Οι άξονες της EBA και οι πρωτοβουλίες των ελληνικών τραπεζών
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών αναπροσαρμόζει τα πρότυπά της για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, σύμφωνα την Ναυτεμπορική, η οποία παρουσιάζει σε δημοσίευμά της την προσπάθεια συνολικής αντιμετώπισης των «κόκκινων δανείων».
Σύμφωνα με το δημοσίευμα την ίδια στιγμή και στην Ευρώπη ο προβληματισμός για το θέμα των «κόκκινων» δανείων καλά κρατεί.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών αναπροσαρμόζει τα πρότυπά της για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων προσπαθώντας να αντιμετωπίσει δύο ουσιαστικά προβλήματα:
Α. Στις χώρες όπου το πρόβλημα είναι έντονο οι λύσεις που μέχρι στιγμής εφαρμόζονται δεν έχουν ευδοκιμήσει.
Β. Είναι φανερός ο κίνδυνος μιας νέας κρίσης που μπορεί να πολλαπλασιάσει το πρόβλημα και σε άλλες χώρες.
Οι νέες δράσεις της EBA στηρίζονται σε 4 άξονες:
i) Αποτελεσματική εποπτεία ώστε να υπάρχει συνεργασία με τις τράπεζες προκειμένου αυτές να βελτιώσουν τις στρατηγικές για περιορισμό των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων.
ii) Μέτρα για τη βελτίωση της λειτουργίας μιας δευτερογενούς αγοράς που θα είναι αποτελεσματική και θα βοηθάει τις τράπεζες να μετακυλίουν κομμάτι του προβλήματος σε αυτήν την αγορά (πώληση «κόκκινων» δανείων και δι’ αυτής ανάκτηση μέρους αυτών κ.λπ.).
iii) Διαρθρωτικά μέτρα για τη βελτίωση του περιβάλλοντος που θα έχει ως αποτέλεσμα την αντιμετώπιση των NPEs (θεσμικές μεταβολές όπου απαιτείται κ.λπ.).
iv) Ενθάρρυνση της συνολικής αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος.
Τα παραπάνω αποτελούν μια συνολική αντιμετώπιση του θέματος, όμως οι οδηγίες της EBA ενθαρρύνουν την κάθε μια τράπεζα να αντιμετωπίσει από μόνη της με την εφαρμογή και δικών της πολιτικών το πρόβλημα.
Αξιόπιστοι στόχοι μείωσης
Για πρώτη ίσως φορά οι ευρωπαϊκές αρχές κάνουν λόγο για δίκαιη μεταχείριση του δανειολήπτη, καθώς θέτουν θέμα εξέτασης του δανείου σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής τους ως κομμάτι της γενικότερης στρατηγικής της κάθε τράπεζας. Αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια έμμεση παραδοχή ότι δεν είναι μόνον ο δανειολήπτης που φταίει για το γεγονός πως το δάνειό του κατέληξε να μην αποπληρώνεται.
Οι οδηγίες έχουν διαμορφωθεί στο πλαίσιο μιας προληπτικής στρατηγικής και λαμβάνοντας υπόψη την επείγουσα ανάγκη να διασφαλιστεί το γεγονός ότι οι καταναλωτές – δανειολήπτες αντιμετωπίζονται δίκαια σε κάθε στάδιο του κύκλου ζωής του δανείου.
Η ανάπτυξη και η υλοποίηση μιας στρατηγικής αποτελεί το βασικό δομικό στοιχείο των κατευθυντήριων γραμμών για τη μείωση των NPEs.
Η στρατηγική των τραπεζών θα πρέπει να βασίζεται στην εκτίμηση πως πρέπει να καθοριστούν χρονικά δεσμευτικοί αλλά και αξιόπιστοι στόχοι μείωσης των «κόκκινων» δανείων, αφού πρώτα εξεταστούν όλες οι διαθέσιμες για τον σκοπό αυτό στρατηγικές.
Αναλογική προσέγγιση
Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές της EBA προβλέπουν μια αναλογική προσέγγιση των βασικών στοιχείων της διακυβέρνησης αλλά και των πράξεων σχετικά με τη μείωση των NPEs.
Την ίδια στιγμή θα πρέπει να αναπτυχθεί στις τράπεζες μοντέλο εσωτερικού ελέγχου για τις διαδικασίες παρακολούθησης των «κόκκινων» δανείων.
Η αποτελεσματική διακυβέρνηση καλύπτει όλες τις ευθύνες που έχουν οι τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της δίκαιης διαχείρισης των πελατών.
Οι κατευθυντήριες γραμμές τονίζουν ότι οποιαδήποτε μέτρα ανεκτικότητας πρέπει να χορηγούνται μόνο όταν επιδιώκουν μια βιώσιμη εξόφληση από τον δανειολήπτη και επομένως λαμβάνουν υπόψη τελικώς και τα συμφέροντα του δανειολήπτη.
Ενεργητικός ο έλεγχος
Ενεργητικός και όχι παθητικός θα είναι ο έλεγχος από τις τράπεζες της πορείας των «κόκκινων» δανείων.
Τα μέτρα ανεκτικότητας προς τους δανειολήπτες θα σχετίζονται με τη βιωσιμότητα των δανείων. Η τράπεζα θα εφαρμόζει πολιτικές και διαδικασίες για την έγκαιρη αξιολόγηση των οικονομικών δυσχερειών των δανειοληπτών και τον προσδιορισμό των μελλοντικών επισφαλών απαιτήσεων.
Οι κατευθυντήριες γραμμές θα βοηθούν τις τράπεζες στην εκτίμηση της μελλοντικής ταμειακής ροής κάθε δανείου που προκύπτει από μια ενεργητική διαχείριση, η οποία τελικώς θα οδηγεί τα πιστωτικά ιδρύματα σε ρυθμίσεις, πωλήσεις, πωλήσεις ενεχύρων, απομειώσεις και διαγραφές.
Ιδιαίτερα συχνή θα είναι η αποτίμηση των ενεχύρων των δανείων που αποτελούν και την ουσιαστική διασφάλιση του πιστωτικού ιδρύματος.
