Στόχος η ταχύτερη υλοποίηση μέσω εξειδίκευσης του χαρακτήρα των πρόδρομων εργασιών
Διαγωνιστική διαδικασία, ανεξάρτητη από την κύρια δημοπράτηση ενός δημοσίου ή ιδιωτικού έργου, σχεδιάζει το Υπουργείο Υποδομών, με στόχο την διασφάλιση της αρτιότερης προετοιμασίας και την ωρίμανση των έργων υποδομής.
Αυτή η πρόδρομη διαδικασία, που θα αποτελεί πλέον αναπόσπαστο αυτοτελές μέρος ενός διαγωνισμού, ήδη προβλέπεται από τον νόμο για τις δημόσιες συμβάσεις (4412/2016) που ψηφίστηκε με σκοπό την καταπολέμηση των καθυστερήσεων που παρατηρούνται στην υλοποίηση μεγάλων έργων.
Ωστόσο, από τον κατάλογο των πρόδρομων εργασιών, απουσιάζει η κατηγορία απαλλοτριώσεων που, όπως και η Αρχαιολογία, αποτελεί από τις σοβαρότερες αιτίες καθυστέρησης των έργων αυτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι αυτοκινητόδρομοι, καθώς ενώ τα έργα έχουν τελειώσει οι απαλλοτριώσεις μπορεί να εκκρεμούν για διάστημα ακόμη και μεγαλύτερο των 12 μηνών από την στιγμή υπογραφής των συμβάσεων.
Κατά το προηγούμενο διάστημα, το Υπουργείο Υποδομών προχώρησε στην εξειδίκευση του χαρακτήρα των πρόδρομων εργασιών και για τις τέσσερις κατηγορίες έργων (οδικά, λιμενικά, υδραυλικά και κτηριακά), διευκρινίζοντας ότι η σχετική απόφαση θα λαμβάνεται κάθε φορά από την αναθέτουσα Αρχή.
Σε ό,τι αφορά τα οδικά έργα, οι εργασίες που περιλαμβάνονται είναι:
– Μελέτη αποκατάστασης και μετατόπισης δικτύων Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας (Ο.Κ.Ω), εφόσον απαιτείται, σε συνδυασμό με τη μελέτη των φάσεων κατασκευής και αποκατάστασης των υφιστάμενων λειτουργιών.
– Επίσης, οι πράξεις αναλογισμού για την σύνταξη κτηματολογίου, οι τεχνικές περιβαλλοντικές μελέτες (ΤΕΠΕΜ) και οι αρχαιολογικές έρευνες και εργασίες. Επιπλέον, γεωτρήσεις, γεωτεχνικές μελέτες (π.χ. προφορτίσεις υψηλών επιχωμάτων), εργασίες διαμόρφωσης χώρων, οδών πρόσβασης και εξυπηρέτησης του έργου, λατομείων, δανειοθαλάμων κ.ά.
– Σε ό,τι αφορά λιμενικά έργα, η έρευνα για τον εντοπισμό ευρημάτων αρχαιολογικού ή περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος στη θαλάσσια και χερσαία ζώνη του λιμενικού έργου.
Η έρευνα προβλέπεται να γίνεται με φυσικές μεθόδους (υποβρύχια επιθεώρηση, επίγεια ανασκαφή) ή τεχνικές μεθόδους (π.χ. γεωφυσική διασκόπιση). Επίσης, η εξασφάλιση των απαραίτητων περιβαλλοντικών και λοιπών αδειοδοτήσεων με τη σύνταξη των αντίστοιχων μελετών (ΤΕΠΕΜ κ.ά.) για τους δανειοθαλάμους και των προσβάσεων σε αυτούς (στην περίπτωση χερσαίας πρόσβασης), μελέτη αποκατάστασης – μετατόπισης δικτύων ΟΚΩ, σύνταξη κτηματολογίου, πρόσθετες γεωτρήσεις και πιθανές χρονοβόρες εργασίες από απαιτήσεις γεωτεχνικών μελετών (π.χ. προφορτίσεις, εξυγιάνσεις βελτιώσεις εδαφών θεμελίωσης των έργων).
Παρόμοιες είναι οι απαιτήσεις και για τα υδραυλικά και κτηριακά έργα.