Έρχονται έλεγχοι αντιμετώπισης της εικονικής μεταφοράς έδρας ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια
Tο ζήτημα της φορολογικής «μετανάστευσης» ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια και κυρίως στην γειτονική Βουλγαρία έχει προ πολλού θορυβήσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, με την υφυπουργό Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου και τον διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργο Πιτσιλή τώρα να προειδοποιούν ότι θα προχωρήσουν σε φορολογικούς ελέγχους και, σε περίπτωση που διακριβωθεί εικονική «μετανάστευση», θα επιβληθούν τσουχτερά πρόστιμα.
Σαφώς η σύγκριση μεταξύ των φορολογικών συστημάτων των δύο χωρών -της Ελλάδας και της Βουλγαρίας- κλίνει υπέρ της δεύτερης, αφού έναντι του ελληνικού φορολογικού συντελεστή 29% η γειτονική χώρα έχει να αντιπαραθέσει το ισχνότατο 10%. Στην περίπτωση φορολόγησης μερισμάτων, η Βουλγαρία εφαρμόζει ένα 5% ενώ η χώρα μας 15%.
Βέβαια, μια σύγκριση μεταξύ των φορολογικών συντελεστών Ελλάδας και Βουλγαρίας δείχνει ότι μόνο ένας πολύ ρομαντικός πατριώτης μπορεί να αντισταθεί στα φορολογική γοητεία της Βουλγαρίας. Ο εταιρικός φορολογικός συντελστής στην Ελλάδα είναι 29% και στη Βουλγαρία 10%. Το εισόδημα των φυσικών προσώπων φορολογείται στη Βουλγαρία με ενιαίο συντελεστή 10% και στην Ελλάδα με συντελεστή που φθάνει ακόμη και στο 45% (χωρίς να υπολογίζεται η επιβάρυνση από την εισφορά αλληλεγγύης). Επομένως μόνον ένας «δον Κιχώτης» Έλληνας επιχειρηματίας θα επέλεγε να παραμείνει η έδρα της επιχείρησής του στην Ελλάδα, όπου η υψηλή φορολόγηση «ροκανίζει» τα κέρδη σε απελπιστικό βαθμό.
Σύμφωνα με ανεπίσημες εκτιμήσεις, ο αριθμός των επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων που έχουν ιδρυθεί στη Βουλγαρία ξεπερνούν τις 15.000 και αυξάνονται με ρυθμό 2.500 ετησίως. Ωστόσο η κ. Παπανάτσιου δήλωσε πως υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι οι οκτώ στις δέκα από αυτές τις επιχειρήσεις έχουν απλώς μεταφέρει εικονικά τη φορολογική τους έδρα στη Βουλγαρία, χωρίς να μεταφέρουν παράλληλα ούτε ένα μικρό κομμάτι της πραγματικής τους λειτουργίας.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Sega, περισσότερες από 60.000 ελληνικές επιχειρήσεις έχουν «μεταναστεύσει» στη Βουλγαρία, μόνο τους τελευταίους μήνες. Χιλιάδες άνθρωποι των επιχειρήσεων και ελεύθεροι επαγγελματίες μεταφέρουν το φορολογικό τους μητρώο στη γειτονική χώρα, έτσι ώστε να αποφύγουν τη γραφειοκρατία, τους περιορισμούς κεφαλαίων και τους υψηλούς φόρους, όπως αναφέρει η εφημερίδα.
Μερικοί έχουν μεταφέρει ολόκληρη την επιχείρησή τους και άλλοι απλά την εγγραφή της. Αυτό δεν είναι μια νέα τάση. Το κύμα φυγής των ελληνικών επιχειρήσεων με κατεύθυνση την Βουλγαρία ξεκίνησε όταν η χώρα εφάρμοσε έναν flat tax σε όλα τα εισοδήματα, και εντάθηκε όταν η Ελλάδα άρχισε τις σκληρές διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της, σημειώνει η εφημερίδα.
Όπως επισημαίνει η εφημερίδα, από το 2012 ήταν ξεκάθαρο ότι οι ελληνικές εταιρείες που μετακόμισαν στην Βουλγαρία είχαν αυξηθεί κατά 1.582 ή κατά 72% μέσα σε έναν μόλις χρόνο.
Σημειώνεται ακόμα πως πολύ επιχειρηματίες φοβήθηκαν ότι οι επιχειρήσεις τους μπορεί να μην επιβιώσουν, καθώς η ελληνική οικονομία εξαρτάται έντονα από τις εισαγωγές.
Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Εσόδων, το 2011, οι ελληνικές εταιρείες στη Βουλγαρία έφταναν συνολικά τις 2.199 και το 2012 τις 3.781. Σχεδόν οι μισές είχαν εγγραφεί στο Μπλαγκόεβγκραντ, και σχεδόν το ένα τρίτο στη Σόφια. Το Εμπορικό Μητρώο της Βουλγαρίας έδειξε από το 2013 έως το 2014, ακόμη και πριν από τους περιορισμούς στις τραπεζικές συναλλαγές, οι ελληνικές εταιρείες στη Βουλγαρία είχαν αυξηθεί κατά σχεδόν 30% σε 11.500. Το 2014, περίπου 2.500 νέες εταιρείες με 100% ελληνικό κεφάλαιο συστάθηκαν, καθώς η Βουλγαρία έχει ένα πολύ πιο ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς σε σχέση με την Ελλάδα.
Μιλώντας πρόσφατα σε ημερίδα στη Θεσσαλονίκη, ο κ. Πιτσιλής τόνισε ότι είναι κοινό μυστικό ότι «πολλοί Έλληνες ιδιοκτήτες εταιρειών που εδρεύουν σε γειτονικές χώρες φαίνεται να εκδίδουν τιμολόγια απευθείας από τη χώρα της καταστατικής έδρας για υπηρεσίες που παρέχουν από την Ελλάδα. Στόχος της ελληνικής φορολογικής διοίκησης είναι να αντιμετωπίσει το διασυνοριακό αυτό φορολογικό αρμπιτράζ, δηλαδή τις περιπτώσεις κατάχρησης, όπου οι φορολογούμενοι, μέσω επίπλαστων καταστάσεων, αποφεύγουν τεχνητά τη φορολογία στην Ελλάδα. Ήδη έχουμε εντοπίσει δεκάδες τέτοιες περιπτώσεις».
Μέσα αντιμετώπισης της εικονικής φορολογικής μετανάστευσης
Στο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος προβλέπεται ότι κάθε επιχείρηση, όπου και αν βρίσκεται, εφόσον ο πραγματικός τόπος άσκησης της διοίκησής της βρίσκεται στην Ελλάδα θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας και φορολογείται με τους ελληνικούς φορολογικούς συντελεστές.
Ενδεικτικά στοιχεία απόδειξης ότι η άσκηση της διοίκησής τους βρίσκεται στην Ελλάδα είναι:
– Ο τόπος άσκησης της καθημερινής διοίκησης.
– Ο τόπος λήψης στρατηγικών αποφάσεων.
– Ο τόπος πραγματοποίησης της ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων ή εταίρων.
– Ο τόπος τήρησης βιβλίων και στοιχείων.
– Ο τόπος συνεδριάσεων του ΔΣ ή άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης, ο τόπος κατοικίας των μελών ΔΣ ή άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης καθώς και της πλειοψηφίας των μετόχων.
Η Ελλάδα είναι ο τρίτος μεγαλύτερος επενδυτής στη Βουλγαρία με 3,6 δισ. ευρώ επενδύσεις. Οι ελληνικές εταιρείες έχουν σημαντική παρουσία στον κλάδο της μεταλλουργίας. Στη βιομηχανία γυαλιού υπάρχουν τρία μεγάλα εργοστάσια στη Σόφια, τη Φιλιππούπολη και το Νόβι Παζάρ.
Στον χρηματοπιστωτικό τομέα της χώρας, υπάρχει σημαντική ελληνική παρουσία, ενώ έντονη είναι η ελληνική περιουσία στον τουριστικό κλάδο, το εμπόριο και στο real estate.
