«Τομή στον τομέα της ενέργειας στην Ελλάδα» χαρακτήρισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, το νομοσχέδιο για τις Ενεργειακές Κοινότητες, αιτιολογώντας πως για πρώτη φορά δίνεται η δυνατότητα σε πολίτες, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τοπικούς φορείς, να αποκτήσουν ενεργή εμπλοκή στη διαδικασία μετασχηματισμού του ενεργειακού συστήματος της χώρας.
Το νομοσχέδιο χαίρει της ευρείας συναίνεσης της Βουλής, αφού το ψηφίζουν επί της αρχής του, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, εκτός από το ΚΚΕ.
Κατά την τοποθέτησή του στην Ολομέλεια, ο κ. Σταθάκης ανέφερε, ότι παράλληλα η χώρα μας πρωτοπορεί στην Ευρώπη, θεσπίζοντας ένα ξεκάθαρο και διάφανο πλαίσιο για τη λειτουργία των Ενεργειακών Κοινοτήτων και οδηγούμαστε πλέον σε ένα πλαίσιο, το οποίο φιλοδοξεί να ανοίξει καινούργιους δρόμους στον ενεργειακό μετασχηματισμό της χώρας μας.
Όπως υπογράμμισε ο αρμόδιος υπουργός, πρόκειται για νομοθέτημα που δεν σχετίζεται με τις μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας, πάρα φέρει τη σφραγίδα του τρόπου με τον οποίο η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται μια γενικότερη στρατηγική και στο πλαίσιο του ενεργειακού τομέα και στο πλαίσιο της εξόδου από την κρίση και της παραγωγικής ανασυγκρότησης της ελληνικής οικονομίας.
Ο κ. Σταθάκης εξήγησε, ότι με τον θεσμό των Ενεργειακών Κοινοτήτων δίνεται η δυνατότητα στο σύνολο των φορέων της κοινωνίας να μπορούν να παράγουν ενέργεια, είτε πρόκειται για μία πολυκατοικία, είτε για τρεις βιοτεχνίες, πέντε ξενοδοχεία, πανεπιστήμια, Δήμους κοκ και ανοίγεται ένα νέο πεδίο, με το οποίο θα είναι δυνατή η παραγωγή ενέργειας μέσω ΑΠΕ, απόλυτα προσανατολισμένη στην αρχή της τοπικότητας.
«Με αυτό επιδιώκουμε τοπική παραγωγή, τοπική κατανάλωση. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα ενός αποκεντρωμένου συστήματος παραγωγής ενέργειας, όπου κατανάλωση και παραγωγή θα έχουν ισχυρούς κανόνες τοπικότητας. Γι΄ αυτό και το συγκεκριμένο νομοσχέδιο το διαπερνούν ισχυρές ασφαλιστικές δικλείδες, προκειμένου να είναι σαφής ο τοπικός χαρακτήρας της επιχείρησης» είπε χαρακτηριστικά.
Απέναντι στα σενάρια ότι κάποια μεγάλα συμφέροντα θα παρακάμψουν το σύστημα, ο υπουργός διαβεβαίωσε ότι η διατύπωση των άρθρων του νομοσχεδίου είναι τέτοια ώστε να προστατεύεται πλήρως η τοπικότητα.
«Άρα, η τοπικότητα θα είναι ισχυρή και δεύτερον, προωθούνται οι συνέργειες και συμπράξεις», είπε ο κ. Σταθάκης, ο οποίος αναφερόμενος στην κεντρική ιδέα του νομοσχεδίου, είπε ότι αφορά στην συνένωση ατόμων, πρωτοβουλιών, φορέων κοινωνικού χαρακτήρα, κοινωνικής οικονομίας, χαρακτηριστικά που ενισχύονται με τον κανόνα της δημοκρατίας στο εσωτερικό της ενεργειακής κοινότητας, αφού διασφαλίζεται πλήρως με την ισοτιμία της ψήφου των συμμετεχόντων, ανεξαρτήτως συνεταιριστικού μεριδίου.
«Άρα, βρισκόμαστε σε ένα σημείο όπου ενισχύουμε ταυτόχρονα την τοπικότητα, τη σύμπραξη και τη συνεταιριστική και κοινωνική δομή των δραστηριοτήτων και ισχυρούς κανόνες δημοκρατίας», τόνισε συμπερασματικά ο υπουργός.
«Κατά κύριο λόγο η δραστηριότητα των Ενεργειακών Κοινοτήτων θα εδράζεται στην αξιοποίηση, στο μέγιστο, του συμψηφισμού ανάμεσα στην κατανάλωση που έχει ένα υποκείμενο και στη δυνατότητά του να παράγει αυτήν τη συγκεκριμένη κατανάλωση με δικά του μέσα. Αυτή είναι η κεντρική αρχή. Ταυτόχρονα, όμως, είναι ανοιχτός ο δρόμος για να πωλείται το πλεόνασμα ενέργειας που έχει και να φτιαχτεί μια Ενεργειακή Κοινότητα, η οποία αποκλειστικό σκοπό θα έχει το να παράγει και να πουλάει ενέργεια. Και αυτό είναι διασφαλισμένο», συνέχισε ο κ. Σταθάκης.
Επιπλέον, υπογράμμισε ότι ο στόχος του νομοσχεδίου είναι να μειωθεί το κόστος ενέργειας για νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, να υπάρξει περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ, να υπάρξει μεγαλύτερη τοπική αποδοχή των ΑΠΕ, επιλύοντας θέματα συγκρούσεων, τα οποία μέχρι τώρα -εύλογα ή μη- δημιουργούνται κατά διαστήματα.
Επίσης, ο αρμόδιος υπουργός σημείωσε, ότι στόχος και πρόθεση του νομοσχεδίου είναι να υπάρξει μεγάλη καινοτομία στην παραγωγή και στον ενεργειακό σχεδιασμό, καθώς έτσι θα αρχίσει να υπάρχει μία ευρεία οικονομική δραστηριότητα, στηριγμένη εκ των πραγμάτων πάνω σε καινοτομίες, οι οποίες θα δημιουργήσουν και προοπτικές για συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας και ταυτόχρονα θα δημιουργήσουν συνθήκες τοπικής παραγωγής πολύ πιο έντονες.
Επίσης, η ενίσχυση της αλληλεγγύης και του πυλώνα της κοινωνικής οικονομίας -όπως παρατήρησε- αποτελεί βασικό αξιακό στοιχείο, καθώς και η αύξηση των επενδύσεων, με κύριο στόχο την αειφορία και τον σεβασμό στο περιβάλλον, η αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων εργαλείων που υπάρχουν στην ενεργειακή αγορά, ο συμψηφισμός ενέργειας, ο εικονικός συμψηφισμός ενέργειας, οι smart meters -οι έξυπνοι μετρητές ενέργειας- κλπ, με τα οποία θα υπάρξει μια συνολική επέκταση αυτών των εργαλείων.
Τέλος, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ζήτησε την ενεργή στήριξη του νομοθετήματος από τους τοπικούς φορείς και δεσμεύτηκε ότι το ΚΑΠΕ θα διαχειρίζεται την κεντρική πλατφόρμα που να ενισχύσει όλη τη διαδικασία.
Οι εισηγητές
Για «σύγχρονο εργαλείο, με ιδιαίτερα πολιτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά την εισαγωγή καινοτόμων λογικών και πρακτικών στην παραγωγή και αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας» έκανε λόγο η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Αναστασία Γκαρά, επισημαίνοντας πως το αποτέλεσμα των ενεργειακών κοινοτήτων θα είναι η μείωση του ενεργειακού κόστους των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων, ο περιορισμός στους λογαριασμούς του ρεύματος, η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ, καθώς και η αξιοποίηση των διαθέσιμων εργαλείων της ενεργειακής αγοράς.
Την επί της αρχής συμφωνία με την λογική και τη φιλοσοφία των συνεταιριστικών σχημάτων, έτσι ώστε να μπορέσουν να επενδύσουν και να έχουν την απαραίτητη κλίμακα για να είναι ανταγωνιστικοί στην επένδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, εξέφρασε ο εισηγητής της ΝΔ, Κώστας Σκρέκας.
Ταυτοχρόνως επισήμανε προς τον κ. Σταθάκη, ότι αυτό το νομοσχέδιο προσπαθεί να λύσει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα: το να δημιουργηθούν ολιγοπωλιακά και μονοπωλιακά σχήματα στον χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Ο κ. Σκρέκας, ζήτησε, εξάλλου, από τον αρμόδιο υπουργό, να απαντήσει σχετικώς με τους δικαιούχους του κοινωνικού τιμολογίου, καθώς, όπως είπε, εκδόθηκαν ανακοινώσεις για επερχόμενες υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες θα αλλάξουν τα κριτήρια με τα οποία θα εντάσσονται δικαιούχοι στο κοινωνικό τιμολόγιο.
Επίσης ρώτησε σχετικώς με την πρόθεση της ΔΕΗ να αγοράσει την EDS στα Σκόπια, ζήτησε διευκρινίσεις σε ό,τι αφορά την τροπολογία για τους κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας και τον Δήμο της Μεγαλόπολης και τέλος έθεσε το ερώτημα για το πως προτίθεται η κυβέρνηση να διασώσει τη ΔΕΗ «από την ολοκληρωτική πτώχευση και καταστροφή, αφού την έχετε δεσμεύσει με τους θεσμούς να μειώσει κατά 50% τον τζίρο της τα επόμενα χρόνια».
Για «κυβέρνηση εισπρακτόρων» που το μόνο που την αφορά είναι οι φόροι, μίλησε ο ειδικός αγορητής της ΔΗΣΥ, Γιάννης Μανιάτης, ο οποίος τόνισε, ότι οποιαδήποτε νομοθέτηση δεν συνοδεύεται από επιχειρησιακό σχέδιο -χρονοδιάγραμμα δηλαδή και χρήματα- είναι ένα «αδειανό πουκάμισο», όπως αυτό το νομοσχέδιο.
Επί της αρχής επικρότησε το νομοσχέδιο, ως μία θετική εξέλιξη σε συνέχεια ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών, όμως, όπως είπε, όλα τα άλλα είναι λόγια κενά περιεχόμενου, όταν, αφενός δεν εντάσσονται σε μία συνολική, εθνική, ενεργειακή στρατηγική, αφετέρου δε, δεν συνοδεύονται από συγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο υλοποίησής τους.
Ο κ. Μανιάτης, έκανε ακόμη λόγο για «υποκρισία» της κυβέρνησης, αφού, όπως είπε, δώδεκα φορές έχει εξαγγείλει ο πρωθυπουργός και ο κατά περίπτωση υπουργός Ενέργειας, την επανεκκίνηση του προγράμματος «Εξοικονομώ κατ΄ οίκον».
Ο κ. Μανιάτης ζήτησε από τον κ. Σταθάκη να διεκδικήσει από τους δανειστές να δώσουν φοροαπαλλαγή σε κάθε φτωχό νοικοκυριό ή νοικοκυριό μεσαίου εισοδήματος που θα επενδύσει στην ενεργειακή αναβάθμιση της πρώτης κατοικίας, κάτι -που όπως υπολόγισε- θα αποφέρει και στο Δημόσιο 190 εκατ. ευρώ και θα δημιουργήσει πάνω από 20.000 θέσεις εργασίας στην ελληνική οικοδομή.
«Το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση κάνει μια μεγάλη προσπάθεια να δημιουργήσει προσδοκίες, ψεύτικες ελπίδες, ότι το 2018 θα είναι μια χρονιά ορόσημο, ότι πλησιάζουμε στο τέλος των μνημονίων, της αδικίας και της οικονομικής καταστροφής. Μέσα σ΄ αυτή τη γενικότερη προσπάθεια δημιουργίας προσδοκιών εντάσσεται και το συγκεκριμένο νομοσχέδιο με μια έννοια για τις ενεργειακές κοινότητες», ανέφερε εκ μέρους του ΚΚΕ, ο Θανάσης Βαρδαλής.
Δηλαδή, όπως επισήμανε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, η κυβέρνηση προσπαθεί να δημιουργήσει προσδοκίες, ότι στην εποχή της πλήρους απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας, με τέτοιου είδους διαχειριστικά τερτίπια θα μπορεί να ωφεληθούν και οι λαϊκές οικογένειες μαζί με τους επιχειρηματικούς ομίλους που δραστηριοποιούνται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
«Καμία προσδοκία δεν μπορεί να υπάρχει για τα λαϊκά στρώματα, από την παραπέρα απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και είναι έξω από κάθε πραγματικότητα ο ισχυρισμός μάλιστα, ότι θα αντιμετωπιστεί και η ενεργειακή φτώχεια», είπε τέλος ο κ. Βαρδαλής.
«Αυτή η κυβέρνηση, με τα μέτρα τα οποία παίρνει, παντρεύει την αγροτική παραγωγή με τις ΑΠΕ. Δεν βάζει κανέναν τομέα από τους δυο να λειτουργεί σε βάρος του άλλου και ειδικά σε βάρος της γεωργίας. Αντιθέτως, αυτή η κυβέρνηση παίρνει μέτρα για να τονώσει τη γεωργία και ήδη έχουμε θετικά αποτελέσματα», είπε εκ μέρους των ΑΝΕΛ, ο Γιώργος Λαζαρίδης.
Την επί της αρχής συμφωνία της Ένωσης Κεντρώων στο νομοσχέδιο εξέφρασε ο Δημήτρης Καβαδέλας, ωστόσο ανέφερε ότι το κόμμα του διαφωνεί με την ένταξη τροπολογιών στο νομοσχέδιο και επισήμανε πως υπάρχουν αρκετά άρθρα τα οποία απαιτούν επιπλέον μελέτη και επεξεργασία.
Θετικός στον καθορισμό του πλαισίου για τις Ενεργειακές Κοινότητες, δήλωσε εκ μέρους του Ποταμιού, ο ειδικός αγορητής, Γιώργος Μαυρωτάς και τόνισε ότι αναμένει να ξεκινήσει να λειτουργεί το πλαίσιο και “εδώ θα είμαστε ως νομοθετικό Σώμα να το βελτιώσουμε, όταν και όπου χρειάζεται”.
Κατά του νομοσχεδίου, τάχθηκε η Χρυσή Αυγή.