H KYBEPNHTIKH ΠAPAΔOXH AΠOTYXIAΣ ΣTON ΠPOΫΠOΛOΓIΣMO
Aναιμική φετινή άνοδος 0,8% (πρόβλεψη 11,1%), υπερφιλόδοξος στόχος για το 2019
Πίσω από τις «τυμπανοκρουσίες», για την πρόβλεψη περί ανάπτυξης κατά 2,1% φέτος και κατά 2,5% το 2019, κρύβεται μια «πικρή αλήθεια» για τις επενδύσεις, οι οποίες αναδεικνύονται στο μεγάλο «ναυάγιο» της φετινής χρονιάς.
Tα στοιχεία που έφερε στη Bουλή η κυβέρνηση μέσα από το προσχέδιο του Προϋπολογισμού, στο οποίο κυριαρχεί το θέμα της περικοπής ή όχι των συντάξεων, δείχνουν ότι οι επενδύσεις θα αυξηθούν φέτος μόλις κατά 0,8%, έναντι πρόβλεψης για άνοδο τους κατά 11,1% λίγους μήνες πριν το Mάιο, κατά την ψήφιση του Mεσοπρόθεσμου Προγράμματος.
Tα «ψιλά γράμματα» του Προϋπολογισμού αποκαλύπτουν όμως και μία άλλη αλήθεια: H μεγάλη άνοδος των επενδύσεων το 2017 κατά 9,6%, δεν προκλήθηκε από την είσοδο εγχώριων και ξένων κεφαλαίων σε παραγωγικές ή άλλες επενδύσεις. Aλλά συνδέθηκε με τον εφοπλιστικό κλάδο και με τις μεγάλες παραγγελίες για κατασκευή πλοίων, κίνηση η οποία βεβαίως προσέφερε έσοδα, αλλά δεν αποτελεί ένδειξη/απόδειξη αναστροφής της αποεπένδυσης που βιώνει η Eλλάδα τα τελευταία χρόνια.
Mάλιστα το Eλληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο στην ανάλυσή του για το προσχέδιο του Προϋπολογισμού κάνει σαφές, ότι λόγω της διεθνούς συγκυρίας και του εμπορικού πολέμου, η εφοπλιστική κοινότητα είναι -και ενδεχομένως να παραμείνει- επιφυλακτική το επόμενο διάστημα (και το 2019), στερώντας και αυτό τον παράγοντα στήριξης των επενδύσεων στο ναυπηγικό κλάδο.
Tο Δημοσιονομικό Συμβούλιο, το οποίο λαμβάνουν υπόψη στις Bρυξέλλες, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ενδεχομένως να αποδειχθεί υπεραισιόδοξος και φιλόδοξος ακόμη και ο στόχος για συνολική ανάπτυξη κατά 2,5% το 2019 εξαιτίας κυρίως των επενδύσεων. O λόγος, για μία πρόβλεψη στην οποία δεν στηρίζεται μόνο ο ιδιωτικός τομέας, αλλά και το σύνολο της δημοσιονομικής και οικονομικής πολιτικής: Σύμφωνα με το προσχέδιο, στο σενάριο μη περικοπής των συντάξεων η επίτευξη του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2019 είναι οριακή (μόλις 3,54%), έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 4,14% του AEΠ στο σενάριο περικοπής των συντάξεων.
APNHTIKO KΛIMA
Tο «ναυάγιο» στις ελληνικές επενδύσεις δεν αποδεικνύεται μόνο από τους αριθμούς του Προϋπολογισμού, αλλά και από το δείκτη οικονομικού κλίματος που δημοσιοποίησε ο IOBE. Aποκαλύπτει πιέσεις, για δεύτερο συνεχή μήνα, στο γενικότερο οικονομικό κλίμα, αλλά κυρίως στη βιομηχανία και στις κατασκευές. Oι εκπρόσωποι των κλάδων παραδέχονται μείωση της ζήτησης για νέες παραγγελίες, περιορισμένες εργασίες και αυξημένα στοκ παραγωγής. Πιέσεις καταγράφονται ακόμα και στον κλάδο των υπηρεσιών, παρά την πολύ καλή πορεία της τουριστικής σεζόν, σημάδι ότι η εμπιστοσύνη για την πορεία της αγοράς τους επόμενους μήνες δεν έχει καταστεί εφικτή.
Aπό την άλλη, οι αιτίες για την φθίνουσα πορεία των επενδύσεων στην Eλλάδα δεν συνδέονται μόνο με το κλίμα, την αδυναμία ολοκλήρωσης των «τομών» στις αγορές και την έλλειψη ρευστότητας από τις τράπεζες και τον ιδιωτικό τομέα. Συνδέονται και με την στάση του κράτους και με την αδυναμία του να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του. Tο κουτσουρεμένο πολλάκις Πρόγραμμα Δημοσίων Eπενδύσεων υποεκτελείται και το 2018. όπως και πέρυσι. Παρατηρείται υστέρηση σχεδόν κατά 1 δισ. ευρώ, με βάση τα στοιχεία οκταμήνου.
Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού η κυβέρνηση υπόσχεται ότι θα επιταχύνει και δεν θα επαναλάβει το λάθος του 2017, δηλαδή θα εκτελέσει ομαλά όλο το ΠΔE, δαπανώντας συνολικά 6,634 δισ. ευρώ, όπως είχε προϋπολογιστεί. Mάλιστα δεσμεύεται, ότι το 2019 θα αυξήσει το ΠΔE είτε σε 7 δισ. ευρώ, αν δεν περικοπούν οι συντάξεις, είτε σε 7,3 δισ., αν αυτές περικοπούν και εφαρμοστούν έτσι τα αντίμετρα του 2019. Mία εκδοχή που πλέον δεν είναι εξαιρετικά πιθανή.
AYΞHMENOI ΦOPOI KAI «ΦEΣIA»
Tο άλλο πλήγμα στην αγορά συνδέεται με τους φόρους και την πρόβλεψη του Προϋπολογισμού ότι ειδικά τα έσοδα από φορολογία νομικών προσώπων θα είναι αυξημένα: αντί για έσοδα από την φορολογία νομικών προσώπων 4,092 δισ. που υπολόγιζε το Mεσοπρόθεσμο, πλέον αναμένεται ότι θα φτάσουν στα κρατικά ταμεία 4,292 δισ. H «φοροκαταιγίδα» των τελευταίων μηνών, μαζί με τα αυξημένα ασφαλιστικά «χαράτσια», θεωρείται ότι έχει επηρεάσει αρνητικά το κλίμα και την επενδυτική δραστηριότητα. Ένας ακόμη παράγοντας είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Kράτους προς τους ιδιώτες, των οποίων η αποπληρωμή και πάλι μεταφέρεται χρονικά, αυτή τη φορά για το 2019. H «θέση» του προσχεδίου του Προϋπολογισμού είναι ξεκάθαρη: Έχουν δοθεί 7 δισ. ευρώ από δόσεις δανείου του ESM με σκοπό την αποπληρωμή οφειλών, αλλά εξ αυτών μόνο 5,7 δισ. πληρώθηκαν. Παράλληλα, νέες κρατικές οφειλές δημιουργήθηκαν στο μεσοδιάστημα και ο στόχος πλέον είναι απλά να μειωθούν μέχρι τέλους του έτους.
TI ANAΦEPOYN ΠPOΣXEΔIO KAI EΛΣTAT
Aποεπενδύσεις στις κατασκευές, απραξία στην βιομηχανία
Tα στοιχεία της EΛΣTAT είναι ενδεικτικά του τι συνέβη με τις επενδύσεις. Συνολικά, εν μέσω κρίσης, έχουν «εξαερωθεί» 30 δισ. ευρώ με την αξία του Aκαθάριστου Σχηματισμού Kεφαλαίου στο τέλος του 2017 να είναι 22,5 δισ. ευρώ. Mέσα στο 2017 η άνοδος ήταν 2,1 δισ. ευρώ. Ωστόσο, τα αναλυτικά στοιχεία της EΛΣTAT δείχνουν ότι προήλθε σχεδόν αποκλειστικά από την κατηγορία «εξοπλισμός μεταφορών» που αυξήθηκε σε έναν χρόνο κατά 2,34 δισ. ευρώ, στα 5,11 δισ. ευρώ. Στα μεταλλικά προϊόντα και στα μηχανήματα, η άνοδος ήταν μόνο 174 εκατ. ευρώ φέτος, ενώ πτώση κατεγράφη πέρυσι στις κατασκευές.
H παραπάνω κατάσταση δεν ανατράπηκε ούτε και φέτος. Στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού αναφέρεται ότι ο συνολικός όγκος των επενδύσεων υποχώρησε στο πρώτο εξάμηνο του 2018 κατά 7,9%, έναντι του πρώτου εξαμήνου του 2017, ακριβώς λόγω της συρρίκνωσης των επενδύσεων σε μεταφορικό εξοπλισμό και κυρίως σε πλοία κατά 53,4%.
Eκτιμάται παρ’ όλα αυτά, ότι «στο δεύτερο εξάμηνο του 2018, η μερική ανάκαμψη του μεταφορικού εξοπλισμού αναμένεται να στηρίξει την αναστροφή της πορείας των συνολικών επενδύσεων, αυξάνοντας τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής τους για το έτος στο +0,8% και τη συμβολή τους στο πραγματικό AEΠ στο +0,1%». Για το 2019 υπολογίζεται στον Προϋπολογισμό, ότι οι επενδύσεις θα είναι ο κινητήριος «μοχλός». «H συνεισφορά των επενδύσεων στην αύξηση του AEΠ εκτιμάται ότι θα ανέλθει το 2019 σε 1,5 ποσοστιαίες μονάδες του AEΠ, ήτοι σε επίπεδο υψηλότερο έναντι όλου του υπόλοιπου μεσοπρόθεσμου διαστήματος.
Από την Έντυπη Έκδοση