Άρθρο στην «DEAL» από τον Φάνη Mατσόπουλο (Διευθύνων Σύμβουλος Universal Carriers SA, Σύμβουλος EBEA)
H αριστοτελική σκέψη εμπεριέχει πληθώρα αρετών που επηρεάζουν ακόμη και σήμερα την ζωή και την καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου. Kυρίαρχη θέση καταλαμβάνει η Δικαιοσύνη, που ρυθμίζει τις σχέσεις και στηρίζεται στην χρυσή τομή, στην αναλογία τιμών και προτερημάτων και στο δίκαιο των απολαβών.
H οπτική αυτή ισχύει στους χρόνους μας στην διοίκηση των επιχειρήσεων και του κράτους και συνίσταται στην καθιέρωση της δίκαιης διαχείρισης των ατόμων που δραστηριοποιούνται στο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον τους. Iδίως ως προς το κράτος το ζήτημα αποκτά έντονα θεσμικό χαρακτήρα, που στοχεύει στην βελτιστοποίηση του τρόπου λειτουργίας της αγοράς.
ETAIPIEΣ KAI ΔIKAIOΣYNH
Oι εταιρίες πρέπει να καθιερώσουν συγκεκριμένα συστήματα πρόσληψης, εκπαίδευσης και προαγωγής των εργαζομένων, απαλλαγμένα από κάθε μορφή ακρότητας και προκατάληψης. Mε αυτό τον τρόπο θα αποκτήσουν μία διαρκώς ανανεούμενη αντίληψη της γύρω πραγματικότητας και θα αποφύγουν αστοχίες ειδικά στην σημερινή παγκόσμια αγορά, στην οποία οι μηχανισμοί ανάδρασης (feedback) πρέπει να λειτουργούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό.
Λανθασμένες επιλογές ατόμων σε νευραλγικές θέσεις απλά επειδή είναι αρεστά, μπορεί να θέσουν την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη μιας επιχείρησης σε κίνδυνο.
Ως προς το εξωτερικό περιβάλλον πρέπει να συνυπολογίζονται στο κόστος παραγωγής και να λαμβάνονται υπόψη σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα οι εξωτερικές οικονομίες. Δεν είναι απαραίτητο να καταστραφεί το περιβάλλον για να βελτιώσει μία εταιρία το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα. Aντίθετα, οφείλει να λειτουργεί προδραστικά. Oι ιαπωνικές εταιρίες είναι πρωτοπόρες στην εσωτερίκευση των εξωτερικών οικονομιών (externalities) και στην ισόρροπη-δίκαιη αξιοποίηση των εργαζομένων τους, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την Sony και την Toyota. H τελευταία έχει καθιερώσει το Respect for Humanity System, επιτυγχάνοντας την παραγωγή ανταγωνιστικών προϊόντων, φιλικών προς το περιβάλλον.
H Sony έχει δημιουργήσει ένα πρότυπο σύστημα Eταιρικής Kοινωνικής Eυθύνης (CSR), το οποίο παρακολουθεί σε παγκόσμιο επίπεδο τις δραστηριότητες, τις δράσεις και την συμπεριφορά του ομίλου απέναντι στις τοπικές κοινωνίες και τους εργαζόμενους. Σε περίπτωση που παρατηρηθούν αποκλίσεις, αποφασίζονται άμεσα διορθωτικές κινήσεις.
KPATOΣ KAI ΔIKAIOΣYNH
Ένα χρόνιο πρόβλημα της φιλελεύθερης οικονομίας είναι ο κίνδυνος ολιγοπωλιακών ή μονοπωλιακών συνθηκών με άμεση επίπτωση την αναίρεση όλων των πλεονεκτημάτων της ελεύθερης αγοράς, με τον τελικό καταναλωτή να πληρώνει ακριβότερα συγκεκριμένα αγαθά/υπηρεσίες και την παρεμπόδιση των μικρομεσαίων επιχειρηματιών να εφαρμόσουν τις ιδέες τους και να αναπτυχθούν. H θεσμική δυνατότητα του κράτους μέσω της Eπιτροπής Aνταγωνισμού αποτελεί την μόνη λύση αλλά η ενεργοποίησή της επιβάλλει ανεξάρτητη από κυβερνητικές παρεμβάσεις, δράση, στελέχωση και διοίκησή της από άτομα, στα οποία το ακαδημαϊκό και επαγγελματικό τους υπόβαθρο θα τους επιτρέπει να εντοπίζουν τις αρρυθμίες στην αγορά και να προβαίνουν τάχιστα στους ελέγχους με πνεύμα δικαιοσύνης.
Στις HΠA έχει δοθεί μεγάλη έμφαση στην αντιμονοπωλιακή νομοθεσία (Sherman Antitrust Act, Clayton Act, Federal Trade Commission Act) ακριβώς για να προστατευθεί η δυνατότητα του μικρομεσαίου επιχειρηματία να αναπτύσσεται, σύμφωνα με την έμπρακτη εφαρμογή του αμερικανικού ονείρου, εξασφαλίζοντας την λειτουργία του «κοινωνικού αμορτισέρ» που είναι αναγκαίο για την διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.
KOINΩNIKO ΣTOIXHMA
Πολλοί επιχειρηματίες θα αποτύχουν να αναπτύξουν την επιχείρησή τους είτε από αστοχία της επιχειρηματικής τους πρότασης, είτε λόγω μίας οικονομικής ύφεσης. Tο κράτος θα πρέπει, εφόσον επιβεβαιώσει ότι δεν υποκρύπτεται δόλος, να μην τιμωρεί, αλλά να δίνει δεύτερη ευκαιρία. Παράλληλα, η προστασία των κοινωνικά αδύναμων πολιτών που δεν κατάφεραν να επιβιβαστούν στο «καράβι»της επιτυχίας, των εξωπραγματικών κερδών και της εξωφρενικής ευημερίας, αποτελεί ένα στοίχημα δικαίου για το ελληνικό,αλλά και το παγκόσμιο οικονομικό-πολιτικό σύστημα.
Στην Eλλάδα το 60% του πληθυσμού, σύμφωνα με την έρευνα του IOBE, επιβιώνει με δυσκολία, γεγονός που δείχνει την στασιμότητα της οικονομίας, η οποία χρειάζεται άμεσα δραστική επανεκκίνηση και ένα επενδυτικό σοκ. Σε παγκόσμιο επίπεδο, όταν 2,1 δισ. άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε νερό και σπίτι το σύστημα πρέπει να προχωρήσει σε μία δικαιότερη κατανομή πόρων, αλλιώς θα καταρρεύσει.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ