Η ΕΣΕΕ κατέθεσε στην Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής αναλυτικό υπόμνημα στο οποίο εκθέτει τις απόψεις, ενόψει της συνεδρίασης της 31ης Οκτωβρίου, σχετικά με το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης «Άσκηση Υπαίθριων Εμπορικών Δραστηριοτήτων, εκσυγχρονισμός της επιμελητηριακής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις».
Η Πολιτεία μετά από πολλά χρόνια αδράνειας, επιτέλους, δείχνει εμπράκτως την διάθεση να συστηματοποιήσει και να βελτιώσει ένα ασαφές πλαίσιο και να εφαρμόσει τους νόμους. Με τον προηγούμενο νόμο 4624/2014, πολλές από τις διατάξεις του οποίου καταργούνται με το παρόν νομοσχέδιο, επήλθαν σημαντικές τροποποιήσεις στο πλαίσιο του υπαιθρίου εμπορίου. Μαζί με τις θετικές διατάξεις ωστόσο που περιλάμβαναν την χρήση προσωποπαγών αδειών, πολύ συγκεκριμένη χωροθέτηση και την ενεργοποίηση της Ελληνικής Αστυνομίας στον έλεγχο, καταργήθηκαν και διατάξεις σημαίνουσας σημασίας, γεγονός που δεν βοήθησε στην τιθάσευση του φαινομένου του παράνομου παρεμπορίου, το οποίο δρα εις βάρος των οργανωμένων επιχειρήσεων.
Στις 7 Φεβρουαρίου 2017, το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης έθεσε σε δημόσια διαβούλευση ένα πρώτο σχέδιο νόμου, απότοκο του οποίου αποτελεί το παρόν, με σκοπό τον έλεγχο και τον εξορθολογισμό του υπαιθρίου εμπορίου. Στην παρακάτω παράθεση των διατάξεων του εν λόγω νομοσχεδίου, η ΕΣΕΕ κατά κύριο λόγο συμφωνεί, ενώ οι προτάσεις μας για την συμπλήρωση αυτού του, μετά από πολλά χρόνια, ολοκληρωμένου νομοθετικού κειμένου παρατίθενται και αποτυπώνονται στο παρόν υπόμνημα.
Θεωρούμε ότι η νομοθέτηση των συγκεκριμένων προτάσεων θα βελτιώσει λειτουργικά το όλο πλαίσιο και θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα του νόμου, προφυλάσσοντας ταυτόχρονα το οργανωμένο εμπόριο από ένα μεγάλο κεφάλαιο αθέμιτου ανταγωνισμού και βοηθώντας συνολικά στην διατήρηση της αξιοπιστίας του υπαιθρίου εμπορίου απέναντι στον τελικό καταναλωτή.
Οι γενικές παρατηρήσεις της ΕΣΕΕ εστιάζονται στα εξής σημεία:
• Ο ορισμός του υπαιθρίου εμπορίου στο σχέδιο νόμου που αναρτήθηκε για δημόσια διαβούλευση τον περασμένο Φεβρουάριο, στην ουσία απαγόρευε την δραστηριότητα του υπαιθρίου εμπορίου σε ιδιωτικούς χώρους. Ο σημαντικός αυτός περιορισμός δεν υφίσταται πλέον στο παρόν σχέδιο και δεν κατανοούμε τον λόγο. Η άσκηση του υπαιθρίου εμπορίου πρέπει και επιβάλλεται να πραγματοποιείται μόνο σε δημόσιους χώρους, ελεγχόμενους από τις τοπικές αρχές και αντίστοιχα να απαγορεύεται σε ιδιωτικούς.
• Στον ορισμό των λαϊκών αγορών, παρατηρούμε ότι, για πρώτη φορά περιλαμβάνονται στον συγκεκριμένο ορισμό και τα βιομηχανικά είδη προς διάθεση. Αν και είναι άτυπη πραγματικότητα εδώ και πολλά χρόνια, δεν συμφωνούμε με την τυπική αυτή διεύρυνση. Οι λαϊκές αγορές θα έπρεπε να περιορίζονται στα προϊόντα γης και θάλασσας, καθώς αυτός είναι ο ουσιαστικός τους ρόλος. Υπάρχουν άλλου είδους υπαίθριες αγορές οι οποίες καλύπτουν τα βιομηχανικά είδη με μεγαλύτερο εύρος, όπως είναι οι εμποροπανηγύρεις και οι κυριακάτικες αγορές.
• Περιορίζονται γενικώς οι υπαίθριες αγορές μπροστά από ομοειδή και μη καταστήματα αλλά δυστυχώς δεν αποκλείονται από τα ιστορικά κέντρα των πόλεων. Ενόψει των πολλών προσπαθειών που πραγματοποιούνται για την αναβάθμιση και ανάδειξη των ιστορικών κέντρων των πόλεων (όπως τα open malls της ΕΣΕΕ), το υπαίθριο εμπόριο με την μορφή που πραγματοποιείται σήμερα στην χώρα δεν έχει θέση εκεί.
• Για κάθε υπαίθρια αγορά, η αρμόδια αρχή, είτε πρόκειται για τον Δήμο είτε για την Περιφέρεια, πρέπει να εκδώσει ειδικό κανονισμό λειτουργίας, ο οποίος είναι ανοιχτός στους πολίτες. Πρόκειται για μία σημαντική καινοτομία που τίθεται πλέον ως υποχρέωση, εκεί που πριν επαφιόταν στην καλή θέληση και στην οργάνωση της κάθε τοπικής αρχής.
• Τα όργανα ελέγχου του υπαιθρίου εμπορίου (άρθρο 51) είναι:
– Οι υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου.
– Τα όργανα των Περιφερειών.
– Οι αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων.
– Τα ΚΕΛΑΥΕ, τα οποία επανασυστήνονται.
– Η Ελληνική Αστυνομία, η οποία προσλαμβάνει κύριο ρόλο στους ελέγχους που πραγματοποιεί αυτοτελώς αλλά και επικουρικό ρόλο για την υποβοήθηση των λοιπών φορέων.
– Το Λιμενικό για τους χώρους ευθύνης του.
Τα διοικητικά πρόστιμα που βεβαιώνονται για τους παραβάτες κυμαίνονται από 100 έως 3.000 ευρώ και το ύψος τους θεωρείται ικανοποιητικό και αποτρεπτικό. Αν δεν καταβληθούν, τότε βεβαιώνονται στην αρμόδια κάθε φορά Δ.Ο.Υ. Εξαιρετικά σημαντική είναι και η νέα διάταξη δυνάμει της οποίας η έλλειψη της απαιτούμενης άδειας άσκησης υπαίθριας εμπορικής δραστηριότητας διαρκών ειδών μετατρέπεται πλέον σε ποινικό αδίκημα και τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών.
• Πραγματοποιείται η από πολλού κατατεθείσα πρόταση της ΕΣΕΕ για εθνικό πληροφοριακό σύστημα που θα περιλαμβάνει τις λαϊκές αγορές όλης της χώρας, μητρώο αδειών υπαιθρίων εμπόρων και μητρώο προστίμων.
Στο αναλυτικό υπόμνημα που επισυνάπτεται, η ΕΣΕΕ κάνει ειδικές παρατηρήσεις κατά άρθρο του νομοσχεδίου για τις Λαϊκές αγορές, τις Εμποροπανηγύρεις – Χριστουγεννιάτικες – Πασχαλινές αγορές, τις Κυριακάτικες Αγορές, τις καταναλωτικές αγορές, τις υπαίθριες ψυχαγωγικές δραστηριότητες, το στάσιμο και πλανόδιο υπαίθριο εμπόριο, και καταθέτει διάγραμμα προτάσεων για τον έλεγχο του παρεμπορίου και του λαθρεμπορίου.
