Την πρακτική των τραπεζών ακολουθεί πλέον το ελληνικό Δημόσιο, βγάζοντας σε πλειστηριασμό ακόμη και το μοναδικό ακίνητο του οφειλέτη
Το καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς φαίνεται πως εκπνέει οριστικά, καθώς οι οφειλέτες προς την εφορία πλέον θα είναι εκτεθειμένοι στον κίνδυνο να χάσουν το μοναδικό σπίτι στο οποίο και κατοικούν.
Μέχρι τώρα το ελληνικό Δημόσιο δεν ακολουθούσε την πρακτική των τραπεζών, αφού προχωρούσε σε κατασχέσεις ακινήτων αλλά ουδέποτε ολοκλήρωνε την διαδικασία του πλειστηριασμού στο ειρηνοδικείο.
Συγκεκριμένα, εφορίες και ΙΚΑ κατέσχεσαν περί τα 50 χιλ. ακίνητα, στην περίοδο 2009 – 2016, ιδιοκτητών που δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στις οφειλές τους.
Η διαδικασία προβλέπει αποστολή στον οφειλέτη εγγράφου με τίτλο «Ατομική Ειδοποίηση Καταβολής Οφειλής», βάσει του οποίου καλούνται να ρυθμίσουν τις οφειλές τους εντός προθεσμίας 20 – 30 ημερών, προκειμένου να αποφύγουν την διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη της οφειλής.
Στην συνέχεια, εάν η προαναφερόμενη προθεσμία παρέλεθι άπρακτη, το ελληνικό Δημόσιο έχει δικαίωμα λήψης αναγκαστικών μέτρων κατά του οφειλέτη, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν: (α) κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, (β) κατάσχεση κινητών στα χέρια τρίτου (π.χ. κατάσχεση υπολοίπου τραπεζικού λογαριασμού που διατηρεί ο οφειλέτης) και (γ) κατάσχεση ακινήτων.
Εφόσον έχει επιτευχθεί νομική δέσμευση (αδυναμία μεταβίβασης του ακινήτου) μέσω της κατάσχεσης σε βάρος του οφειλέτη, ο προϊστάμενος της ΔΟΥ ή ο διευθυντής του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) έχει, σύμφωνα με τον νόμο, τη δυνατότητα πραγματοποίησης πλειστηριασμού. Προχωρά στην έκδοση προγράμματος πλειστηριασμού και ορίζει συγκεκριμένη ημερομηνία, ενώ οι κοινοποιήσεις – δημοσιεύσεις ενεργούνται τουλάχιστον 20 ημέρες πριν από την ημερομηνία διεξαγωγής του.
Ωστόσο, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, οι πλειστηριασμοί για οφειλές προς το Δημόσιο δεν ολοκληρώνονταν, με εξαίρεση ελάχιστες περιπτώσεις μεγαλοοφειλετών που κυρίως διέθεταν βιομηχανικά ακίνητα, καθώς η δικαστική προστασία σταματούσε τις εκποιητικές ενέργειες.
Από τώρα το Ελληνικό Δημόσιο βγάζει στο σφυρί τα σπίτια όσων οφείλουν στην Εφορία, ακόμη κι αν πρόκειται για πρώτη κατοικία. Το πρώτο θύμα της νέας συνθήκης, όπως αναφέρει το Πρώτο Θέμα, είναι ένας επιχειρηματίας οίκων ευγηρίας, ο οποίος, έπειτα από τέσσερις δεκαετίες επιτυχημένης πορείας, πτώχευσε τον καιρό των μνημονίων. Όλο το χρέος της εταιρείας πέρασε στο ΑΦΜ του και, παρά το γεγονός ότι προχώρησε σε ρύθμιση, μόλις εμφάνισε αδυναμία να πληρώσει μερικές δόσεις, η ΦΑΕ Πειραιά, στην οποία υπάγεται, του κοινοποίησε την απόφαση αναγκαστικού πλειστηριασμού της πρώτης και μοναδικής κατοικίας του -ένα διαμέρισμα στο Μοσχάτο, με ημερομηνία πλειστηριασμού την 1η Μαρτίου 2017.
Η δικηγόρος πέτυχε την ανακοπή του πλειστηριασμού για δύο μήνες. Στις 3 Μαΐου όμως το διαμέρισμα θα βγει κανονικά στο σφυρί, και μάλιστα «σκοτωμένο», αφού ως πρώτη προσφορά έχουν οριστεί τα 100.000 ευρώ, ποσό σημαντικά μικρότερο από την πραγματική αξία του ακινήτου.
«Σε πολλές περιπτώσεις τα χρέη έχουν δημιουργηθεί παλαιότερα, όταν δηλαδή η αξία των ακινήτων ήταν ακόμα και υπερδιπλάσια. Πλέον, όμως, το Δημόσιο, αφού εκτιμήσει ελεύθερα την αξία του ακινήτου, την τοποθετεί συνήθως στο ύψος του χρέους και τελικά αδιαφορεί αν ουσιαστικά βγάζει ένα ακίνητο στο σφυρί μισοτιμής. Περαιτέρω, μπορεί η καθυστέρηση του πλειστηριασμού να “βόλευε” τους ιδιοκτήτες, τώρα όμως που ξεκινά η διαδικασία το χρέος έχει φορτωθεί με δυσθεώρητες προσαυξήσεις, οι οποίες μπορεί να φτάνουν ακόμα και το 300%. Σε λίγο θα γίνεται πλειστηριασμός ακόμα και για οφειλές 5.000 ευρώ», δηλώνει η δικηγόρος Σοφία Νικολάου στο Πρώτο Θέμα. Μάλιστα ο συγκεκριμένος οφειλέτης υποστήριξε στο δικαστήριο ότι από επιχειρηματίας κατέληξε υπάλληλος βρίσκοντας δουλειά με μισθό 400 ευρώ, ενώ στο διαμέρισμα που βγαίνει στο σφυρί μένει σήμερα μαζί με τους γονείς του.
«Είναι η νομοθεσία που μας επιβάλλει να βγάλουμε τυπικά τα προγράμματα πλειστηριασμών για να αποφύγουμε την παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου και άλλα πράγματα. Αλλά ουσιαστικά δεν παίρνουμε ποτέ αυτό το μέτρο, δηλαδή δεν φτάνουμε στην ημέρα του πλειστηριασμού», ισχυρίζεται ο διευθυντής της ΦΑΕ Πειραιά Σταύρος Μπαλάσκας.
Ωστόσο, σύμφωνα με την απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά που έκανε δεκτό το αίτημα ανακοπής του πλειστηριασμού για δύο μήνες, η ΦΑΕ Πειραιά παραστάθηκε στο δικαστήριο και ζήτησε να απορριφθεί το αίτημα ανακοπής και να προχωρήσει ο πλειστηριασμός του ακινήτου, ενώ παραμένει άγνωστο με ποιον τρόπο θα αναβαλλόταν -έστω και για δύο μήνες- η διαδικασία αν δεν είχε κινηθεί νομικά ο οφειλέτης.
