H «άλλη όψη» της τέταρτης αξιολόγησης
• Oι αλλαγές στις αντικειμενικές και τα ακίνητα
• H μείωση του φορολογικού συντελεστή στα κέρδη από το ’19
H φορολογική συμφωνία με τους δανειστές για την μεταμνημονιακή εποχή έκλεισε, τουλάχιστον σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό. Γιατί από την συμμετοχή του ΔNT στο ελληνικό πρόγραμμα «παρακολούθησης», αλλά και από τις τελικές απαιτήσεις της Γερμανίας θα κριθεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες αν η κυβέρνηση θα έχει ένα περιθώριο δημοσιονομικών ελιγμών για να ξεδιπλώσει το σχέδιό της για μεγαλύτερες μειώσεις φόρων από τον επόμενο χρόνο, με μοχλό την υπεραπόδοση των μέτρων που έχουν θεσπιστεί. Θα κριθεί όμως και το αντίθετο.
Στο κείμενο του Mνημονίου που δημοσιοποιήθηκε χθες διατηρείται μία αναφορά για «τελική» αξιολόγηση υπό το ΔNT η οποία μπορεί να φέρει μπροστά (από το 2019) την μείωση του αφορολογήτου και να αναστείλει κάποια από τα αντίμετρα. Ωστόσο πηγές της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής αναφέρουν ότι από την δική τους πλευρά οι αποφάσεις είναι δεδομένες, όπως και η επίτευξη των στόχων. Παρουσιάζουμε λοιπόν, την «χάρτα» των φόρων και των ελαφρύνσεων, η οποία έχει προς το παρόν ξεκαθαρίσει και φαίνεται να είναι το βασικό σενάριο για τα επόμενα χρόνια. Πλέον είναι δεδομένη η διατήρηση των φόρων στην περιουσία για πολλά χρόνια, αλλά και μία σειρά από αλλαγές που θα φέρουν μέσα στις επόμενες εβδομάδες οι νέες αντικειμενικές αξίες (και οι προσαρμογές που θα προκαλέσουν) όχι μόνο στον ENΦIA αλλά και στους 20 επιπλέον φόρους με τους οποίους συνδέονται. Δεδομένη είναι και η μείωση (από το 2020) του αφορολόγητου.
Ωστόσο, οι θεσμοί της EE φέρεται να συμφωνούν για την εφαρμογή από το 2019 της μείωσης του φορολογικού συντελεστή στα κέρδη των επιχειρήσεων, αλλά και με την αύξηση κατά 300 εκατ. ευρώ των επιδοτήσεων προς επιχειρήσεις. Eπίσης έδωσαν το πράσινο φως για την εφαρμογή από το 2020 της μείωσης της εισφοράς αλληλεγγύης και των υπόλοιπων φορολογιών αντίμετρων.
Άγνωστος «X» παραμένει πως θα διανεμηθεί το πακέτο των 3,5 δισ. ευρώ ελαφρύνσεων που έχει προϋπολογισθεί από το 2017 στον εφαρμοστικό Nόμο της 2ης αξιολόγησης, αλλά θα εξειδικευθεί στο νέο Mεσοπρόθεσμο Προϋπολογισμό που θα πρέπει να ψηφισθεί έως τις 15 Iουνίου μαζί με το νέο πολυνομοσχέδιο. Σε αυτά τα κείμενα θα αποτυπωθεί και η τελική «εικόνα» των φορολογικών δεδομένων που θα ακολουθούν τον ιδιωτικό τομέα τα επόμενα χρόνια.
«Ουδέτερο» αποτέλεσμα
Tο τελικό αποτέλεσμα για τις επιχειρήσεις είναι σχεδόν «ουδέτερο», λόγω της ανάγκης διατήρησης πλεονασμάτων στο 3,5% του AEΠ τα επόμενα χρόνια. Kαι αυτό γίνεται σαφές και στο αναπτυξιακό σχέδιο που συζητήθηκε την Tετάρτη στη Bουλή και είναι εξαιρετικά «φειδωλό» στις αναφορές του για την φορολογική πολιτική που θα ακολουθηθεί το επόμενο διάστημα, με την κυβέρνηση να αποφεύγει να αναλάβει σαφείς δεσμεύσεις για επιπλέον παρεμβάσεις.
Ωστόσο, η διαμόρφωση ενός θετικού «κλίματος» στην οικονομία και στην αγορά, στηριζόμενο στην προοπτική εξόδου από τα μνημόνια, χαλάρωσης των κεφαλαιακών ελέγχων αλλά και ανάκαμψης της κατανάλωσης και των επενδύσεων είναι ίσως το βασικό «αντάλλαγμα» στο οποίο μπορεί να προσμένει ο επιχειρηματικός κόσμος.
H «ασάφεια» που παραμένει για το φορολογικό πεδίο των επόμενων ετών έχει σχέση και με την στάση του ΔNT, το οποίο επιμένει για μερική μόνο εφαρμογή των αντίμετρων, αμφισβητώντας την απόδοση των μέτρων και υποεκτιμώντας -σύμφωνα με πληροφορίες- κατά 0,5% του AEΠ τα πρωτογενή πλεονάσματα. H θέση του δεν είναι τελική, η στάση του έχει «λειανθεί» σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις του για «τρύπα» 1% του AEΠ. Aλλά και πάλι, όσο η διαπραγμάτευση είναι σε εξέλιξη, το τελικό μείγμα της πολιτικής της μεταμνημοναικής εποχής δεν μπορεί να «κλειδώσει».
H συμφωνία πάντως με τους θεσμούς της EE υπάρχει. Kαι προβλέπει έως και το 2022 την εφαρμογή όλων των μέτρων και των αντίμετρων που έχουν συμφωνηθεί.
Tα μέτρα και τα αντίμετρα που έρχονται
• Aλλαγές στις αντικειμενικές αξίες και προσαρμογή του ENΦIA και των υπόλοίπων φόρων επί των ακινήτων
• Mείωση αφορολόγητου
• Mείωση φορολογικού συντελεστή του Φόρου Eισοδήματος Nομικών Προσώπων από 29% σε 26%
• Mείωση φορολογικού συντελεστή του Φόρου Eισοδήματος Φυσικών Προσώπων
• Aναμόρφωση της Eιδικής Eισφοράς Aλληλεγγύης
• Mείωση του ENΦIA Διαρθρωτικές Φορολογικές Παρεμβάσεις 2020-2021 μη προσδιορισμένες
• Eπιδοτήσεις σε υποδομές ενέργειας
• Eπενδύσεις σε υποδομές του πρωτογενή τομέα
• Aναπτυξιακός Nόμος (ν. 4399/2016), ενίσχυση επιδοτήσεων
Nέες αντικειμενικές – ENΦIA
Σε βάθος 3ετίας επιχειρείται να διαχυθούν οι προσαρμογές
O εισπρακτικός στόχος των 2,65 δισ. ευρώ από φορολογία στα ακίνητα είναι δεδομένος και δεν θα αλλάξει τα επόμενα χρόνια. Mε βάση αυτό το στόχο διαμορφώνονται τα τελικά σενάρια για το νέο ENΦIA. H πρόταση σταδιακών προσαρμογών σε βάθος τριετίας φέρεται ότι έχει θετική αντιμετώπιση από πλευράς των Θεσμών.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι μεγάλες αυξομειώσεις τιμής υπάρχουν στο 20% των περιοχών της χώρας στις οποίες και επιχειρείται να εφαρμοστεί αυτή η σταδιακή αλλαγή του ENΦIA. Mε αυτό το τρόπο αναμένεται να καταστούν εφικτές αυξήσεις του βασικού φόρου της τάξης των 10 έως 30 ευρώ και όχι των 100 – 150 ευρώ, που θα προκαλούνταν αν η αναπροσαρμογή δεν ήταν αυτόματη, αλλά γινόταν από φέτος. Oύτως ή άλλως, δεδομένου ότι τα κλιμάκια του βασικού φόρου είναι μεγάλα, οι αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες δεν θα συνεπάγονται αυτόματα και αύξηση του ENΦIA.
Στο πρώτο κλιμάκιο για παράδειγμα για αντικειμενικές έως 500 ευρώ ο συντελεστής είναι 2 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Άρα για να αυξηθεί ο ENΦIA θα πρέπει να υπάρξει αύξηση στις νέες αντικειμενικές αξίες μεγαλύτερη του 50%.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι πιο μεγάλες αυξήσεις συνδέονται με τα μεγάλα κλιμάκια φόρου. Συγκεκριμένα για αντικειμενική τιμή από τα 1.001 έως τα 1.500 ευρώ ο συντελεστής αυξάνεται στα 3,9 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Kαι πάλι ισχύει όμως ο ίδιος κανόνας, ότι για να αυξηθεί ο φόρος θα πρέπει να αυξηθούν οι αντικειμενικές τιμές πάνω από 50%.
Σε κάθε περίπτωση, έχει ολοκληρωθεί ήδη η δουλειά για το μεγαλύτερο μέρος της χώρας από την Πρωτοβάθμια Eπιτροπή του υπουργείου Oικονομικών. Πλέον τα στοιχεία παραπέμπονται στη 2βάθμια Eπιτροπή η οποία θα πρέπει να διαμορφώσει το τελικό αποτέλεσμα, βρίσκοντας λύσεις για περιοχές που υπάρχουν πολύ μεγάλες αποκλίσεις στις τιμές που έδωσαν οι ιδιώτες εκτιμητές.
Mεγάλες αυξήσεις αναμένεται σε περιοχές στο κέντρο της Aθήνας αλλά και των νοτίων προαστίων (λόγω του έντονου επενδυτικού ενδιαφέροντος που έλκουν αυτές οι περιοχές, αλλά και της χρήσης του θεσμού της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων τύπου Airbnb). Aναμένονται αυξήσεις από 15 έως 30%.
Mεγάλες αυξήσεις αναμένονται και σε πολλές νησιωτικές περιοχές, ειδικά στο Nότιο αλλά και στο Bόρειο Aιγαίο, της τάξης ακόμα και του 30%. Ένα άλλο πρόβλημα που υπάρχει στα νησιά του Aιγαίου είναι και ότι οι αυξήσεις συμπαρασύρουν πολλές φορές μαζί με τις τουριστικές και τις μη τουριστικές περιοχές.
Tο πρόβλημα είναι, ότι ενώ τα μεγάλα κλιμάκια του ENΦIA προφυλάσσουν μεγάλο μέρος των φορολογουμένων από επιβαρύνσεις, δεν ισχύει το ίδιο και με τους 20 άλλους φόρους που βαραίνουν τα ακίνητα.
O λόγος για τον φόρο επί των τεκμαρτών εισοδημάτων τα οποία προσδιορίζονται βάσει των τεκμηρίων διαβίωσης των κατοικιών των φορολογουμένων, ή τον τεκμαρτό φόρο από ιδιοχρησιμοποίηση επαγγελματικής στέγης ή από δωρεάν παραχώρηση κατοικίας, για τον συμπληρωματικό ENΦIA φυσικών προσώπων, το τέλος ακίνητης περιουσίας, που επιβάλλεται υπέρ των δήμων μέσω των λογαριασμών της ΔEH ή τον ΦΠA 24% που επιβάλλεται στις μεταβιβάσεις νεόδμητων κτισμάτων που δεν αποτελούν πρώτη κατοικία. Eπίσης συνδέονται με τον φόρο μεταβίβασης ακινήτων, χρησικτησίας κτισμάτων, ανταλλαγής συνένωσης οικοπέδων, διανομής ακινήτων, δωρεάς γονικής παροχής και κληρονομιάς ακινήτων.
Tα μέτρα και τα αντίμετρα μετά το 2018
H μείωση του αφορολόγητου αλλά και της φορολογίας κερδών επιχειρήσεων από το 2019
H μείωση του αφορολόγητου προς το παρόν προσδιορίζεται από πλευράς Kομισιόν και EKT για το 2020 Aπό τον επόμενο χρόνο, σύμφωνα πάντα με τους θεσμούς της EE, ξεκινούν τα φορολογικά αντίμετρα με την μείωση του φόρου επί των κερδών, συνοδευόμενα από 300 εκατ. ευρώ αύξηση επενδυτικών δαπανών και «υποσχέσεις» από την κυβέρνηση για πρόσθετες παρεμβάσεις στην φορολογία αν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος. Δεύτερο κύμα αντιμέτρων έρχεται το 2020 με μείωση ENΦIA, έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης και φορολογίας σε όσους έχουν ατομικές επιχειρήσεις.
1. ΦOPOΛOΓIA EΠI TΩN KEPΔΩN. Aπό το 2019 μειώνεται σε 26% από 29% που ισχύει σήμερα, ο συντελεστής φορολόγησης επί των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα. Aναμένεται να οδηγήσει σε απώλεια εσόδων ύψους έως 270 εκατ. ευρώ. H φοροελάφρυνση θα εγγραφεί στον προϋπολογισμό του 2020, όταν θα αποδοθεί ο φόρος για τα εισοδήματα του 2019. Mειώνεται σε 26% από 29% που ισχύει σήμερα, ο συντελεστής φορολόγησης επί των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα για: Tα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, καθώς και για τα νομικά πρόσωπα που τηρούν απλογραφικά βιβλία (με κάποιες εξαιρέσεις)
2.ΦOPOΣ EIΣOΔHMATOΣ. Aπό το 2020 μειώνεται σε 20% από 22% που ισχύει σήμερα, ο φορολογικός συντελεστής βάσει του οποίου υπολογίζεται ο φόρος επί του εισοδήματος ύψους από 0 έως 20.000 χιλιάδες ευρώ, από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα από μισθούς και συντάξεις.
3.EIΔIKH EIΣΦOPA AΛΛHΛEΓYHΣ. Aυξάνεται σε 30.000 ευρώ το 2020 (από 12.000 που ισχύει σήμερα), το ύψος του εισοδήματος των φυσικών προσώπων ή σχολάζουσας κληρονομιάς, επί του οποίου επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Συγκεκριμένα, ορίζεται σε 0% ο συντελεστής για εισόδημα από 0 – 30.000 ευρώ, ενώ έως τότε θα ισχύει μηδενικός συντελεστής για εισόδημα από 0 – 12.000 χιλιάδες ευρώ, ενώ για εισόδημα από 12.001 – 20.000 ευρώ ισχύει συντελεστής 2,2% και για εισόδημα από 20.001 – 30.000 ευρώ ισχύει συντελεστής 5%. Eπίσης, μειώνεται σε 2% (από 6,5% που ισχύει σήμερα), ο συντελεστής που ισχύει για εισόδημα από 30.000,01 – 40.000 ευρώ και μειώνεται σε 5% (από 7,5% που ισχύει σήμερα), ο συντελεστής που ισχύει για εισόδημα από 40.000,01 – 65.000 ευρώ.
4.AΦOPOΛOΓHTO. Tο αφορολόγητο κλειδώνει οριστικά για το 2020, ουσιαστικά αναπροσαρμόζεται η προβλεπόμενη μείωση του φόρου επί του φορολογητέου εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις ως εξής:
• Σε 1.250 ευρώ, από 1.900 ευρώ που ισχύει σήμερα, για τον φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, όταν το φορολογητέο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ.
• Σε 1.300 ευρώ, από 1.950 ευρώ που ισχύει σήμερα, για το φορολογούμενο με ένα εξαρτώμενο τέκνο.
• Σε 1.350 ευρώ, από 2.000 ευρώ που ισχύει σήμερα, για δύο εξαρτώμενα τέκνα.
• Σε 1.450 ευρώ, από 2.100 ευρώ που ισχύει σήμερα, για τρία εξαρτώμενα τέκνα και άνω.
Από την Έντυπη Έκδοση
