Μεγαλύτερη διαφάνεια για τους πολίτες της ΕE
Αυστηρότερους κανόνες προστασίας των καταναλωτών εισάγει η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σε μια προσπάθεια να θωρακιστούν περαιτέρω τα δικαιώματα των καταναλωτών όταν αγοράζουν προϊόντα και υπηρεσίες διαδικτυακά.
Συνοπτικά, οι σημαντικότερες βελτιώσεις που φέρνει η συμφωνία είναι η μεγαλύτερη διαφάνεια για τους καταναλωτές κατά την πραγματοποίηση ηλεκτρονικών αγορών, οι αποτελεσματικές κυρώσεις και σαφείς κανόνες ώστε να αντιμετωπιστεί το ζήτημα των προϊόντων δύο ποιοτήτων στην ΕΕ.
Πιο συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, προβλέπεται ότι κατά τις αγορές από ηλεκτρονικό κατάστημα οι καταναλωτές θα πρέπει να ενημερώνονται με σαφήνεια για το αν αγοράζουν προϊόντα ή υπηρεσίες από επαγγελματία έμπορο ή από ιδιώτη, ώστε να γνωρίζουν τι προστασία τούς παρέχεται σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά.
Με τα νέα μέτρα θεσπίζεται η υποχρέωση των ηλεκτρονικών αγορών να ενημερώνουν τους καταναλωτές σχετικά με το εάν ο έμπορος, που φέρει ευθύνη σε μια συναλλαγή, είναι ο πωλητής και/ή η ίδια η ψηφιακή πλατφόρμα. Επίσης, σύμφωνα με τη συμφωνία, κατά την αναζήτηση στο Διαδίκτυο, οι καταναλωτές θα ενημερώνονται σαφώς όταν το αποτέλεσμα της αναζήτησης «πληρώνεται» από κάποιον έμπορο, ενώ παράλληλα θα ενημερώνονται επίσης για τις βασικές παραμέτρους που καθορίζουν την κατάταξη των αποτελεσμάτων αναζήτησης.
Την ίδια στιγμή, τα νέα μέτρα υπόσχονται βελτιωμένη διαφάνεια στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, ιδίως όσον αφορά τη χρήση διαδικτυακών αξιολογήσεων, εξατομικευμένες τεχνικές τιμολόγησης βάσει αλγορίθμων ή την υψηλότερη κατάταξη προϊόντων λόγω «τοποθετήσεων επί πληρωμή».
Στο στόχαστρο της συμφωνίας μπαίνουν και οι «δωρεάν» ψηφιακές υπηρεσίες, για τις οποίες οι καταναλωτές δεν καταβάλλουν χρήματα, αλλά παρέχουν προσωπικά δεδομένα μέσα από τη σύνδεση με τα social media και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή και την αποθήκευση στοιχείων στο cloud. Οι εταιρείες υποχρεώνονται στην αφαίρεση δυσανάλογων επιβαρύνσεων, όπως η υποχρέωση χρήσης παρωχημένων μέσων επικοινωνίας, οι οποίες επιβάλλονται στις επιχειρήσεις από την υφιστάμενη νομοθεσία.
Ποιες θα είναι οι κυρώσεις
Σκοπός της πρότασης είναι να διασφαλιστεί η καλύτερη επιβολή και να εκσυγχρονιστούν οι κανόνες προστασίας των καταναλωτών, ιδίως υπό το πρίσμα των ψηφιακών εξελίξεων. Οι εθνικές αρχές καταναλωτών θα έχουν την αρμοδιότητα να επιβάλλουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις με συντονισμένο τρόπο.
Για εκτεταμένες παραβάσεις που επηρεάζουν τους καταναλωτές σε διάφορα κράτη-μέλη της ΕΕ και οι οποίες υπόκεινται σε συντονισμένη επιβολή της νομοθεσίας σε επίπεδο ΕΕ, το ανώτατο πρόστιμο που μπορεί να επιβληθεί σε κάθε κράτος-μέλος θα ισούται τουλάχιστον με το 4% του ετήσιου κύκλου εργασιών του εμπόρου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τους νέους κανόνες τον περασμένο Απρίλιο στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας για τους καταναλωτές. Μετά την προσωρινή συμφωνία, τα νέα μέτρα θα εγκριθούν επίσημα από Κοινοβούλιο και Συμβούλιο, ενώ τα κράτη-μέλη διαθέτουν 24 μήνες από την έναρξη ισχύος της Οδηγίας για τη μεταφορά των διατάξεών της στο εθνικό δίκαιο.