Οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις παγκοσμίως και η συνεχιζόμενη υποτονική οικονομική ανάπτυξη εξακολουθούν να μετασχηματίζουν δραστικά το φορολογικό τοπίο, οδηγώντας πολλές χώρες στην υιοθέτηση νέων ή στη βελτίωση υφιστάμενων επιχειρηματικών κινήτρων για να παραμείνουν ανταγωνιστικές.
Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από την ετήσια έρευνα της ΕΥ Outlook for global tax policy in 2017, η οποία συνδυάζει την πληροφόρηση και τις προβλέψεις επαγγελματιών της ΕΥ από 50 χώρες του κόσμου με εξειδίκευση στη φορολογική πολιτική.
Ενώ η μακροπρόθεσμη τάση των χωρών να επιδιώκουν μία στρατηγική χαμηλών συντελεστών και ευρείας βάσης για τη φορολογία των επιχειρήσεων παραμένει ισχυρή το 2017, η εφαρμογή των συστάσεων των G20/ΟΟΣΑ για τις δράσεις BEPS (Base Erosion and Profit Shifting – Διάβρωση Φορολογικής Βάσης και Μεταφορά Κερδών) και των σχεδίων νομοθετικής πρότασης που εισήγαγε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υποχρεώνουν σήμερα τις κυβερνήσεις των χωρών να αναζητήσουν εναλλακτικές μορφές φορολογικών μεταρρυθμίσεων για να παραμείνουν ανταγωνιστικές στη διεθνή φορολογική σκηνή.
Η έκθεση διαπιστώνει ότι, από τις 50 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, το 30% σκοπεύει να παραχωρήσει ευρύτερα επιχειρηματικά κίνητρα για να τονώσει ή να διατηρήσει τις επενδύσεις, ενώ ο αριθμός των χωρών που υιοθετούν νέα ή βελτιωμένα επιχειρηματικά κίνητρα αυξήθηκε κατά 27% σε σχέση με το 2016. Το 22% των χωρών σχεδιάζει να υιοθετήσει πιο γενναιόδωρα κίνητρα για έρευνα και ανάπτυξη (R&D) το 2017, με τις χώρες που παρέχουν νέα ή βελτιωμένα κίνητρα για έρευνα και ανάπτυξη να έχουν αυξηθεί κατά 83% έναντι του 2016.
Αυξημένη η φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα
Η έκθεση διαπιστώνει ότι οι αλλαγές στη φορολογία στην Ελλάδα θα οδηγήσουν σε αυξημένη συνολική φορολογική επιβάρυνση για το 2017. Αναλυτικότερα, η αυξημένη επιβάρυνση θα προκύψει, κυρίως, από τις αλλαγές στους συντελεστές του ΦΠΑ, αλλά και από τους αυξημένους φόρους κατανάλωσης σε προϊόντα όπως τα καπνικά, ο καφές, η μπύρα και άλλα. Αντίθετα, πρωτοβουλίες έχουν ληφθεί από φορείς της αγοράς για ελάφρυνση της επιβάρυνσης και δυνάμει αλλαγών στη φορολογική αντιμετώπιση των ζημιών και των αποσβέσεων.
Οι συντελεστές φορολόγησης των επιχειρήσεων αναμένεται να ενισχύσουν την ανάπτυξη
Οι χώρες προσπαθούν να τονώσουν περαιτέρω την οικονομική δραστηριότητα και να προσελκύσουν άμεσες ξένες επενδύσεις, διατηρώντας ή μειώνοντας τους συντελεστές φορολόγησης των επιχειρήσεων. Οκτώ από τις 50 χώρες (16%) που συμμετείχαν στην έρευνα επιβεβαιώνουν ότι έχουν θεσπιστεί νόμοι που θα οδηγήσουν σε μείωση των συντελεστών φορολόγησης των επιχειρήσεων φέτος. Επτά από αυτές βρίσκονται στην Ευρώπη (έναντι μόλις τριών πέρυσι), συμπεριλαμβανομένων του Ηνωμένου Βασιλείου, του Λουξεμβούργου και της Γαλλίας, γεγονός που υποδηλώνει ότι το επίκεντρο των δράσεων BEPS έχει μετακινηθεί στην Ευρώπη και ότι οι χώρες στην περιοχή αυτή μειώνουν τους συντελεστές τους ταχύτερα από χώρες σε άλλα σημεία του κόσμου.
Μόνο μία χώρα διαφοροποιείται, η Χιλή, όπου έχει αποφασιστεί ή αναμένεται αύξηση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων μέσα στο 2017.
Η παγκόσμια φορολογική μεταρρύθμιση οδηγεί σε αυξημένη φορολογική επιβάρυνση
Ο αριθμός των χωρών που προβλέπει αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων συνεχίζει να αυξάνεται, με το 22% να προβλέπει συνολική αύξηση της επιβάρυνσης των επιχειρήσεων το 2017, έναντι 18% το 2016. Καθώς οι χώρες εξακολουθούν να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις διαφάνειας και δημοσιοποίησης που σχετίζονται με τις δράσεις BEPS (Δράση 13), η έκθεση διαπιστώνει ότι οι δύο βασικές αιτίες της αύξησης της φορολογικής επιβάρυνσης είναι η αυξημένη επιβολή φορολόγησης (46%) και οι νέοι κανόνες για τις ενδοομιλικές συναλλαγές (46%).
Η έκθεση διαπιστώνει, επίσης, ότι εννέα περιοχές προβλέπουν υψηλότερη έμμεση φορολογική επιβάρυνση, καθώς συνεχίζεται η παγκόσμια εξάπλωση της εφαρμογής του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) και άλλων έμμεσων φόρων, ενώ υιοθετείται ευρύτερα η χρήση της τεχνολογίας από τις φορολογικές αρχές.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας, ο κ. Στέφανος Μήτσιος, επικεφαλής του Φορολογικού Τμήματος της ΕΥ Ελλάδος, δήλωσε: «Σε μια εποχή που, όπως επιβεβαιώνει και η έρευνα, ο ανταγωνισμός μεταξύ των χωρών για την προσέλκυση επενδύσεων εντείνεται, είναι παρακινδυνευμένο να κινούμαστε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ο στόχος των πλεονασματικών προϋπολογισμών δεν μπορεί να επιτευχθεί αποκλειστικά μέσω μέτρων που πλήττουν τις επενδύσεις και τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα. Είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξει μια εθνική συνεννόηση για το ζήτημα της φορολογίας, με στόχο την οικοδόμηση ενός σταθερού, προβλέψιμου και διαφανούς φορολογικού συστήματος, που θα στηρίζει την εθνική προσπάθεια προσέλκυσης μεγάλων επενδύσεων».
