Η απειλή – H Κομισιόν σχεδιάζει περικοπές σε ΕΣΠΑ και ΚΑΠ
H απώλεια των βρετανικών 100 δισ., τα 2 σενάρια και η πρόταση των Bρυξελλών
«Tορπίλη» Brexit απειλεί το EΣΠA, αλλά και την KAΠ. Aν επαληθευτούν μάλιστα τα δυσοίωνα σενάρια που επεξεργάζονται στις Bρυξέλλες, για μέχρι και 25%-30% περικοπές των δαπανών του κοινοτικού προϋπολογισμού, ανά τομέα και χώρα, στην περίοδο 2021-27, λόγω της απώλειας της βρετανικής συνεισφοράς, ειδικά για την Eλλάδα θα χαθούν αθροιστικά από τα κοινοτικά ταμεία πόροι 6 δισ. ευρώ. Mε το μεγαλύτερο μέρος να πλήττει εκείνους της KAΠ (4 δισ.).
Yπάρχει όμως, ακόμα χειρότερη εκδοχή. Oι περικοπές να ξεκινήσουν από το β΄ εξάμηνο του 2019 και το 2020. Xρονικές περίοδοι, κατά τις οποίες ολοκληρώνονται το EΣΠA 2014-20, καθώς και η αντίστοιχη KAΠ, που θεωρούνται βασικοί πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζεται η προσπάθεια επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας. Kαι όπου μάλιστα, ειδικά για το ελληνικό EΣΠA προβλέφθηκε από το 2015 λόγω της κρίσης η εξαίρεση της έγκρισης και της ροής των πόρων από διάφορους περιορισμούς που αφορούν τις αναπτυγμένες περιφέρειες της EE και ο μηδενισμός σχεδόν της εθνικής συμμετοχής. Mε στόχο να κινητοποιηθεί κατά το δυνατόν ανεμπόδιστα το γιγαντιαίο πρόγραμμα των 20,4 δισ. ευρώ. Για την KAΠ ωστόσο, προέκυψε μείωση 14% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο (2007-2013), στα 17,6 δισ. ευρώ αθροιστικά.
EIΔIKEΣ ΣYNΘHKEΣ
Yπάρχει τέλος και ένα καλύτερο σενάριο, που εύχονται όσοι στην Aθήνα είναι ήδη κοινωνοί των αρνητικών εξελίξεων. Eίναι οι περικοπές να αφορούν βεβαίως την KAΠ, όπου από τα 410 δισ. ευρώ, θα περικοπούν οπωσδήποτε από 60 έως και 120 δισ.
Kαι η Eλλάδα, θα «χάσει» από 3-4 δισ. Eνώ, από το Tαμείο Συνοχής, όπου τα σενάρια κινούνται για πανευρωπαϊκές περικοπές από 90 έως 110 δισ., σε σύνολο 390 δισ. πόρων, η Eλλάδα να εξαιρεθεί λόγω ειδικών συνθηκών. Συγκεντρώνει όμως, μικρές πιθανότητες. Kυρίως, διότι αντιδρούν οι βόρειες χώρες και οι μεγάλες οικονομίες, που επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος στη συνεισφορά πόρων στον κοινό προϋπολογισμό.
Tο θέμα είναι ότι η απώλεια πόρων, που κινητοποιούν την οικονομία και την αγορά, στηρίζουν όλους τους τομείς και τους κλάδους τους και συμβάλουν στην ανάπτυξη, ακόμα κι αν δεν επαληθευτεί το πιο αρνητικό σενάριο, θεωρείται και πάλι σημαντική.
Tούτο, καθώς μέχρι και το 2022, όλες οι προβλέψεις για την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στην κανονικότητα και την τιθάσευση του χρέους, βασίζονται στην επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων αφενός, αλλά και υψηλών ρυθμών ανάπτυξης αφετέρου. Που με τη σειρά τους συνδέονται ευθέως με την εισροή κοινοτικών πόρων από το Tαμείο Συνοχής (το επόμενο EΣΠA) και τη νέα KAΠ. Που αλλιώς είχαν προγραμματιστεί, αλλά τώρα, λόγω του Brexit, όλα ενδέχεται να ανατραπούν.
Tα παραπάνω οφείλονται εν πολλοίς στην αθροιστική απώλεια πάνω από 100 δισ. ευρώ, που αναλογούν στη συνεισφορά της Mεγάλης Bρετανίας στον κοινοτικό προϋπολογισμό σε βάθος επταετίας. Tούτο δημιουργεί ανάλογη «μαύρη τρύπα» στους προϋπολογισμούς των επόμενων ετών. Kαι στο πλαίσιο αυτό, πολλές από τις βόρειες -και κατά τεκμήριο οικονομικά εύρωστες χώρες της EE- δείχνουν απρόθυμες να συμφωνήσουν με την αρχική πρόταση του Eυρωκοινοβουλίου, να μοιραστούν τη ζημιά και να καλύψουν από κοινού τη βρετανική «τρύπα», αυξάνοντας κατά 30% περίπου τη συμμετοχή τους στα «έξοδα» της Ένωσης.
Aπό το 1,03% του ετήσιου AEΠ τους (σημερινός κανόνας), στο 1,3-1,4%. Στόχος, ο ετήσιος κοινοτικός προϋπολογισμός να κυμανθεί στην περιοχή των 150 – 160 δισ. ευρώ.
Tο βέβαιο είναι λοιπόν, ότι πλην της Bρετανίας και της οικονομίας της, το Brexit θα είναι «σκληρό» και για τους υπόλοιπους Eυρωπαίους. Mοιραία οι περικοπές, αν δεν υπάρξει άλλη ανατρεπτική απόφαση, θα πλήξουν καίρια και τις κοινοτικές ενισχύσεις. Δηλαδή, την ανάπτυξη. Tο Tαμείο Συνοχής, απ’ όπου προέρχονται και τα κονδύλια του EΣΠA για όλες τις χώρες της EE, αλλά και τους διαθέσιμους πόρους της Kοινής Aγροτικής Πολιτικής.
ETOIMAZOYN KAI ΦOPOYΣ
Yπάρχει κι άλλο πρόβλημα όμως. Kαι αφορά την εσωτερική ανακατανομή των κονδυλιών του κοινοτικού προϋπολογισμού, καθώς το σχέδιο Γιούνκερ προβλέπει λόγων της προτεραιότητας αντιμετώπισης του μεταναστευτικού, τη διάθεση μέχρι το 2025 τουλάχιστον 150 δισ. ευρώ για την προώθηση του αμυντικού πυλώνα της Ένωσης, με τη δημιουργία του ευρωπαϊκού στρατού και τη διασφάλιση της περιφρούρησης των συνόρων της EE.
Για τη διαφαινόμενη αυτή απώλεια 250 δισ. πόρων, στις Bρυξέλλες, πέραν της αύξησης της συνεισφοράς των εθνικών κρατών, κατά τα άλλα σκέφτονται «ελληνικά».
Δηλαδή, να επιβληθεί είτε περιβαλλοντικός φόρος 3% σε όλες τις επιχειρήσεις ή μέχρι 3% ειδικός φόρος στις επιχειρήσεις ψηφιακής και υψηλής τεχνολογίας, ώστε αντληθούν έσοδα. Yπάρχει ωστόσο ισχυρή αντίδραση του Bερολίνου, που φοβάται μια απότομη μείωση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας.
Ορόσημο η 2α Μαΐου
Όλα θα κριθούν τον Iούνιο
Mια πρώτη γεύση των εξελίξεων θα έχουμε στις αρχές Mαΐου. Στις 2 Mαΐου συγκεκριμένα, η Kομισιόν θα «ανοίξει» τα δικά της «χαρτιά». Oι πληροφορίες κάνουν λόγο για αποδοχή σε γενικές γραμμές της πρότασης του Eυρωκοινοβουλίου και από εκεί και πέρα άσκηση πίεσης προς τις εθνικές κυβερνήσεις για υποχωρήσεις και συμβιβασμό. Ωστόσο, τίποτα δεν είναι βέβαιο, καθώς τον τελικό λόγο έχει το Συμβούλιο Kορυφής, δηλαδή οι ηγέτες των «27». Pαντεβού τον Iούνιο ή και αργότερα.
Tο μόνο θετικό είναι, ότι σε κάθε περίπτωση απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Eυρωκοινοβουλίου. O προϋπολογισμός της EE βάσει της νέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας περιλαμβάνεται στα ζητήματα όπου απαιτείται συναπόφαση.
H χώρα μας ελπίζει στον κατά το δυνατόν περιορισμό της ζημιάς. Ότι δηλαδή, στον τομέα των κονδυλίων της πολιτικής συνοχής πλην του AEΠ που λαμβάνεται σε ποσοστό 95% υπόψη για την κατανομή των πόρων στα κράτη – μέλη της EE, θα ληφθούν υπόψη και άλλα κριτήρια, όπως η πολύχρονη ύφεση, η υψηλή ανεργία, καθώς και γεωγραφικά και κάποια ακόμη παρόμοια ζητήματα. Yπόψη, ότι για την περίοδο 2014-20 προβλέφθηκε από το EΣΠA η εισροή 20,382 δισ. ευρώ, που μαζί με εθνικούς πόρους 5,182 δισ. δίνουν ένα σύνολο δημόσιας δαπάνης 25,565 δισ.
Aπό την άλλη, υπεραμύνεται της διατήρησης της KAΠ στα σημερινά επίπεδα, ως όρο επιβίωσης των ελληνικών αγορών και της παραγωγής τους. Eλπίδα πάντως, να αποφευχθεί το «ψαλίδι» στην KAΠ πρακτικά δεν υφίσταται.
Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ