Ο σκοπός και τα βασικά σημεία του σχεδίου νόμου πλαισίου
Σχέδιο νόμου πλαισίου για την εποπτεία των οικονομικών δραστηριοτήτων και της αγοράς προϊόντων έθεσε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το υπουργείο Οικονομίας.
Το σχέδιο νόμου πλαισίου με τίτλο «Νόμος Πλαίσιο για την Εποπτεία των Οικονομικών Δραστηριοτήτων και την Εποπτεία αγοράς προϊόντων», το οποίο τέθηκε χθες σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξη Χαρίτση, καθιερώνει έξι βαθμίδες ποινών, οι οποίες ξεκινούν από την απλή σύσταση για συμμόρφωση και κλιμακώνονται σε προσωρινή ή οριστική διακοπή λειτουργίας, κατάσχεση/ανάκληση/δέσμευση κλπ. επικίνδυνων προϊόντων, πρόστιμα, αναφορά στον εισαγγελέα και άλλα διοικητικά μέτρα ή κυρώσεις που προβλέπονται από τη νομοθεσία.
Σκοπός αυτού του νόμου – πλαισίου είναι η θέσπιση ενιαίων αρχών και διαδικασιών που διέπουν την εποπτεία και τους ελέγχους, η εισαγωγή κοινών μεθόδων και εργαλείων που χρησιμοποιούνται για την άσκηση εποπτείας, και ο προσδιορισμός των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των αρχών και των υπαλλήλων που ασκούν εποπτεία, καθώς και των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των ελεγχόμενων οικονομικών φορέων.
Βασικά σημεία του σ/ν πλαισίου:
1. Επιπλέον των συνταγματικά κατοχυρωμένων αρχών (νομιμότητας, αναλογικότητας κλπ) εισάγονται ειδικές αρχές και κανόνες που ολοκληρώνουν ένα σαφές και συνεκτικό πλαίσιο αρχών για την εποπτεία και την ελεγκτική δραστηριότητα (πχ προτεραιότητα υποστήριξης της συμμόρφωσης, της επιλογής ενεργειών για μείωση ή αποτροπή του κινδύνου κλπ).
2. Προσδιορίζεται με σαφήνεια το περιεχόμενο της εποπτείας και εισάγεται ενιαία μεθοδολογία σχεδιασμού και στόχευσης των ελέγχων και μεθοδολογία κατάρτισης προγράμματος ελέγχων στη βάση σαφών και συγκεκριμένων κριτηρίων (κίνδυνος, μέγεθος οικονομικής δραστηριότητας, ιστορικό συμμόρφωσης, ύπαρξη συστήματος διαχείρισης κινδύνων).
3. Καθορίζεται ενιαία διαδικασία και σύστημα διαχείρισης των καταγγελιών.
4. Καθορίζονται γενικοί κανόνες για τη διενέργεια των ελέγχων (προετοιμασία ελέγχου, διαδικασία διενέργειας, διαδικασία ενεργειών συμμόρφωσης).
5. Καθορίζονται κοινοί κανόνες επιβολής κυρώσεων.
6. Εισάγεται ως βασική αρχή η υποστήριξη της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων και των προϊόντων στις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού και εθνικού δικαίου για την εποπτεία της αγοράς. Η υποστήριξη υλοποιείται μέσω αναλυτικής ενημέρωσης του ελεγχόμενου για τις υποχρεώσεις του και διαδικασίας συμβουλών και συστάσεων προκειμένου να συμμορφωθεί. Άρα πρωταρχικός σκοπός της ελεγκτικής διαδικασίας είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αύξηση της συμμόρφωσης ξεφεύγοντας από το απαρχαιωμένο και αναποτελεσματικό μοντέλο του κράτους – «τιμωρού» με την επιβολή εξαντλητικών και μη αναλογικών πολλές φορές κυρώσεων, οι οποίες οδηγούν συνήθως τους ελεγχόμενους σε προδικαστικές προσφυγές και δικαστικές ενέργειες, που επιβαρύνουν τη δημόσια διοίκηση και τη Δικαιοσύνη.
7. Εισάγεται η χρήση των φύλλων ελέγχου, με σκοπό την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη τυποποίηση της διαδικασίας
8. Καθορίζονται οι βασικές γενικές λειτουργίες των εποπτευουσών αρχών.
9. Εισάγεται στοχοθεσία και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των ελέγχων.
10. Προβλέπεται ένα μοντέλο διοίκησης για κάθε πεδίο εποπτείας (Αρχή Οργάνωσης Εποπτείας και Συντονισμού και Αρχές Εφαρμογής Εποπτείας και Διαχείρισης/ελεγκτικές αρχές) και η υποστήριξη του συντονισμού του νέου συστήματος από αρμόδια Δ/νση της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας.
11. Τέλος, παρέχεται εξουσιοδότηση για την έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων, τα οποία θα εξειδικεύσουν τις γενικές αρχές που τίθενται με το νόμο – πλαίσιο για κάθε ένα από τα πεδία εποπτείας και θα καθορίσουν την αρμόδια Αρχή Οργάνωσης Εποπτείας και Συντονισμού, καθώς και τις αντίστοιχες Αρχές Εφαρμογής Εποπτείας και Διαχείρισης (ελεγκτικές αρχές).
