Καλύτερη πρόσβαση σε νέες δυναμικές αγορές για τα αγροτικά προϊόντα του Βελβεντού στη δυτική Μακεδονία εκτιμάται ότι θα δώσει η λειτουργία του πρώτου αυτοδιαχειριζόμενου υδροηλεκτρικού σταθμού στην Ελλάδα, που ανήκει σε Τοπικό Οργανισμό Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) και συγκεκριμένα στους οργανωμένους δενδροκαλλιεργητές του Βελβεντού.
Ήδη, τα αγροτικά προϊόντα του Βελβεντού, μέσω των δύο συνεταιρισμών πού λειτουργούν στην περιοχή, έχουν καταφέρει να εδραιωθούν στις αγορές της Ευρώπης και της Ρωσίας. Η νέα αυτή υποδομή, που θα ρίξει σημαντικά το κόστος παραγωγής, αναμένεται ν’ ανοίξει τον δρόμο για είσοδο σε ακόμη περισσότερες αγορές του εξωτερικού.
«Ο υδροηλεκτρικός σταθμός θα χρησιμοποιεί τα νερά από το φαράγγι του Σκεπασμένου και θα παράγει ηλεκτρικό ρεύμα που θα πουλά στην ΔΕΗ και με αυτό τον τρόπο θα καλύπτουμε τις ετήσιες δαπάνες των αγροτών για την άρδευση των χωραφιών τους» δήλωσε μιλώντας στο ΑΠΕ- ΜΠΕ ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Βελβεντού, Γιώργος Φραγκουλάκης. Σύμφωνα με τις μελέτες βιωσιμότητας του έργου, «σε μια εντελώς δύσκολη χρονιά» από την άποψη του χιονιού ή των βροχοπτώσεων (δηλαδή με λίγο νερό), η λειτουργία του υδροηλεκτρικού εργοστασίου μπορεί να προσφέρει σε σημερινές τιμές τουλάχιστον 150.000 ευρώ. Η δε καλύτερη χρονιά μπορεί να προσφέρει έσοδα που αγγίζουν ακόμη και το μισό εκατομμύριο ευρώ.
«Κατά μέσο όρο δαπανούμε 200.000 -280.000 ευρώ ετησίως για τη λειτουργία των αντλιοστασίων, προκειμένου να αρδεύουμε τις καλλιέργειες μας και με τα χρήματα από τη λειτουργία του υδροηλεκτρικού σταθμού θα πληρώνουμε τα έξοδα λειτουργίας των αντλιοστασίων και ταυτόχρονα με τα χρήματα που θα περισσεύουν θα χρηματοδοτήσουμε σημαντικά έργα επιδιόρθωσης του δικτύου άρδευσης που έχει κατασκευαστεί πριν από 37 χρόνια και παρουσιάζει προβλήματα» ανέφερε ο Γιώργος Φραγκουλάκης.
Ο υδροηλεκτρικός σταθμός του ΤΟΕΒ Βελβεντού έχει ονομαστική ισχύ 1,9 MW και θα αξιοποιεί τα νερά από την ορεινή θέση «Σκεπασμένο», που τους χειμερινούς μήνες χύνονται στη λίμνη Πολυφύτου. Τα νερά που χρησιμοποιούνται το καλοκαίρι για την άρδευση των χωραφιών, τον χειμώνα θα αξιοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Ο Σταθμός θα δουλεύει από τα μέσα του φθινοπώρου έως την μέση της άνοιξης και κατά την διάρκεια των υπόλοιπων ημερών του χρόνου όταν υπάρχουν βροχοπτώσεις. Έχει κατασκευαστεί με ό, τι πιο καινούργιο και σύγχρονο διαθέτει η τεχνολογία στους μικρούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Έχει ηλεκτρονικά συστήματα και κάμερες παρακολούθησης της δεξαμενής επιτήρησης, που βρίσκεται 4,5 χλμ μακριά από τον σταθμό, ηλεκτρονικά συστήματα επιτήρησης του δικτύου μεταφοράς του νερού κ.ά.
Ο προϋπολογισμός του έργου κατασκευής του υδροηλεκτρικού σταθμού, του αγωγού μεταφοράς νερού, μήκους 4,5 χλμ και των έργων στις δεξαμενές επιτήρησης προσέγγισε τα 3 εκατ. ευρώ. Το αρχικό έργο του αγωγού, κόστους 1,5 εκατ. ευρώ, είχε χρηματοδοτηθεί το 2005 από την τότε Νομαρχία Κοζάνης. Ο πρώην δήμος Βελβεντού το 2009 διέθεσε 500. 000 ευρώ στον ΤΟΕΒ για το ξεκίνημα του έργου. Η κατασκευή, τέλος, του εργοστασίου, ύψους επένδυσης 1 εκατ. ευρώ, δημοπρατήθηκε το 2012. Υπήρξαν καθυστερήσεις λόγω έλλειψης χρηματοδότησης και τελικά το 2015 ο περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας, Θόδωρος Καρυπίδης, διέθεσε από τον τοπικό πόρο ανάπτυξης και από αλλά χρηματοδοτικά εργαλεία χρηματοδότηση για την προμήθεια του μηχανολογικού εξοπλισμού, προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο.
Μια ιστορία που ξεκίνησε από το 2000
Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η ιδέα της δημιουργίας του έργου ξεκίνησε το 2000, όταν δύο ιδιωτικές εταιρείες και η ΔΕΗ Ανανεώσιμες άρχισαν να δείχνουν ενδιαφέρον για την αξιοποίηση των νερών με τη δημιουργία υδροηλεκτρικών σταθμών. Όπως εξηγεί ο πρώην δήμαρχος Βελβεντού Μανώλης Στεργίου «ως δημοτική αρχή το 2003 ,συνεκτιμώντας τα οφέλη από μια τέτοια ενέργεια, αποφασίσαμε να βάλουμε στο «παιχνίδι» τους αγρότες μας, ώστε να κατασκευάσουν οι ίδιοι μέσω του ΤΟΕΒ το μικρό υδροηλεκτρικό έργο, προκειμένου από τα εξασφαλισμένα κέρδη της λειτουργίας του να μπορούν να αποπληρώνουν το κόστος λειτουργία των αντλιοστασίων που ποτίζουν τις δενδροκαλλιέργειάς του κάμπου».
Ετοιμάστηκε ο φάκελος και κατατέθηκε στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), προκειμένου να εξασφαλιστεί η άδεια κατασκευής του υδροηλεκτρικού έργου. Στον αγώνα για την εξασφάλιση της κατασκευής και της λειτουργία του, ο πρώην δήμαρχος υπογράμμισε ότι «οι αγρότες του ΤΟΕΒ αντιμετώπισαν ένα κυκεώνα γραφειοκρατικών διαδικασιών και πολυποίκιλων εμποδίων που κράτησε μέχρι και τώρα ενώ έπρεπε να συναγωνιστούν τους ανταγωνιστές ιδιώτες και τη ΔΕΗ που είχαν μια μεγαλύτερη ευελιξία στις κινήσεις τους».
Παρόλα αυτά ο ΤΟΕΒ Βελβεντού χάριν στις οργανωμένες προσπάθειες των αγροτών, της τότε δημοτικής αρχής και όσων αυτοδιοικητικών ακολούθησαν κατάφερε να αφήσει πίσω τα εμπόδια και να κατασκευάσει το υδροηλεκτρικό έργο.
Το έργο έχει ολοκληρωθεί, αλλά βρίσκεται ακόμη στα χέρια του αναδόχου, ενώ έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες δοκιμαστικής του λειτουργίας. Επίσης βρίσκονται σε εξέλιξη οι γραφειοκρατικές επαφές και αιτήσεις του ΤΟΕΒ προς τη ΔΕΗ και τη ΡΑΕ, ενόψει της παράδοσής του και της ένταξης της λειτουργίας του στο διασυνδεόμενο σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
