Ακόμη κι αν αυτή είναι αυθαίρετη, δεν κατεδαφίζεται ούτε κατάσχεται για χρέη
Απόφαση – βόμβα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανατρέπει τα μέχρι σήμερα δεδομένα σχετικά με το καθεστώς προστασίας της πρώτης (κύριας) κατοικίας, ακόμη κι αν αυτή είναι αυθαίρετη, από κατεδάφιση ή κατάσχεση λόγω χρεών.
Στο εν λόγω δικαστήριο είχε προσφύγει ζευγάρι Βουλγάρων, για την κατοικία των οποίων εκδόθηκε απόφαση κατεδάφισης. Για το Στρασβούργο πρωτεύον ζήτημα είναι εάν η κατεδάφιση θα επιτύχει μία δίκαιη ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων της προσφεύγουσας να κρατήσει τα υπάρχοντά της και του δημοσίου συμφέροντος να διασφαλίσει την αποτελεσματική εφαρμογή της απαγόρευσης κτηρίων χωρίς άδεια.
Αυτό σημαίνει ότι ένα μέτρο πρέπει να είναι κατάλληλο για την επίτευξη του στόχου και να μην είναι δυσανάλογο προς τον σκοπό αυτό.
Ουσιαστικά η απόφαση του 5ου τμήματος του Δικαστηρίου αποφαίνεται ότι η κατεδάφιση της μοναδικής και κύριας κατοικίας, ακόμη και εάν αυτή είναι αυθαίρετη, συνιστά την πιο ακραία μορφή επέμβασης στο δικαίωμα του ατόμου για σεβασμό του ιδιωτικού βίου.
Με την απόφαση αυτή, το δικαστήριο δίνει κατευθυντήρια γραμμή στα εθνικά δικαστήρια καθώς αναβαθμίζει σοβαρά τη θέση της μοναδικής κατοικίας και προστατεύει τους πολίτες που κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους.
Παράλληλα, είναι σαφές πως, αν η απαγόρευση κατεδάφισης αφορά σε αυθαίρετο κτίσμα, τότε σε περίπτωση νομίμου κτίσματος και δη και πρώτης και μοναδικής κατοικίας που απειλείται, το καθεστώς προστασίας ισχυροποιείται.
Επομένως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υποχρεώνει τα εθνικά δικαστήρια να εφαρμόζουν σε κάθε περίπτωση τη θεμελιώδη αρχή της αναλογικότητας και δίνει την κατευθυντήρια γραμμή της απόλυτης εξατομίκευσης της κάθε υπόθεσης. Επιβεβαιώνει δε πως θεμελιώδης αρχή του Ευρωπαϊκού Δικαίου είναι η πρόκριση, πέραν του στενού δημοσίου συμφέροντος, της επιλογής προστασίας της κατοικίας που στηρίζει την ατομική και οικογενειακή ζωή.
