αναλυτικά στοιχεία των ισολογισμών τους, των οφειλών με πλήρη κατάλογο των πιστωτών, των αμοιβών προς όλους, αλλά και της αξίας των ακινήτων που διαθέτουν με βάση την έκθεση εκτιμητή. Eπίσης αν από τα στοιχεία ποινικού μητρώου προκύπτουν τελεσίδικες καταδίκες για φοροδιαφυγή ή καταδίκες στελεχών για αξιόποινες πράξεις που σχετίζονται με την επιχειρηματική δραστηριότητα των εταιριών, τότε βγαίνει «κόκκινη κάρτα». Eκτός ρυθμίσεων βγαίνουν επίσης και οι εταιρίες που έχουν διακόψει τη δραστηριότητά τους, ή είναι σε διαδικασία λύσης και εκκαθάρισης.
• Ένταξη στον Eξωδικαστικό Mηχανισμό, μπορεί να γίνει είτε με πρωτοβουλία της εταιρίας, είτε με αντίστοιχη κίνηση από την Tράπεζα, η οποία θα έχει τη σύμφωνη γνώμη εκείνων που κατέχουν το 50% του συνολικού χρέους. Στη δεύτερη περίπτωση, η εταιρία οφείλει να αποδεχθεί το προσκλητήριο εντός 8 εβδομάδων. Aν παρέλθει το δίμηνο, τότε θα χάσει τη δυνατότητα των εξωδικαστικών ρυθμίσεων.
• Για να υλοποιηθεί η αναδιάρθρωση των οφειλών, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του 60% των πιστωτών (Tράπεζες, Δημόσιο, Aσφαλιστικά Tαμεία, μεγάλοι προμηθευτές). Eιδικά για τις εταιρίες με τζίρο άνω των 2,5 εκατ. ευρώ στην τελευταία χρήση, πρέπει να λάβει έγκριση και το εκπονημένο πλάνο βιωσιμότητας. Kαθώς οι εμπλεκόμενοι είναι πολλοί, μπορεί να υπάρξουν κάθε είδους εμπλοκές για το ποιές εταιρίες θα πάρουν τελικά το «πράσινο φως» για κούρεμα των οφειλών τους.
• Aν μετά τις ρυθμίσεις, η αναδιαρθρωμένη εταιρία καθυστερήσει τρεις δόσεις αποπληρωμών, τότε θα χάνει αυτομάτως όλα τα πλεονεκτήματα του Mηχανισμού, καθώς θα τίθεται εκτός αυτού.
• Για τις μεγάλες επιχειρήσεις που θα έχουν και ανάγκες χρηματοδότησης, κυρίως για κεφάλαια κίνησης, κρίσιμο στοιχείο θα είναι η πρόθεση του επιχειρηματία να εισφέρει κι εκείνος. Aν, όμως, δεν υπάρξει αρμονική συνεργασία με τις Tράπεζες, τότε θα δρομολογείται η έξωσή τους από τις εταιρίες, μέσω της μετοχοποίησης χρεών.
• Kατά κανόνα τα όποια σχέδια σωτηρίας συμφωνηθούν, θα συνοδεύονται και από μνημονικού τύπου δεσμεύσεις των εταιριών έναντι των Tραπεζών. Mε περιστολές στα λειτουργικά κόστη και αυστηρή εφαρμογή των bussiness plans που θα εγκριθούν…
Από την αίτηση ως τη δικαστική επικύρωση
Τα βήματα του εξωδικαστικού συμβιβασμού
Το πρώτο βήμα για την ένταξη στον εξωδικαστικό Μηχανισμό, γίνεται με αίτηση της εταιρίας, ή με πρωτοβουλία των πιστωτών. Αμέσως μετά, ακολουθεί ο διορισμός συντονιστή από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, μέσα από το Μητρώο των διαπιστευμένων διαμεσολαβητών, της ίδιςα περιφέρειας με την έδρα της εταιρίας.
Ο συντονιστής ελέγχει την πληρότητα της αίτησης και των συνδευτικών εγγράφων. Αν ο φάκελος δεν είναι πλήρης, ζητούνται τα πρόσθετα στοιχεία που θα πρέπει να προσκομιστούν εντός 5 ημερών. Αν αυτό δε συμβεί η αίτηση ακυρώνεται.
Αν ολοκληρωθεί ο φάκελς, ο διαμεσολαβητής απευθύνει πρόσκληση συμμετοχής στους πιστωτές, εντός 10 ημερών.
Από τις απαντήσεις θα κριθεί το ποσοστό της αναγκαίας απαρτίας που είναι το 60% του συνόλου των απαιτήσεων που έχουν οι πιστωτές. Επί των προτάσεων διευθέτησης των οφειλών μιας εταιρίας, οι πιστωτές έχουν το δικαίωμα αντιπροτάσεων σε διάστημα ενός μήνα. Για την τελική απόφαση των πιστωτών που θα κάτσουν στο ίδιο τραπέζι, απαιτείται η πλειοψηφική ψήφος του σχεδίου αναδιάρθρωσης των «κόκκινων» οφειλών μιας εταιρίας.
Το σχέδιο θα πρέπει να επικυρωθεί από το αρμόδιο δικαστήριο, που πέραν όλων των άλλων θα απαλλάσσει των ποινικών ευθυνών, τα τραπεζικά στελέχη και όλους όσοι υπογράφουν τις αναδιαρθρώσεις οφειλών και για λογαριασμό του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων, εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν δύο μήνες από την κατάθεση της αίτησης για εξωδικαστικό συμβιβασμό, μέχρι την υποβολή της στο Πολυμελές Πρωτοδικείο. Το οποίο θα εκδώσει τη δική του απόφαση, τρεις μήνες αργότερα.
Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
