Οι δύο φάσεις: Κάλυψη των ομολογιακών με νέες εκδόσεις • Η ένταξη στο μηχανισμό EMS
H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ)αντιτάσσεται σε κάθε εκδοχή, που προβλέπει τη συμμετοχή των τραπεζών στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους
Σε μια συνδυαστική λύση, η οποία, αν τελικώς επιτευχθεί, θα δώσει μια και καλή λύση στο ελληνικό οικονομικό πρόβλημα, για την κρίσιμη διετία 2012 – 2013, φαίνεται να καταλήγουν, μετά από μυστικές διαπραγματεύσεις δύο εβδομάδων, Αθήνα και Βρυξέλλες. Σύμφωνα με πολύ καλά πληροφορημένες πηγές, η πρόταση που έχει προκριθεί προβλέπει δύο φάσεις και ειδικότερα: α) αυτή της κάλυψης των ομολογιακών λήξεων της συγκεκριμένης περιόδου με νέες εκδόσεις, για αντίστοιχα ποσά, τις οποίες θα κληθούν να απορροφήσουν οι τράπεζες (ελληνικές και ξένες), που έχουν στα χαρτοφυλάκια τους τις παλιές, β) αυτή της κάλυψης από το 2013 και μετά των αναγκών της ελληνικής οικονομίας σε επίπεδο λήξεων, από τον προσωρινό μηχανισμό διάσωσης των ευρωπαϊκών οικονομιών.
Πρόκειται για το γνωστό EFSF, το οποίο αργότερα, με τη σειρά του, θα αντικατασταθεί από τον μόνιμο μηχανισμό, με την επωνυμία ΕMS.
Αναλυτικότερα, στην πρώτη φάση του σχεδίου, η έκδοση νέων ομολόγων που θα αντικαταστήσουν τα παλιά που λήγουν στις προσεχές 24μηνο, εκτιμάται ότι θα αποτελέσει τη σολομώντεια λύση, που έψαχνε εδώ και καιρό η Αθήνα, για να μην δυσαρεστήσει ούτε τις Βρυξέλλες αλλά ούτε και τη Φρανκφούρτη.
Ως γνωστόν, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αντιτάσσεται σε κάθε εκδοχή, που προβλέπει τη συμμετοχή των τραπεζών στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Κι αυτό, γιατί εκτιμά ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ζημία που θα υποστούν σε επίπεδο χαρτοφυλακίων κι αποτίμησης τους, θα είναι τέτοια, που θα βάλει σε δοκιμασία ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Συν τοις άλλοις, η ίδια η ΕΚΤ θα αντιμετώπιζε πρόβλημα επιβίωσης, καθώς υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή ελέγχει ελληνικό χρέος συνολικού ύψους άνω των 65 δισ. ευρώ. Ένα μεγάλο μέρος του, λοιπόν, λήγει μέσα στο διάστημα 2012 – 2013 και δεν θα ήθελε επ’ ουδενί να το δει να «κουρεύεται».
Αντιθέτως, όμως, θα συζητούσε το ενδεχόμενο να αντικατασταθεί από νέο χρέος, που θα προέκυπτε από την έκδοση καινούριων ομολόγων, προς αντικατάσταση των παλιών, επιμηκύνοντας έτσι το χρόνο αποπληρωμής, αλλά αποτρέποντας το haircut.
Στην ΕΚΤ φαίνεται να συζητούν, όντως, αυτή την εξέλιξη, αν κι επιχειρείται η συζήτηση, που βρίσκεται σε εξέλιξη, να μην δημοσιοποιηθεί πλήρως, γιατί έτσι κινδυνεύει να «καεί».
Γι’ αυτό και γίνεται προσπάθεια να παραμείνει – στο μέτρο του δυνατού – μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Νεότερες πληροφορίες, ωστόσο, που φτάνουν στην Αθήνα επιτείνουν την εντύπωση ότι αυτή η λύση είναι η επικρατέστερη. Κι αυτό, γιατί μαζί της συντάσσεται και το Βερολίνο. Συγκεκριμένα, η καγκελαρία δείχνει διατεθειμένη να συζητήσει οποιαδήποτε σοβαρή πρόταση που θα αποτρέπει δική της, νέα, οικονομική συνδρομή. Κι αυτή η λύση, σίγουρα συζητείται προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς, δεν προβλέπει πουθενά την καταβολή επιπλέον βοήθειας από την πλευρά των Ευρωπαίων εταίρων μας. Όπερ σημαίνει, αυτομάτως, ότι είναι συζητήσιμη.
Το γεγονός ότι οι δηλώσεις διαφόρων Γερμανών παραγόντων (αλλά και Ολλανδών και Φιλανδών), εξακολουθούν να διατυπώνονται στο ίδιο σοβαρό κι αυστηρό ύφος με πριν, δεν πρέπει να παραπλανά κανέναν. Κι αυτό γιατί η συζήτηση είναι υπαρκτή, βρίσκεται σε εξέλιξη κι αναμένεται συντόμως το τελικό της αποτέλεσμα. Πότε; Σίγουρα πριν από την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου στις Βρυξέλλες, όπου, εν πολλοίς, θα κριθούν τα πάντα.
Γιατί εκτός της πρώτης φάσης, για την οποία γίνεται λόγος παραπάνω, υπάρχει και η δεύτερη, η οποία θεωρείται και είναι το ίδιο απαραίτητη και κρίσιμη. Το σκεπτικό είναι απλό: με την ανανέωση των παλιών ομολόγων, λύνεται το πρόβλημα προσωρινά για το διάστημα 2012 – 2013. Κάτι θα πρέπει να γίνει όμως και για τα χρόνια που ακολουθούν και τις λύσεις που επίκεινται.
Στην απίθανη περίπτωση που η Ελλάδα έχει επιλύσει το πρόβλημα της – όπερ σημαίνει ότι θα πρέπει να έχει επιστρέψει στις αγορές κεφαλαίου – τότε δεν υπάρχει κανένα απολύτως ζήτημα. Δεύτερη φάση δεν θα χρειαστεί. Κάτι τέτοιο όμως, θεωρείται και είναι πρακτικά αδύνατο αυτή τη στιγμή, οπότε στο υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζονται… Η άδεια ένταξης στο μηχανισμό
Στη δεύτερη φάση του σχεδίου για τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας, που εξυφαίνεται στο παρασκήνιο, ρόλο στις εξελίξεις αναλαμβάνει το προσωρινό ταμείο διάσωσης των ευρωπαϊκών οικονομιών.
Η Αθήνα, κατά τη σύσκεψη του Λουξεμβούργου, είχε προτείνει την άμεση ανάμειξη του, από τώρα, κάτι το οποίο, όμως, απέρριψε ασυζητητί το Βερολίνο, καθώς είναι ο βασικός χρηματοδότης του και δεν δέχεται να σηκώσει αυτό και πάλι το κύριο βάρος της διάσωσης της Ελλάδας.
Στο μέλλον, όμως, μια τέτοια διευθέτηση θα μπορούσε να συζητηθεί, καθώς, η πίεση του εκλογικού κύκλου στη Γερμανία θα έχει μειωθεί, αφού οποιαδήποτε ανάμειξη του EFSF, χρονικά, τοποθετείται για μετά το 2014.
Ενδεχομένως, δε, να μην προλάβει να αναμειχθεί καθόλου, αφού έως τότε μπορεί και να έχει αντικατασταθεί από το μόνιμο μηχανισμό, που θα συγκροτηθεί με εντελώς διαφορετικούς όρους, σε σχέση με τον προσωρινό.
Εκτιμάται λοιπόν ότι η Γερμανία θα μπορούσε τότε να κάνει μισό βήμα πίσω και να δώσει την άδεια ένταξης της Ελλάδας στο νέο μηχανισμό.
Επειδή, όμως, αυτή είναι μια προοπτική που θα απασχολήσει τις διαπραγματεύσεις σχεδόν 3 χρόνια μετά, στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι θα μπορέσει να «περάσει» και ευκολότερα. Σημασία, πάντως, έχει ότι προωθείται λύση, η οποία αργά ή γρήγορα θα επιτευχθεί…
Μεταστροφή κλίματος και πιέσεις
Η έκθεση της τρόικας κρίνει και την έκτακτη βοήθεια προς την Ελλάδα
Την ώρα που τα μηνύματα από το «εξωτερικό μέτωπο» αρχίζουν να έρχονται ώρα με την ώρα, όλο και πιο «ενθαρρυντικά», σημείο-κλειδί αποτελεί η έκθεση της τρόικας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, η οποία αναμένεται να δημοσιοποιηθεί, πιθανότατα μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Το «κλείδωμα» των δημοσιονομικών μέτρων, το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα έως το 2015 και οι αποκρατικοποιήσεις φέρνουν τους Ευρωπαίους, τον ένα μετά τον άλλον, να δηλώνουν ότι «δεν παρουσιάζονται πλέον σημαντικά εμπόδια στις συζητήσεις» και πως από την «ικανοποιητική πρόοδο» θα προκύψει η λύση.
Η συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών του Eurogroup, αναμένεται να δώσει το «πράσινο φως» για την εκταμίευση της 5ης δόσης, ενώ σε όλες πια τις εξελίξεις σημαντικό ρόλο παίζει πλέον η «μεταστροφή» της Γερμανίας. Η ίδια η Μέρκελ, τάσσεται πλέον υπέρ της σταθερότητας στην Ευρωζώνη και στο ευρώ και δεν ειναι τυχαίο πως το Βερολίνο προεξοφλεί πως θα συνεχιστεί η χρηματοδότηση από την Ε.Ε., αλλά και το ΔΝΤ.
Ενδεικτικά, πέρα από τις δηλώσεις των αξιωματούχων ήταν τα δημοσιεύματα τόσο της Berliner Zeitung, όσο και των Financial Times Deutschland, που μιλούσαν για «κομψή διέξοδο» και «νέο γερμανικό ρεαλισμό», αφού τα «γερμανικά χρήματα είναι καλά επενδυμένα στην Ελλάδα», καθώς και για συμφωνία των κεντρικών τραπεζιτών για τη βοήθεια προς την Ελλάδα. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς μέχρι τώρα τουλάχιστον, κάποια στελέχη της ΕΚΤ, όπως ο Jurgen Stark και ο Lorenzo Bini Smaghi, εφέροντο να απορρίπτουν κάθε μορφή αναδιάρθρωσης των ελληνικών ομολόγων και στήριξης της χώρας μας.
Η πρόσθετη βοήθεια
Σε ό,τι έχει σχέση με την πρόσθετη βοήθεια προς την Ελλάδα, η τρόικα, αλλά και γενικά η Ευρωζώνη πιέζει προς την κατεύθυνση των επιπρόσθετων μέτρων για την αύξηση των φορολογικών εσόδων, αλλά και για «συγκεκριμένες» χωρίς καθυστερήσεις, ιδιωτικοποιήσεις, στις οποίες θα συμμετάσχουν και ιδιώτες επενδυτές. Γι’ αυτό και οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. έχουν ζητήσει από την ελληνική κυβέρνηση να επιταχύνει τις ιδιωτικοποιήσεις και προτείνουν τη δημιουργία ενός οργανισμού, που θα επιβλέπει τη διαδικασία.
Τα «καλά νέα», βέβαια, πάντα έχουν την «εξήγησή» τους κι αυτή δεν είναι μόνο η στήριξη της Ευρωζώνης, η κοινή πορεία, αλλά το ευρώ. Είναι και τα κέρδη που εξασφαλίζουν από την Ελλάδα οι τραπεζίτες, οι «έμποροι» των ομολόγων, αλλά και τα ίδια τα κράτη που μας δανείζουν.
Η ομολογία της υπουργού Οικονομικών της Αυστρίας, Μαρία Φέκτερ, είναι και ενδεικτική, αλλά και συνάμα αποκαλυπτική.
«Μέχρι στιγμής, έχουμε κερδίσει 19 εκατ. ευρώ σε τόκους και δεν έχουμε χάσει ούτε ένα λεπτό. Δανείζουμε τα χρήματα, δεν τα χαρίζουμε».
Η ίδια υποστήριξε ότι θα κόστιζε περισσότερο να αφεθεί, για παράδειγμα, η Ελλάδα να χρεοκοπήσει. Αυτό θα συνιστούσε μια οικονομική και κοινωνική καταστροφή. Το ελληνικό ασφάλιστρο κινδύνου για χρεωκοπία αυξήθηκε 40%
Η Ελλάδα «πρωταθλητής» των κερδών για τους «εμπόρους»
Το αρνητικό ρεκόρ ρίσκου, μεταξύ 57 χωρών, κατέχει η Ελλάδα. Το αρνητικό ρεκόρ διευρύνεται συνεχώς, κάνοντας όλο και πιο δύσκολη την εξασφάλιση των ομολογιούχων, ότι θα εξοφληθεί το ομόλογό τους.
Αντίστοιχα, ανεβαίνει το ρίσκο για τους ασφαλιστές των διεθνών τραπεζών, που ζητούν όλο και πιο ακριβά ασφάλιστρα από τους ομολογιούχους, αλλά φυσικά κερδίζουν (οι ασφαλιστές των διεθνών τραπεζών), εφόσον η Ελλάδα παίρνει τις δόσεις, νέα δάνεια και πληρώνει. Έτσι, αυτοί κερδίζουν από τα όλο και πιο ακριβά ασφάλιστρα.
Στον πίνακα παρακάτω, μπορείτε να δείτε ότι από την αρχή του χρόνου, μέχρι τα τέλη Μαΐου, τα ασφάλιστρα CDS για τα ελληνικά ομόλογα, είχαν αυξηθεί κατά 40%. Περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα, με δεύτερη την Αίγυπτο (!), για τα ομόλογα της οποίας τα ασφάλιστρα αυξήθηκαν 39% στο πεντάμηνο και τρίτη την Πορτογαλία, με άνοδο ασφαλίστρων 33%, στο ίδιο διάστημα.
Φυσικά, η Ελλάδα είχε έτσι κι αλλιώς το ακριβότερο ασφάλιστρο από πέρυσι. Ασφαλέστερα κρατικά ομόλογα είναι ασφαλώς αυτά της Νορβηγίας, της Σουηδίας, της Φινλανδίας και της Δανίας. Τα ασφάλιστρά τους έπεσαν κι άλλο από 13% μέχρι 36%. Αυξήθηκαν οι τιμές των ομολόγων, έπεσαν τα επιτόκια δανεισμού τους και μειώθηκε το ρίσκο.
Στον πίνακα βλέπετε από αριστερά το όνομα της χώρας, στη μεσαία στήλη την τιμή του ασφαλίστρου (Ελλάδα 1.417 μονάδες δηλαδή ασφάλιστρο 14,19% επί της αξίας του ομολόγου, που σημαίνει ότι ένας χρόνος ασφάλισης «τρώει» τόκους περίπου 3-4 ετών) και στη δεξιά στήλη την ποσοστιαία αύξηση ή μείωση του ασφαλίστρου από την αρχή της χρονιάς μέχρι το τέλος Μαΐου.
Στη δεξιά στήλη, με πράσινο χρώμα, η ποσοστιαία μείωση του ρίσκου και του ασφαλίστρου στο πεντάμηνο και με κόκκινο η ποσοστιαία αύξησή του στο ίδιο διάστημα.
