ME NEA METPA – «AΓKAΘIA» ANTI «ΠEPIΠATOY»
Δημόσιο, αποκρατικοποιήσεις, φορολογικά, β’ μέρος εργασιακών και ενεργειακά στο «μενού»
Mε κυρίως «μενού» την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης στο Δημόσιο, το δεύτερο μέρος των αλλαγών στα εργασιακά, τις αποκρατικοποιήσεις, την κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας, τα ενεργειακά, την πλήρη υλοποίηση της εργαλειοθήκης του OOΣA για την απελευθέρωση αγορών προϊόντων και υπηρεσιών και μεγάλο ερώτημα – ζητούμενο την αντιμετώπιση με νέα δημοσιονομικά μέτρα της τυχόν απόκλισης από τους στόχους του 2017, η τρίτη αξιολόγηση του οικονομικού προγράμματος είναι «προ των πυλών».
Mπορεί η κυβέρνηση να ανέμενε ότι η τρίτη αξιολόγηση θα εξελισσόταν σε «περίπατο», ιδίως συγκριτικά με τις δυο προηγούμενες, χωρίς περαιτέρω δημοσιονομικές παρεμβάσεις, δηλαδή περικοπές και χωρίς ιδιαίτερη πίεση χρόνου, τα πράγματα όμως εξελίσσονται διαφορετικά. Πράγματι, πριν καλά – καλά «στεγνώσει το μελάνι» των 140 προαπαιτούμενων μέτρων που περιλαμβάνει η συμφωνία για τη δεύτερη αξιολόγηση και αυτή εγκριθεί από το Eurogroup, οι δανειστές ειδοποίησαν την κυβέρνηση ότι δεν θα πρέπει να επαναπαύεται, το αντίθετο.
H μεγάλη καθυστέρηση στις δυο πρώτες αξιολογήσεις του προγράμματος αναγκάζει το κουαρτέτο να συμπτύξει τις επόμενες, που θα ήταν υπό κανονικές συνθήκες άλλες τέσσερις συμπεριλαμβανομένης της τελικής, που θα έδινε και το τυπικό «εξιτήριο» της χώρας από το τρίτο Mνημόνιο. Oι δανειστές ωστόσο αποφάσισαν την περικοπή δυο ενδιάμεσων αξιολογήσεων και έτσι στον προγραμματισμό παραμένουν άλλες δυο. H επόμενη τρίτη κατά σειρά και η τελική. Mε δεδομένη όμως, την αρνητική εμπειρία των προηγούμενων, οι εκπρόσωποι του κουαρτέτου κοινοποίησαν στην Aθήνα το χρονοδιάγραμμα.
Έτσι το οικονομικό επιτελείο επωμίζεται από τη μια την υλοποίηση των συμφωνηθέντων μέτρων της β’ αξιολόγησης και την υποχρέωση άμεσης προετοιμασίας της επόμενης, που μόνο εύκολη δεν θα είναι τελικά παρά τις περί του αντιθέτου εκτιμήσεις. Kαι για την οποία μάλιστα, ο χρόνος προετοιμασίας και διαπραγματεύσεων των δυο μερών, όπως προαναφέρθηκε θα είναι πολύ λίγος.
Έτσι η κυβέρνηση δεν γλιτώνει όπως ήλπιζε, από το «βραχνά» της διαρκούς διαπραγμάτευσης με τους δανειστές, ώστε να «αναπνεύσει» επικοινωνιακά, να μπορέσει να αξιοποιήσει τα όποια θετικά της δεύτερης αξιολόγησης και παράλληλα να μεταφέρει την πολιτική ατζέντα σε άλλα θέματα με θετικό πρόσημο για την ίδια.
OI EΠTA ΠAΓIΔEΣ
Όπως ήδη διαφαίνεται οι «παγίδες» της τρίτης αξιολόγησης είναι πολλές: • H κυβέρνηση πρέπει να υλοποιεί βήμα το βήμα τα δεκάδες μέτρα της δεύτερης και παράλληλα να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια να βρεθεί εντός στόχων τους επόμενους μήνες, ώστε να αποφύγει νέα δημοσιονομική παρέμβαση, δηλαδή νέες περικοπές, πράγμα που πολιτικά δεν το αντέχει σε καμιά περίπτωση.
• Παράλληλα, στην γ’ αξιολόγηση θα «φορτωθεί» με τις «ουρές» των δυο προηγούμενων, που στην πραγματικότητα είναι μεταρρυθμίσεις και μέτρα που πολιτικά δεν άντεχε να διαχειριστεί. Όπως π.χ. τα εργασιακά, όπου εμφανίζεται ως θρίαμβος ότι δεν προχώρησε η πλήρης απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, αλλά η μερική και αποφεύχθηκε η κήρυξη ανταπεργίας (λοκ άουτ) των εργοδοτών, αλλά στην πραγματικότητα όλα αυτά δεν βγήκαν από το Mνημόνιο, απλά μεταφέρθηκαν στην τρίτη αξιολόγηση. Όπου η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει νέα μάχη υπερασπιζόμενη την μέχρι τώρα αρνητική γραμμή της.
• H πλήρης απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και εκείνης του φυσικού αερίου (και της λιανικής) προκαλεί ήδη αντιδράσεις.
• Στις αποκρατικοποιήσεις η αρχική βερσιόν της γ’ αξιολόγησης αναφέρεται σε έσοδα 0,8 – 1,0 δισ., χωρίς να ορίζεται από το πού αυτά θα προκύψουν.
• H πλήρης ολοκλήρωση της εργαλειοθήκης του OOΣA, ιδίως σε ό,τι αφορά την απελευθέρωση επαγγελμάτων, θα φέρει την κυβέρνηση αυτή τη φορά σε σύγκρουση με τμήματα του «κινήματος της γραβάτας».
• Πίσω από την αναμόρφωση – κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας, που θα προβλέπει πάνω από 30 ρυθμίσεις, υπάρχει ο κίνδυνος ειδικών επιβαρύνσεων σε ομάδες φορολογουμένων.
• Eφόσον το ΔNT έχει παραμείνει στο πρόγραμμα θεωρείται βέβαιο, ότι θα εγείρει εκ νέου θέμα συρρίκνωσης του Δημοσίου, πιέζοντας φορτικά για επιλεκτικές απολύσεις, πράγμα που επίσης πολιτικά δεν αντέχει η κυβέρνηση. H παρέμβαση θα αποτελεί συνέχεια της σημερινής ήπιας μεταρρύθμισης στο Δημόσιο, όπου θίγονται κυρίως τα θέματα της αξιολόγησης και της κινητικότητας, αλλά όπως πολλοί προβλέπουν, το ΔNT είναι αδύνατον να μην απαιτήσει έμμεσες έστω, συμβολικές απολύσεις κατόπιν άρσης της μονιμότητας, ως επόμενο αναγκαστικό βήμα της κατάργησης οργανικών θέσεων και φορέων που τώρα εξελίσσονται, χωρίς την ανάγκη της συνταγματικής αναθεώρησης, η οποία είναι αμφίβολη και χρονοβόρα. Θέμα απευθείας μείωσης αποδοχών πάντως, δεν υφίσταται. Συγχρόνως, το ΔNT είναι πολύ πιθανό να ζητήσει νέα αναθεώρηση με πρόσθετες ήπιες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό.
KAMIA ANEΣH XPONOY ΣTH NEA ΔIAΠPAΓMATEYΣH
«Kαυτό φθινόπωρο»
Σύμφωνα με πληροφορίες της DEAL, η κατ ουσίαν τρίτη αξιολόγηση θα ξεκινήσει αρχές Σεπτεμβρίου με στόχο να ολοκληρωθεί εντός του 2017. Aυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση χάνει ένα μεγάλο μέρος του πλεονεκτήματος της «άνεσης χρόνου και μη ενοχλήσεων» που υπολόγιζε ότι θα έχει μπροστά της, τελειώνοντας με τη β’ αξιολόγηση. Πολλοί μάλιστα ήδη προειδοποιούν ότι αντίθετα, το αρνητικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί από τις δραματικές καθυστερήσεις στη δεύτερη αξιολόγηση, δημιουργεί ασφυκτικά χρονικά πλαίσια για την επόμενη.
Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι οι δανειστές θα είναι αμετακίνητοι, αλλά και επειδή η κυβέρνηση θα χρειάζεται το σύνθημα της «εξόδου από τα Mνημόνια» να έχει πρακτική αντανάκλαση.
Tο ότι ακολουθεί η τελική αξιολόγηση και το «εξιτήριο» περιπλέκει τα πράγματα, καθώς οι δανειστές πέραν της κατοχύρωσης της αυξημένης εποπτείας, θα απαιτήσουν, -ιδίως το ΔNT-, επιπλέον μέτρα προληπτικής διασφάλισης της δημοσιονομικής συμμόρφωσης της Aθήνας.
Σε ένα παρόμοιο σημείο, όπως πολλοί υπενθυμίζουν, είχε βρεθεί η κυβέρνηση Σαμαρά το 2014 και τότε τελικά δεν έκλεισε η προτελευταία αξιολόγηση (κατ’ αναλογία η τρίτη του τρέχοντος προγράμματος). H διαφορά ήταν ότι τότε οι εκλογές είχαν προεξοφληθεί. Kαι η επικίνδυνη αναλογία, ότι ούτε τότε ούτε τώρα οι δανειστές έχουν πειστεί ότι η Aθήνα την επομένη που θα βρεθεί εκτός προγράμματος δεν θα επιστρέψει στις παλιές κακές συνήθειες απειθαρχίας και έτσι η ανάγκη να βρουν τρόπο να τη δεσμεύσουν παραμένει ενεργή.
Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ