Σειρά τροπολογιών έχει καταθέσει προς ψήφιση το υπουργείο Οικονομίας βελτιώνοντας το θεσμικό πλαίσιο, για τους επενδυτές, λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία από τους δύο κύκλους λειτουργίας του Αναπτυξιακού Νόμου.
Σε πρόσφατο άρθρο του ο γενικός γραμματέας Ιδιωτικών Επενδύσεων Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων, του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης Λόης Λαμπριανίδης είχε επισημάνει ότι «κάθε δημόσια πολιτική, έτσι και η πρόσφατη αναπτυξιακή πολιτική για να είναι αποτελεσματική δεν σχεδιάστηκε για να εφαρμοστεί άπαξ, αλλά με πρόνοια για διαρκή αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της και με την προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου στις οικονομικές συνθήκες και στις ανάγκες του επενδυτικού κοινού όπως διαμορφώνονται στο πέρασμα του χρόνου».
Οι τέσσερις άξονες
Ακριβώς σε αυτό το πνεύμα, οι κυριότερες νομοθετικές παρεμβάσεις αναπτύσσονται σε τέσσερις άξονες:
– Ο πρώτος άξονας αφορά τον εξορθολογισμό και τη βελτίωση στον τρόπο παροχής των ενισχύσεων, ώστε να είναι ταχύτερη και απλούστερη για τους επενδυτές. Στο πλαίσιο αυτό, παρέχεται η δυνατότητα στους επενδυτές που εντάσσονται στον Αναπτυξιακό Νόμο να κάνουν χρήση της φορολογικής ενίσχυσης μετά από πιστοποίηση του 50% του επενδυτικού σχεδίου. Ταυτόχρονα δίνεται η δυνατότητα καταβολής μεγαλύτερου ποσοστού της ενίσχυσης, έως 1/3, έτσι ώστε μειώνεται ο ελάχιστος χρόνος για την χρήση του κινήτρου αυτού στα 3 έτη, αντί της μέχρι σήμερα ισχύουσας πενταετίας. Παράλληλα προβλέπεται ότι, με την υλοποίηση έργου ύψους τουλάχιστον ίσου με το 25% του συνολικού κόστους της επένδυσης, η δυνατότητα να καταβάλλεται στον δικαιούχο ποσό που ανέρχεται μέχρι το 25% της εγκεκριμένης επιχορήγησης. Το προτεινόμενο νομοθετικό εργαλείο αποτελεί καινοτομία του Αναπτυξιακού Νόμου και αποκρίνεται στη δυσμενή οικονομική κατάσταση στον χώρο των επιχειρήσεων, ενισχύοντας την οικονομική ρευστότητα των επενδυτικών φορέων στο δύσκολο στάδιο της έναρξη υλοποίησής της επένδυσης. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, καθώς στηρίζονται έμπρακτα και με απτό τρόπο οι επιχειρήσεις και ενθαρρύνονται στην υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων, ενώ προκύπτουν θετικά αποτελέσματα για την εν γένει οικονομική ανάπτυξη της χώρας σε αυτή την κρίσιμη περίοδο που ξαναβρίσκει τον αναπτυξιακό της βηματισμό.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ, στο ίδιο πνεύμα κινούνται και άλλες παρεμβάσεις που στόχο έχουν να καταστήσουν ελκυστικότερο το καθεστώς ενισχύσεων του ν. 4399/2016 για ” επενδύσεις μείζονος μεγέθους”. Με την προτεινόμενη τροπολογία ο φορέας της επένδυσης μπορεί να κάνει χρήση της φορολογικής απαλλαγής και να του χορηγηθεί ενίσχυση με βάση τα ποσοστά του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων έως του ποσού των 7.000.000 ευρώ. Ταυτόχρονα και σε αυτή την περίπτωση, δίνεται το δικαίωμα χρήσης της ωφέλειας με την πιστοποίηση του 50% του κόστους του επενδυτικού σχεδίου και με τη δυνατότητα αξιοποίησης του κινήτρου της φορολογικής απαλλαγής σε λιγότερα έτη (3 αντί 5 έτη).
– Ο δεύτερος άξονας της νομοθετικής παρέμβασης αφορά σε πρόσθετες δυνατότητες που παρέχονται για την ολοκλήρωση ώριμων επενδυτικών σχεδίων που είχαν υπαχθεί σε προηγούμενους επενδυτικούς νόμους. Για τα επενδυτικά σχέδια του ν. 3299/2004, με προηγούμενη νομοθετική παρέμβαση, είχε δοθεί προθεσμία ολοκλήρωσης έως τις 31 Μαρτίου 2017 και με δυνατότητα παράτασης μέχρι τις 30 Ιουνίου 2018, εφόσον είχε υλοποιηθεί το 50% του εγκεκριμένου κόστους του επενδυτικού σχεδίου. Με αυτή τη νομοθετική παρέμβαση δίνεται η δυνατότητα επιπροσθέτως να ενισχύονται οι δαπάνες οι οποίες πραγματοποιούνται μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου 2018.
– Ο τρίτος άξονας παρέμβασης αφορά τη δημιουργία ενός ουσιαστικά νέου καθεστώτος ενισχύσεων, με την ίδρυση ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών επιχειρηματικού κινδύνου «Ταμείων Συμμετοχών» (Fund of Funds) που συγκροτείται στη βάση της συμμετοχής δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Η χρηματοδότηση των «Ταμείων Συμμετοχών» από τη μεριά του Δημοσίου πραγματοποιείται από το Εθνικό ή Συγχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ώστε η συμμετοχή του δημοσίου να είναι σύμφωνη με τους όρους της αγοράς, ενώ δημιουργείται ένα αποτελεσματικό σχήμα ενίσχυσης που απευθύνεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, με στόχο την ανακεφαλαιοποίησή τους, ώστε να επανέλθουν σε αναπτυξιακή τροχιά.
– Ο τελευταίος, τέταρτος άξονας, αφορά την περαιτέρω βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για την παροχή ενισχύσεων σε εταιρείες που εγκαθίστανται στην Ελλάδα με σκοπό την παροχή ενδοομιλικών υπηρεσιών (ν. 3427/2005). Η δημιουργία Μονάδων Παροχής Κοινών Υπηρεσιών (Business Services Centres / Shared Services Centres) αποτελεί τα τελευταία χρόνια μια εξαιρετικά δυναμικά εξελισσόμενη παγκόσμια τάση. Επιπρόσθετα οι δραστηριότητες αυτές ενσωματώνουν νέες τεχνολογίες, στο πλαίσιο της προσπάθειας των επιχειρήσεων για ευελιξία και μείωση του λειτουργικού τους κόστους. Στόχος είναι και η χώρα μας να κατακτήσει μια σημαντική θέση ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες που αποτελούν πόλο έλξης για την εγκατάσταση τέτοιων μονάδων, από τις οποίες προκύπτει σημαντικός αριθμός νέων θέσεων εργασίας και άλλα πολλαπλασιαστικά οφέλη.
Στην Ελλάδα υπάρχουν σήμερα εγκατεστημένες με αυτό το καθεστώς περίπου 150 αλλοδαπές εταιρείες, ορισμένες από τις οποίες ανήκουν σε μεγάλους πολυεθνικούς ομίλους. Η προτεινόμενη τροπολογία, λαμβάνοντας υπόψη τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα (υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό, γεωπολιτική θέση, ποιότητα διαβίωσης, ποιότητα υποδομών, κλπ) διευρύνει το πεδίο εφαρμογής του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου. Πρώτον προσθέτει νέες υπηρεσίες που μπορούν να αναπτύξουν οι εταιρείες που υπάγονται στο καθεστώς ενισχύσεων: ανάπτυξη λογισμικού, προγραμματισμός ηλεκτρονικών υπολογιστών και υποστήριξη συστημάτων πληροφορικής, αποθήκευση και διαχείριση αρχείων και πληροφοριών, διαχείριση προμηθευτών, πελατών και εφοδιαστικής αλυσίδας, διαχείριση και εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού, δραστηριότητες τηλεφωνικού κέντρου. Δεύτερον, προσθέτει κίνητρα για την πρόσληψη εργαζομένων για έργα έρευνας και ανάπτυξης (βιομηχανική έρευνα, πειραματική ανάπτυξη και μελέτες σκοπιμότητας), για αγορά εξοπλισμού και λογισμικού πληροφοριακών συστημάτων.
«Αυτές οι επιμέρους προτεινόμενες τροπολογίες εντάσσονται σε έναν γενικότερο συνεκτικό προσανατολισμό, όπου η διαμόρφωση ενός ελκυστικού πλαισίου ενίσχυσης της υγιούς επιχειρηματικότητας και ταυτόχρονα η καθοριστική παρέμβαση του δημοσίου για την προστασία του δημόσιου συμφέροντος, είναι αδιαχώριστες όψεις μιας διαρκούς διαδικασίας» όπως σημειώνει ο κ. Λαμπριανίδης.
Aναλυτικά οι ρυθμίσεις για τις ιδιωτικές επενδύσεις
Άρθρο…… (Ρύθμιση που κάνει εμπροσθοβαρή την καταβολή της φορολογικής απαλλαγής για τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο – αντί για 20% δίνουμε το 1/3 (33%) από το έτος θεμελίωσης της χρήσης της ωφέλειας)
4. Οι υποπερ. αα΄ και ββ΄ της περ. α΄ της παρ. 1 του άρθρου 20 του ν. 4399/2016 αντικαθίστανται ως εξής:
«αα. η δικαιούμενη ενίσχυση να μην υπερβαίνει, κατ’ έτος, το 1/3 του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής, με εξαίρεση την περίπτωση της μη πλήρους αξιοποίησής του κατά τα προηγούμενα φορολογικά έτη λόγω έλλειψης επαρκών κερδών. Στην περίπτωση αυτή τυχόν εναπομείναν ποσό ενίσχυσης από προηγούμενα φορολογικά έτη προστίθεται στο ως άνω υπολογιζόμενο μέγιστο ετήσιο ποσό δικαιούμενης ενίσχυσης,
ββ. η δικαιούμενη ενίσχυση να μην υπερβαίνει το 1/3 του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής, μέχρι το φορολογικό έτος της έκδοσης της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.».
Ρύθμιση με την οποία εάν υλοποιήσει ο επενδυτής το 25%, παρέχουμε 25% της ενίσχυσης:
5. Η περ. α΄ της παρ. 2 του άρθρου 20 του ν.4399/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«α. Ποσό που ανέρχεται μέχρι το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) της εγκεκριμένης επιχορήγησης μπορεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο με την υλοποίηση έργου συνολικού ύψους τουλάχιστον ίσου με το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του συνολικού κόστους της επένδυσης, κατόπιν σχετικού αιτήματος που υποβάλλεται μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) και συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά που ορίζονται στην απόφαση της παρ. 2 του άρθρου 77. Το υπόλοιπο ποσό έως το πενήντα τοις εκατό (50%) της εγκεκριμένης επιχορήγησης ή, σε περίπτωση μη εφαρμογής της διάταξης του προηγούμενου εδαφίου, ποσό που ανέρχεται μέχρι το πενήντα τοις εκατό (50%) της εγκεκριμένης επιχορήγησης μπορεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο κατόπιν αιτήματός του και μετά την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% του συνολικού κόστους του επενδυτικού σχεδίου από αρμόδιο όργανο μέσω επιτόπιου ή διοικητικού ελέγχου.»
Άρθρο (αλλαγή στο Καθεστώς Επενδύσεις Μείζονος Μεγέθους)
2. Η παρ. 2 του άρθρου 67 του ν. 4399/2016 αντικαθίσταται ως εξής :
«2. Εναλλακτικά, ο φορέας της επένδυσης μπορεί να κάνει χρήση της φορολογικής απαλλαγής της περ. α΄ της παρ. 1 του άρθρου 10 και να του χορηγηθεί ενίσχυση έως του ποσού των επτά εκατομμυρίων (7.000.000) ευρώ:
α. με βάση τα ποσοστά του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων, για το σύνολο των δαπανών της παρ. 1 του άρθρου 66 και
β. με βάση τα ποσοστά και ποσά ενίσχυσης, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 11, για τις δαπάνες της παρ. 2 του άρθρου 66. Το δικαίωμα έναρξης χρήσης της ωφέλειας του κινήτρου της φορολογικής απαλλαγής θεμελιώνεται με την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% του κόστους του επενδυτικού σχεδίου από το αρμόδιο όργανο ελέγχου, και η δικαιούμενη ενίσχυση χορηγείται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 20».
Οι παρατάσεις των προηγούμενων νόμων 3299/2004 και 3908/2011:
4.α. Μετά το δεύτερο εδάφιο της περ. α΄ της παρ. 1 του άρθρου 76 του ν. 4399/2016, προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Στην περίπτωση αυτή ενισχύονται δαπάνες για τις οποίες εκδίδονται παραστατικά μέχρι τη λήξη της προβλεπόμενης στην περ. β΄ της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 3299/2004 προθεσμίας των έξι (6) μηνών για την υποβολή της αίτησης πιστοποίησης της ολοκλήρωσης της επένδυσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης, ήτοι μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου 2018.».
β. Στο τέλος της περ. α΄ της παρ. 1 του άρθρου 76 του ν. 4399/2016, προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Στην περίπτωση αυτή ενισχύονται δαπάνες για τις οποίες εκδίδονται παραστατικά μέχρι τη λήξη της προβλεπόμενης στην περ. β΄ της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 3299/2004 προθεσμίας των έξι (6) μηνών για την υποβολή της αίτησης πιστοποίησης της ολοκλήρωσης της επένδυσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης, ήτοι μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου 2018.».
5. Η παρ. 3 του άρθρου 76 του ν. 4399/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
Άρθρο…
(το άρθρο που αρχικά προέβλεπε την καταβολή επιχορήγησης σε 7 δόσεις, και τώρα μπορεί με το 50% υλοποίησης να δίνεται το 50% επιχορήγησης)
1. Στην παρ. 1 του άρθρου 77 του ν.4399/2016 προστίθεται περίπτωση δ΄ ως εξής:
«δ. Εναλλακτικά, με την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% του επενδυτικού κόστους παρέχεται η δυνατότητα καταβολής του 50% της προβλεπόμενης επιχορήγησης. Στην περίπτωση αυτή δεν εφαρμόζεται η ρύθμιση του πρώτου εδαφίου της περ. β΄. Σε περίπτωση καταβολής της πρώτης δόσης σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της περ. α΄, καταβάλλεται το υπόλοιπο ποσό μέχρι τη συμπλήρωση του 50% της προβλεπόμενης επιχορήγησης».
2. Η περ. β΄ της παρ. 4 του άρθρου 78 του ν.4399/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«β. Για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στο Ν. 3908/2011 ανεξάρτητα από το χρόνο υπαγωγής τους και εφόσον κάνουν χρήση του κινήτρου της φορολογικής απαλλαγής αυτοτελώς ή συνδυαστικά με άλλο κίνητρο, έχουν εφαρμογή αναλόγως οι ρυθμίσεις των υποπερ. αα΄ και ββ΄ της περ. α΄ της παρ. 1 του άρθρου 20».
Άρθρο ..
Tαμεία Χαρτοφυλακίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (ΤΧΕΣ)
1. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομίας & Ανάπτυξης και του εκάστοτε αρμόδιου Υπουργού δύναται να ιδρύονται ΤΑΜΕΙΑ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ (ΤΧΕΣ). Η χρηματοδότηση των ΤΧΕΣ πραγματοποιείται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Τα κεφάλαια των ΤΧΕΣ τοποθετούνται σε νεοϊδρυθέντα Ταμεία Επιχειρηματικών Συμμετοχών εφεξής «Ταμεία» (funds). Τα «Ταμεία» αυτά αποτελούν Οργανισμούς Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ) του ν. 4209/2013 (Α΄ 253), Αμοιβαία Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Α.Κ.Ε.Σ.) του άρθρου 7 του Ν.2992/2002 (Α’ 54), Εταιρίες Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Ε.Κ.Ε.Σ.) του Ν. 2367/1999 (Α’ 261), ή αντίστοιχα σχήματα παροχής επιχειρηματικών κεφαλαίων κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
2. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομίας & Ανάπτυξης και του εκάστοτε αρμόδιου Υπουργού: α) ορίζεται η επενδυτική στρατηγική του Ταμείου Χαρτοφυλακίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (ΤΧΕΣ), β) καθορίζονται οι όροι και προϋποθέσεις συμμετοχής του ΤΧΕΣ στα «Ταμεία» για την επίτευξη της επενδυτικής στρατηγικής του ΤΧΕΣ, γ) ορίζεται Διαχειριστής Οργανισμού Εναλλακτικών Επενδύσεων του ν.4209/2013 (Α΄253) ως ανάδοχος φορέας εφαρμογής του ΤΧΕΣ, κατόπιν σχετικής συμφωνίας χρηματοδότησης, δ) συγκροτείται η Επενδυτική Επιτροπή του ΤΧΕΣ με σκοπό την παρακολούθηση της εφαρμογής της επενδυτικής στρατηγικής του ΤΧΕΣ, το συντονισμό της υλοποίησής της και τη σύννομη και αποτελεσματική λειτουργία του και ε) ρυθμίζεται κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια.
3. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και Οικονομίας και Ανάπτυξης καθορίζονται οι αποζημιώσεις των μελών της Επενδυτικής Επιτροπής για τη συμμετοχή τους σε αυτή.
4. Τα άρθρα 59-61 του ν.4399/2016 (Α΄ 117) καταργούνται.
