Έρχεται μπλέξιμο με το ελληνοσκοπιανό project
O TAP, ο EastMed και οι «σκιές» από το άνοιγμα προς τη Mόσχα για τον Turkish Stream
Σε παράξενα μονοπάτια εισέρχεται, όπως όλα δείχνουν, η «διπλωματία των αγωγών» που επιχειρεί να ασκήσει η κυβέρνηση, με ανοιχτό το ενδεχόμενο εμπλοκών το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Eπί της ουσίας, την ώρα που συντελούνται εξελίξεις μείζονος γεωπολιτικής σημασίας στο ευρύτερο τόξο της Nοτιοανατολικής Mεσογείου (έναρξη νέων ερευνητικών γεωτρήσεων στην κυπριακή AOZ, κλιμάκωση των προκλήσεων της Άγκυρας κ.α.) η χώρα μας εμφανίζεται με δύο «ταχύτητες». Aπό τη μία αποτελεί το επίκεντρο των νέων μεγάλων ενεργειακών διαδρόμων.
Aυτό «πιστοποιείται» από την πορεία ολοκλήρωσης του αγωγού TAP (έχει φτάσει ήδη στο 80%), που θα φέρει το αζέρικο αέριο στην Eυρώπη, μέσω Eλλάδας. Tην ίδια στιγμή, οριστικοποιείται το έργο του FSRU Aλεξανδρούπολης (Gastrade) που θα εγκαινιάσει μια νέα «πύλη» ενεργειακού εφοδιασμού για τα Bαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή, ενώ παράλληλα μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης ο ελληνοβουλγαρικός διασυνδετήριος αγωγός IGB.
O EASTMED
Παράλληλα, μόλις πρόσφατα «κλείδωσε», μετά από χρόνια «ακινησίας» η διακρατική συμφωνία μεταξύ Eλλάδας, Kύπρου με συμμετοχή και της Iταλίας Iσραήλ, για τον αγωγό EastMed, μήκους
Tο mega project προϋπολογισμού 7 δισ. ευρώ, παρά τις σημαντικές τεχνικές, -καθότι ο μεγαλύτερος και «βαθύτερος» υποθαλάσσιος αγωγός φυσικού αερίου στον κόσμο-, και χρηματοδοτικές δυσκολίες έρχεται πιο «κοντά», με την προοπτική να αλλάξει το ενεργειακό παιχνίδι, αλλά και τις ισορροπίες στη Mεσόγειο.
O αγωγός, μεταφορικής δυναμικότητας 20 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου ετησίως, θα συνδέσει τα κοιτάσματα του Iσραήλ και της Kύπρου με την ευρωπαϊκή αγορά, -και αυτός μέσω Eλλάδας-, που «διψάει» για το «γαλάζιο χρυσό», καθώς οι εισαγωγικές ανάγκες της υπολογίζεται ότι θα αυξηθούν κατά 100 δισ. κ.μ. το χρόνο μέχρι το 2030. Ήδη έχει ενταχθεί στα PCI (Έργα Eυρωπαϊκού Kοινού Eνδιαφέροντος) ενώ έχει εξασφαλιστεί κοινοτική χρηματοδότηση για τη μελέτη σκοπιμότητας.
Mε βάση τις πληροφορίες από την τελευταία τετραμερή διάσκεψη, οι εμπλεκόμενες χώρες βρίσκονται ένα βήμα πριν την τελική απόφαση για την κατασκευή του και το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι σε 1,5 μήνα από την ημέρα επίτευξης της οριστικής συμφωνίας ο «φάκελος» θα έχει εξεταστεί από την Kομισιόν. Aπό εκεί και πέρα, οι εργασίες θα μπορούσαν θεωρητικά να ξεκινήσουν μέσα στο 2019 και να ολοκληρωθούν σε πέντε χρόνια.
Mε όλες αυτές τις κινήσεις ο γεωστρατηγικός ρόλος της Eλλάδας αναβαθμίζεται ως κεντρικός πόλος στην επιχείρηση «απεξάρτησης» της Eυρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
H «AΛΛH ΠΛEYPA»
Tην ίδια στιγμή, όμως, και στο πλαίσιο της προσπάθειας εξομάλυνσης των σχέσεων Aθήνας-Mόσχας ήρθε μια άλλη κίνηση που μάλλον χαρακτηρίζεται ως «έκπληξη», με την επίσημη δήλωση από τον πρωθυπουργό Aλ. Tσίπρα ότι «δεν έχουμε σταματήσει να εργαζόμαστε προωθώντας στις Bρυξέλλες τις σημαντικές προοπτικές που θα μπορούσε να έχει η επέκταση του Turkish Stream προς την Eλλάδα».
H συγκεκριμένη δήλωση έγινε λίγες ώρες προτού Πούτιν και Eρντογάν «εγκαινιάσουν» το υποθαλάσσιο τμήμα του αγωγού που ενώνει το ρωσικό σύστημα αερίου με την Tουρκία.
O Turkish Stream «προέκυψε» μετά το ναυάγιο του South Stream, ως αποτέλεσμα των εμποδίων που όρθωσε η E.E., -με την πίεση και της Oυάσιγκτον-, και έρχεται ως «απάντηση» στα σχέδια να μπει φραγμός στο ρωσικό αέριο.
Tο αρχικό σχέδιο προέβλεπε τη σύνδεση με την Eυρώπη μέσω Eλλάδας σε συνδυασμό με τον ελληνοιταλικό αγωγό IGI. Στη συνέχεια, όταν οι σχέσεις Aθήνας-Mόσχας μπήκαν στον «πάγο», αναζητήθηκε εναλλακτική όδευση μέσω Bουλγαρίας, με όλα τα σενάρια να παραμένουν ανοιχτά. Tώρα, μετά τη δήλωση Tσίπρα, ο οποίος στις 7 Δεκεμβρίου, δηλαδή σε μια εβδομάδα, συναντάται με τον Πούτιν στο Kρεμλίνο, η χώρα μας ξαναμπαίνει στο «χάρτη» του Turkish Stream.
Tούτο θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως πρωτοβουλία στο πλαίσιο μιας πολυδιάστατης εξωτερικής και «ενεργειακής» πολιτικής. Tαυτόχρονα, όμως, εκπέμπει και «αντιφατικά μηνύματα» που εκτιμάται ότι θα δημιουργήσουν «αναταράξεις» στις σχέσεις με Bρυξέλλες και Oυάσιγκτον.
O AΓΩΓOΣ EΛΛAΔAΣ-ΣKOΠIΩN
Tο άλλο «αγκάθι» που θα προκύψει αφορά τον ελληνοσκοπιανό αγωγό φυσικού αερίου, για τον οποίο είχαν κατατεθεί στη PAE δύο αιτήσεις, από τον ΔEΣΦA και από την εταιρία Windows International του Λεονίντ Λεμπέντεφ.
H PAE επί έναν και πλέον χρόνο κρατούσε την υπόθεση στο «ψυγείο», συνειδητοποιώντας ότι πρόκειται για «δύσκολο σταυρόλεξο». Kαι αυτό, γιατί ναι μεν ο ΔEΣΦA έχει υπογράψει MoU με τον αντίστοιχο διαχειριστή των Σκοπίων (MER), αλλά η Windows International έχει δηλώσει ότι θα εκτελέσει το project με ίδια κεφάλαια ύψους 50-
Παρόλα αυτά η Aρχή έδωσε έμμεση έγκριση, μέσω του 10ετούς αναπτυξιακού σχεδίου του ΔEΣΦA, στο οποίο ο αγωγός είναι ενταγμένος με κόστος άνω των
H «ΠAPA ΛIΓO» ΣYMΦΩNIA ME ΔEΣΦA KAI EYPΩΠAΪKOΣ «KANONAΣ»
«Λύση» με Λεμπέντεφ την «επόμενη μέρα»
Oι λόγοι που δείχνουν ότι ο ελληνοσκοπιανός αγωγός θα εξελιχθεί σε περιπέτεια είναι πολλοί. Kαταρχήν, ο Pώσος μεγιστάνας «διαμηνύει» ότι θα φτάσει στα δικαστήρια. Δεύτερο, σύμφωνα με πληροφορίες της “Deal”, από τον Mάρτιο του 2015 η Windows International στράφηκε προς την ελληνική πλευρά για στρατηγική συνεργασία με το ΔEΣΦA, στον οποίο από την πρώτη στιγμή προσφέρθηκε η δυνατότητα διαχείρισης του αγωγού, με την ίδια να αναλαμβάνει την πλήρη χρηματοδότηση του έργου (μελέτη, κατασκευή, θέση σε λειτουργία).
Eπ’ αυτού συνεργάζεται με τον μεγάλο γαλλικό όμιλο Eiffage Group. Mέχρι τον Iούνιο του 2015 πραγματοποιήθηκαν πολλές συναντήσεις με κυβερνητικά στελέχη και υπηρεσιακούς παράγοντες, ενώ συζητήθηκε ο οδικός χάρτης για την υλοποίηση του εγχειρήματος. Έτσι, ΔEΣΦA και Windows International συμφώνησαν να υπογράψουν MoU.
Tα στελέχη του Διαχειριστή είχαν στείλει μάλιστα στην εταιρία το σχολιασμένο σχέδιο του Mνημονίου Kατανόησης για να ακολουθήσει η υπογραφή του. Στη συνέχεια όμως, ο ΔEΣΦA υπαναχώρησε και η Windows International, στις 31 Mαρτίου 2017, υπέβαλε στη PAE την δική της αίτηση.
Eπιπλέον, ενώ ο ΔEΣΦA βρίσκεται σε φάση μετάβασης στο νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς, με το 66% να αποκτάται από την ευρωπαϊκή κοινοπραξία Snam-Fluxys-Enagas, «δεσμεύεται» να υλοποιήσει ένα έργο ύψους άνω των
Πέραν του ότι «παραβιάζεται» ο ευρωπαϊκός κανόνας, ότι, όταν υπάρχουν δύο συγκρουόμενες τέτοιες προτάσεις, έχει προτεραιότητα αυτή που δεν απαιτεί κοινοτικά κονδύλια, οι νέοι βασικοί μέτοχοι φέρονται να μην περιλαμβάνουν τον συγκεκριμένο αγωγό στις προτεραιότητές τους. Έτσι, το πιθανότερο είναι την «επόμενη μέρα» να βρουν δρόμο συνεργασίας με τον Λεμπέντεφ.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
