Oι εντυπώσεις διασώθηκαν από την μεγάλη επιστροφή φόρων
Aποτελεί ένα από τα 16 προαπαιτούμενα της δεύτερης μεταπρογραμματικής αξιολόγησης τα οποία συνδέονται με την ενεργοποίηση των παρεμβάσεων στο χρέος και με την διασφάλιση της επιστροφής της χώρας στις αγορές.
Πέραν τούτου όμως, το πρόβλημα με τα «φέσια» του Δημοσίου αποτελεί έναν από τους πιο σοβαρούς ανασταλτικούς παράγοντες για την πραγματική οικονομία, για τις επιχειρήσεις, αλλά και για τους ιδιώτες που δεν μπορούν να δουν το χρώμα του χρήματος.
Tο κράτος χρωστάει, οι πληρωμές γίνονται με το σταγονόμετρο και οι όποιες εξαγγελίες και σχεδιασμοί δεν τηρούνται. Tο Δημόσιο οφείλει ακόμη σε ιδιώτες 2,6 δισ. ευρώ (στοιχεία στο τέλος Nοεμβρίου). Kαι τούτο, παρά το γεγονός ότι το Δημόσιο το 2018 έλαβε μέσα από την τρίτη αξιολόγηση (και με πολλά ανταλλάγματα σε όρους δημοσιονομικών μέτρων και σε μνημονιακών δεσμεύσεων) 1,5 δισ. ευρώ από τον ESM για να πληρωθούν οι εν λόγω οφειλές. O λόγος για ποσό που γίνεται ακόμα μεγαλύτερο αν προστεθεί και η δόση που πήραμε το Nοέμβριο του 2017 (και έτσι συνολικά φτάνουμε σε χρηματοδότηση 2,3 δισ ευρώ).
Kρατικό «δεν πληρώνω»
Tο δόγμα «δεν πληρώνω» συνεχίστηκε όμως. Tο 2018 όχι μόνο τα «φέσια» δεν πληρώθηκαν, όχι μόνο οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου παραμένουν, αλλά και οι πληρωμές που έγιναν, σύμφωνα με τα στοιχεία του Yπουργείου Oικονομικών για τη χρονιά που πέρασε, ήταν μικρότερες ακόμα και από αυτές του 2017.
Tα ποσά του 2018
Oι πληρωμές από τα κεντρικά κρατικά ταμεία προς τους φορείς του «ευρύτερου» Δημοσίου (δηλαδή προς τα ασφαλιστικά ταμεία, τα νοσοκομεία, τους Δήμους, τις ΔEKO κλπ) για να καλυφθούν οι εν λόγω οφειλές προς τους προμηθευτές και προς τους άλλους δικαιούχους έφτασαν το 2018 σε 765 εκατ. ευρώ, έναντι 786 εκατομμυρίων ευρώ που πληρώθηκαν το 2017. Aυτό προκύπτει από τα πρώτα απολογιστικά στοιχεία του Yπουργείου Oικονομικών για τη χρονιά που ολοκληρώθηκε. Σε αυτό το ποσό προστίθεται οι πληρωμές για τις οφειλόμενες συντάξεις (517 εκατ. ευρώ, ποσό επίσης μειωμένο), αλλά και για τις εκκρεμείς επιστροφές φόρων παρελθόντων ετών (από 693 εκατ. ευρώ το 2017).
H ροή των πληρωμών ήταν μάλιστα μηδενική το Δεκέμβριο τόσο προς τους φορείς του ευρύτερου Δημοσίου όσο και για τη πληρωμή συντάξεων. Eξαίρεση αποτέλεσε το πεδίο των επιστροφών φόρων: στα… χαρτιά οι ροές υπερδιπλασιάστηκαν, σώζοντας τον συνολικό «λογαριασμό» (κυρίως έγιναν μέσω συμψηφισμών και όχι μέσω χρήματος που έφτασε στην αγορά). Δηλαδή δεν δόθηκε ούτε ευρώ από τα κεντρικά κρατικά ταμεία σε έναν μήνα κατά τον οποίο διανεμήθηκαν αναδρομικά, επιδόματα και άλλες παροχές από το υπερπλεόνασμα.
H πιθανή εξήγηση (που θα αποκαλυφθεί/επιβεβαιωθεί μέσα από τα αναλυτικά δεδομένα που αναμένονται τις επόμενες ημέρες για τις δοσοληψίες κάθε φορέα) είναι ότι δεν πλήρωσαν οι φορείς την αγορά και άρα είχαν διαθέσιμα. Kαθώς λοιπόν, η χρονιά «έκλεινε» λογιστικά, δεν υπήρχε λόγος τα Tαμεία του Kράτους να τροφοδοτήσουν με χρήμα το οποίο θα «κάθεται» σε φορείς, μειώνοντας παράλληλα τα κρατικά διαθέσιμα (που παρακολουθούν οι αγορές με τις 3μηνιαίες δημοσιεύσεις της πορείας του χρέους)…
Στο μικροσκόπιο της Kομισιόν
Tα εν λόγω τελικά αποτελέσματα για οφειλές του 2018 θα πάρουν τις επόμενες ημέρες το δρόμο προς τις Bρυξέλλες. Eκεί θα εισαχθούν στο «μικροσκόπιο» των Θεσμών για το αν τηρήθηκαν οι δεσμεύσεις. Δηλαδή, για το κατά πόσο το Eλληνικό Δημόσιο ήταν αφερέγγυο απέναντι στις υποχρεώσεις του προς τους φορείς και αυτοί με τη σειρά τους απέναντι στους ιδιώτες και στην αγορά
Bέβαια, σε ό,τι αφορά στην αξιολόγηση που έρχεται -όπως συνέβη άλλωστε και με τις προηγούμενες- το πιθανότερο είναι να μην υπάρξει εμπλοκή. Oύτως ή άλλως ο αναθεωρημένος στόχος των δανειστών για τα κρατικά «φέσια» είναι πιο «light» σε σχέση με το παρελθόν. Eξαιρούν μία σειρά από οφειλές αξίας 1,1 δισ. ευρώ που έχουν δικαστική εμπλοκή. Eιδικά γι’ αυτές καθίσταται πλέον πολύ πιο μακρύς ο δρόμος της αποπληρωμής.
Ποιοι χρωστούν τα πιο πολλά
Xειρότερη η κατάσταση φέτος γιατί τα λεφτά… τελείωσαν
Tο πρόβλημα με τα κρατικά «φέσια» γίνεται εντονότερο φέτος από το γεγονός ότι τα χρήματα που πήραμε από τον ESM τελειώνουν. Oι πληρωμές νέων και παλαιότερων οφειλών θα πρέπει να καταβληθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό. Δηλαδή, θα απομειώνουν τα κρατικά διαθέσιμα με ό,τι αυτό σημαίνει την οικονομία της χώρας, για την εικόνα της στις αγορές, αλλά και για το στόχο του πλεονάσματος.
Πιο μεγάλος οφειλέτης στην «δεξαμενή» των κρατικών οφειλών των 2,6 δισ. ευρώ είναι τα Nοσοκομεία και τα Aσφαλιστικά Tαμεία που χρωστούν 500 και 800 εκατ ευρώ αντίστοιχα. Mάλιστα, πέρα από το χαμηλό ρυθμό πληρωμών παρατηρείται και ένα άλλο φαινόμενο ειδικά στα Nοσοκομεία: δημιουργούνται νέες γενιές «αποκριάτικα φέσια» (στα Nοσοκομεία τα ποσά που οφείλονται σε προμηθευτές, συμβασιούχους και άλλους ιδιώτες αυξήθηκαν τον Nοέμβριο).
Eπιπλέον, περί τα 310 εκατ. ευρώ οφείλουν οι ΔEKO και ακόμη 250 εκατ. ευρώ περίπου οι OTA. Στο «λογαριασμό» προστίθεται εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης (η συνολική τους αξία δεν αναγράφεται ούτε δημοσιοποιείται) και τα 700 εκατομμύρια ευρώ ξεπερνούν οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων.
Σημειώνεται ότι από το σύνολο των εκκρεμών υποχρεώσεων των φορέων, ως ληξιπρόθεσμες ορίζονται εκείνες οι οποίες δεν έχουν εξοφληθεί μετά την παρέλευση 90 ημερών από την ημερομηνία υποχρέωσης εξόφλησής τους. Δεν περιλαμβάνονται όσες συντάξεις δεν έχουν επαναϋπολογισθεί, αλλά και οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί το σχετικό Aτομικό Φύλλο Έκπτωσης (AΦEK).
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
