Μετ’ εμποδίων ο δρόμος προς την τρίτη αξιολόγηση στον οποίο έχει μπει δυναμικά η κυβέρνηση ευελπιστώντας σε ταχεία ολοκλήρωσή της, όμως οι δανειστές έδειξαν ήδη τα δόντια τους από το πρώτο κιόλας Euroworkin Group, εκφράζοντας την δυσφορία τους για τα πεπραγμένα ή μάλλον για αυτά που δεν έχουν γίνει ακόμα.
Τα βήματα που πρέπει να γίνουν τους επόμενους μήνες και συγκεκριμένα μέχρι τον Αύγουστο του 2018 που λήγει το ελληνικό πρόγραμμα καθορίστηκαν χθες στη συνάντηση που είχαν οι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιώργος Χουλιαράκης με τον κοινοτικό επίτροπο Π. Μοσκοβισί. Οι τρεις τους συμφώνησαν ότι η τρίτη αξιολόγηση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου, καθώς διαφορετικά δεν θα έχει ελπίδες η «καθαρή έξοδος» στις αγορές που θέλει η κυβέρνηση μετά τον Αύγουστο του 2018.
Τα τεχνικά κλιμάκια φθάνουν στην Αθήνα στις αρχές της επόμενης εβδομάδας για να προετοιμάσουν την κάθοδο των επικεφαλής των θεσμών στο τελευταία δεκαήμερο του Οκτωβρίου για την εκκίνηση της τρίτης αξιολόγησης. Πάντως η καθυστέρηση στην έναρξη της νέας αξιολόγησης, παράγοντες της αγοράς εκφράζουν ήδη τον προβληματισμό τους για τις εξελίξεις.
Τα τρία αγκάθια
Οι τρεις παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε ναυάγιο της ολοκλήρωση της αξιολόγησης είναι:
1.Το ΔΝΤ. Οι νέες απαιτήσεις του Ταμείου που αφορούν στη μείωση του αφορολόγητου ορίου από το 2019 αντί του 2020, τη μεταφορά των αντίμετρων στο 2023 αντί για τη διετία 2019-2020 και τη διενέργεια διαγνωστικού ελέγχου (AQR) για τις τράπεζες είναι πολύ πιθανόν να βάλουν «φωτιά» στη διαπραγμάτευση.
Το ΔΝΤ εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι απαιτείται νέα ανακεφαλαιοποίηση των συστηματικών τραπεζών ύψους 10 δισ. ευρώ και με την Κομισιόν να απαντά ότι οι «ελληνικές τράπεζες είναι καλά κεφαλαιοποιημένες και η προτεραιότητα τώρα είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια». Όπως δήλωσε χθες η εκπρόσωπος της Ε.Ε, Ανίκα Μπράιτχαρτ, «οι ελληνικές τράπεζες είναι καλά κεφαλαιοποιημένες και τώρα προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στη μείωση του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων, κάτι το οποίο περιγράφεται εκτενώς στο μνημόνιο οικονομικής πολιτικής και τη συμφωνία του περασμένου Ιουνίου με τις ελληνικές αρχές».
2. Τα προαπαιτούμενα. Από τα 113 προαπαιτούμενα που συνδέονται με την τρίτη αξιολόγηση μέχρι τα Χριστούγεννα θα πρέπει να έχουν υλοποιηθεί τα 95 και ήδη «έχουμε μείνει πίσω» όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές. Πολλά που θα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί το καλοκαίρι καθυστερούν. Μεταξύ αυτών, ο επανϋπολογισμός του 30% των αιτήσεων συνταξιοδότησης με βάση το νόμο Κατρούγκαλου, η δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος για την απελευθέρωση του επαγγέλματος των μηχανικών, η προσαρμογή του κοινωνικού τιμολογίου της ΔΕΗ ΔΕΗ +0,91%, η αξιολόγηση και η κινητικότητα στο Δημόσιο.
3. Οι γερμανικές εκλογές. Καθοριστικό ρόλο στην τρίτη αξιολόγηση αναμένεται να διαδραματίσει η στάση που θα κρατήσει η νέα γερμανική κυβέρνηση. Οι θέσεις Γερμανίας και ΔΝΤ για το ελληνικό πρόγραμμα θα ξεκαθαριστούν κατά την ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας από τις 13 έως τις 15 Οκτωβρίου στην Ουάσιγκτον. Οι δύο αυτοί σταθμοί θα καθορίσουν και την πορεία των διαπραγματεύσεων της τρίτης αξιολόγησης που θα ξεκινήσει αμέσως μετά με την κάθοδο στην Αθήνα των ομάδων των δανειστών από τις 16 μέχρι και τις 18 Οκτωβρίου.
Οι εκκρεμμότητες
Στη χθεσινή συνάντηση Τσακαλώτου –Χουλιαράκη με Μοσκοβισί μπήκαν στον τραπέζι της συζήτησης όλα τα «αγκάθια» της νέας διαπραγμάτευσης:
– Ιδιωτικοποιήσεις: Ο Γάλλος επίτροπος έβαλε θέμα εσόδων ύψους 5,4 δισ. ευρώ από τις ιδιωτικοποιήσεις έως και το 2018 καλώντας τους υπουργούς να ανεβάσουν ταχύτητα. Για την επίτευξη του στόχου των 5,4 δις. ευρώ θα πρέπει στους επόμενους μήνες να ολοκληρωθεί ένα ακόμη κύμα ιδιωτικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ αλλά και από το νέο ταμείο στο οποίο έχει συμφωνηθεί να μεταφερθούν 18 ΔΕΚΟ και κρατικές επιχειρήσεις. Σε κάθε περίπτωση, οι μεγαλύτερες αντιδράσεις αναμένεται να δημιουργηθούν από την ΕΥΔΑΠ, την ΕΥΑΘ και τη ΔΕΗ.
– Προϋπολογισμός 2018: Ο προϋπολογισμός του 2018 ενσωματώνει νέα ψηφισμένα μέτρα για την επίτευξη του δπρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ. Τα μεγέθη του νέου προϋπολογισμού θα «σκαναριστούν» από τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών που θα βρίσκονται στην Αθήνα στις αρχές της επόμενης εβδομάδας ενώ το προσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή τη Δευτέρα 2 Οκτωβρίου.
– «Κοινωνικό πακέτο». Τα μέτρα που θα εξαγγείλει από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός θα περάσουν από το μικροσκόπιο των δανειστών προκειμένου να διαπιστώσουν εάν οι εξαγγελίες κινούνται σε μνημονιακή τροχιά.
– Ληξιπρόθεσμα χρέη. Στο επίκεντρο της χθεσινής συζήτησης βρέθηκαν και τα κρατικά «φέσια» και η πρόοδος που σημειώνεται στην εκκαθάριση αυτών των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Για να μπορέσει η Αθήνα να λάβει τη δόση των 800 εκατ. ευρώ, θα πρέπει να έχει προωθήσει προς τους φορείς οφειλές ποσοστό άνω του 80%. Ο υπουργός Οικονομικών δεσμεύτηκε σύμφωνα με πληροφορίες ότι θα στείλει τα στοιχεία για τα ληξιπρόθεσμα την ερχόμενη εβδομάδα.