Αύξηση 9,2% κατέγραψε το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου το 2018 καθώς ανήλθε στα 13.895 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 12.725 εκατ. ευρώ το 2017, σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη μεγαλύτερη αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων (κατά 1.456 εκατ. ευρώ ή 10,0%) από αυτή των ταξιδιωτικών πληρωμών (κατά 286 εκατ. ευρώ ή 15,0%). Η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2018 έναντι του 2017 ήταν αποτέλεσμα κυρίως της αύξησης της εισερχόμενης κίνησης μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 9,7%, καθώς η μέση δαπάνη ανά ταξίδι αυξήθηκε οριακά κατά 1 ευρώ ή 0,3% (2018: 486 ευρώ, 2017: 485 ευρώ).
Αναλυτικότερα, μικρή αύξηση κατά 1,7% παρουσίασε η δαπάνη ανά διανυκτέρευση (2018: 70 ευρώ, 2017: 69 ευρώ), ενώ η μέση διάρκεια παραμονής διαμορφώθηκε στις 7,0 διανυκτερεύσεις, μειωμένη ελαφρώς κατά 1,5% σε σύγκριση με το 2017 (7,1 διανυκτερεύσεις). Ο αριθμός των διανυκτερεύσεων το 2018 παρουσίασε αύξηση κατά 8,1% και διαμορφώθηκε στις 230.727 χιλ. διανυκτερεύσεις (2017: 213.516 χιλ. διανυκτερεύσεις).
Ταξιδιωτικές εισπράξεις
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2018 διαμορφώθηκαν στα 16.086 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 10,0% σε σύγκριση με το 2017. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ-28 κατά 11,5%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 11.009 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 68,5% του συνόλου των εισπράξεων, καθώς και των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-28 κατά 7,3%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 4.645 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικότερα, οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 7.102 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 12,8%, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 3.907 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 9,2%.
Όσον αφορά τις σημαντικότερες χώρες προέλευσης ταξιδιωτών, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 16,0% και διαμορφώθηκαν στα 2.962 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία μειώθηκαν κατά 4,0% και διαμορφώθηκαν στα 954 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο επίσης μειώθηκαν κατά 6,2% και διαμορφώθηκαν στα 1.937 εκατ. ευρώ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, μείωση κατά 18,5% παρουσίασαν οι εισπράξεις από τη Ρωσία, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 341 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ σημείωσαν άνοδο κατά 27,8% και διαμορφώθηκαν στα 1.040 εκατ. ευρώ.
Ταξιδιωτικές εισπράξεις ανά λόγο ταξιδιού
Αναφορικά με την κατανομή της ταξιδιωτικής δαπάνης μη κατοίκων στην Ελλάδα ανά λόγο ταξιδιού, ο κύριος όγκος των εισπράξεων σχετίζεται με ταξίδια για προσωπικούς λόγους, των οποίων το μερίδιο στο σύνολο των δαπανών ανήλθε σε 94,6% το 2018, έναντι 94,3% το 2017, ενώ οι συναφείς εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 10,3%. Εντός της κατηγορίας των ταξιδιών για προσωπικούς λόγους, τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο σύνολο των δαπανών έχουν τα ταξίδια αναψυχής (2018: 85,3%, 2017: 85,8%), των οποίων οι εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 9,3% και διαμορφώθηκαν στα 13.728 εκατ. ευρώ. Τα ταξίδια για επίσκεψη σε συγγενείς/οικογένεια αντιστοιχούν στο 6,2% του συνόλου και παρουσίασαν αύξηση στις εισπράξεις τους κατά 37,8%. Μείωση κατά 11,3% παρουσίασαν τα ταξίδια για λόγους υγείας και οι συναφείς εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 49 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι εισπράξεις από ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους εμφάνισαν αύξηση κατά 4,0%, μειώνοντας όμως τη συμμετοχή τους στο σύνολο των εισπράξεων (2018: 5,4%, 2017: 5,7%).
Εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση
Όπως προαναφέρθηκε, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση το 2018 αυξήθηκε κατά 9,7% και διαμορφώθηκε στις 33.072 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 30.161 χιλ. ταξιδιωτών το 2017. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 13,6%, ενώ αυτή μέσω οδικών σταθμών αυξήθηκε κατά 6,4%. Στη διαμόρφωση της ταξιδιωτικής κίνησης συνέβαλαν οι χώρες της ΕΕ-28, με ποσοστό συμμετοχής 64,7%, και οι χώρες εκτός της ΕΕ-28, με ποσοστό 26,4%.1 Το 2018 η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-28 αυξήθηκε κατά 15,1% σε σύγκριση με το 2017.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση κατά 15,9% της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε στις 11.436 χιλ. ταξιδιώτες, καθώς και στην αύξηση κατά 14,2% της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε στις 9.961 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28 παρουσίασε αύξηση κατά 1,3% και διαμορφώθηκε στις 8.725 χιλ. ταξιδιώτες.
Ειδικότερα, αύξηση κατά 18,2% εμφάνισε η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία, η οποία διαμορφώθηκε στις 4.381 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γαλλία αυξήθηκε κατά 7,3% και διαμορφώθηκε στις 1.524 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο σημείωσε μείωση κατά 2,0% και διαμορφώθηκε στις 2.943 χιλ. ταξιδιώτες. Τέλος, από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία μειώθηκε κατά 11,6% και διαμορφώθηκε στις 520 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 26,9% και διαμορφώθηκε στις 1.097 χιλ. ταξιδιώτες.
Διανυκτερεύσεις
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 230.727 χιλ. το 2018, έναντι 213.516 χιλ. το 2017, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 8,1%. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αύξηση κατά 10,1% των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών της ΕΕ-28, καθώς και στην αύξηση των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών εκτός της ΕΕ-28 κατά 3,4%. Η αύξηση των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών της ΕΕ-28 είναι αποτέλεσμα της αύξησης των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ζώνης του ευρώ κατά 12,2%, καθώς και των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 6,8%. Άνοδο κατά 13,2% και 12,1% παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις από τη Γερμανία και από τη Γαλλία αντίστοιχα, ενώ αυτές από το Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκαν κατά 3,1%. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, μείωση κατά 12,3% παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις από τη Ρωσία, ενώ αυτές από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 22,2%.
Κρουαζιέρες
H Τράπεζα της Ελλάδος διεξάγει από το 2012 συμπληρωματική έρευνα στον τομέα της κρουαζιέρας, με σκοπό τον εμπλουτισμό των στατιστικών στοιχείων που αντλούνται από την Έρευνα Συνόρων.3 Ακολουθώντας την παγιωμένη πλέον μεθοδολογία, για το 2018 συλλέχθηκαν λεπτομερή στοιχεία από 16 ελληνικούς λιμένες, τα οποία κάλυψαν το 89,3% των συνολικών αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στη χώρα.
Κατά την επισκοπούμενη περίοδο καταγράφηκαν 3.214 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (2017: 3.271 αφίξεις), με 4.734 χιλ. επισκέψεις επιβατών, έναντι 4.600 χιλ. επισκέψεων επιβατών το 2017. Από τη συμπληρωματική έρευνα προέκυψε ότι το 90,0% των επιβατών ήταν διερχόμενοι επισκέπτες, οι οποίοι κατά μέσο όρο πραγματοποίησαν 1,5 στάσεις σε ελληνικά λιμάνια, όσες και το 2017.
Το 2018, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας αυξήθηκαν κατά 2,0% σε σύγκριση με το 2017 και ανήλθαν στα 486 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 53 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνονται στα καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων, καθώς αφορούν ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last port), ενώ 433 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν πρόσθετα έσοδα που καταγράφονται στη συμπληρωματική έρευνα.
Στο Διάγραμμα 7 παρουσιάζεται η κατανομή των συνολικών εισπράξεων κρουαζιέρας ανά λιμάνι. Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι το λιμάνι του Πειραιά, με συμμετοχή 43,7% επί του συνόλου. Ακολουθούν το λιμάνι της Κέρκυρας και το λιμάνι της Σαντορίνης, με 15,7% και 9,2% των εισπράξεων αντίστοιχα. Οι επτά σημαντικότεροι λιμένες αφίξεως κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 92,4% των συνολικών εισπράξεων από κρουαζιέρες και το 87,1% των συνολικών επισκέψεων επιβατών.
Οι συνολικές διανυκτερεύσεις εκτός κρουαζιερόπλοιων διαμορφώθηκαν στις 4.804 χιλ. διανυκτερεύσεις, αυξημένες κατά 4,2%, και οι συνολικοί επιβάτες κρουαζιέρας για την επισκοπούμενη περίοδο εκτιμώνται σε 3.059 χιλ., παρουσιάζοντας οριακή αύξηση κατά 0,1%, επηρεάζοντας θετικά τη διαμόρφωση των εισπράξεων από την κρουαζιέρα.
Ταξιδιωτικό ισοζύγιο ανά περιφέρεια
Όπως προκύπτει από την Έρευνα Συνόρων, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2018 διαμορφώθηκαν στα 15.653 εκατ. ευρώ. Ο κύριος όγκος των εισπράξεων (Πίνακας 8), σε ποσοστό 88,1% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες, ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (4.414 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Κρήτης (3.134 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Αττικής (2.279 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (2.275 εκατ. ευρώ) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (1.691 εκατ. ευρώ). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Πελοποννήσου, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 1.860 εκατ. ευρώ.
Το 2018, οι ταξιδιώτες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα πραγματοποίησαν συνολικά 34.831 χιλ. επισκέψεις στις 13 περιφέρειες της χώρας. Ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος από τη συνολική εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση, καθώς ένας ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφθεί περισσότερες από μία περιφέρειες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του.
Ο μεγαλύτερος όγκος των επισκέψεων, σε ποσοστό 81,9% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες, ως εξής: Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (7.830 χιλ.), Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (6.629 χιλ.), Περιφέρεια Αττικής (5.681 χιλ.), Περιφέρεια Κρήτης, (5.228 χιλ.) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (3.162 χιλ.). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Πελοποννήσου, Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 6.300 χιλ. επισκέψεις.
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 227.012 χιλ. την επισκοπούμενη περίοδο. Σύμφωνα με την κατανομή των διανυκτερεύσεων στις 13 περιφέρειες της χώρας, το 86,2% των διανυκτερεύσεων πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (51.084 χιλ.), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (44.690 χιλ.), Περιφέρεια Κρήτης (43.819 χιλ.), Περιφέρεια Αττικής (31.386 χιλ.) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (24.762 χιλ.). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Πελοποννήσου, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου, Στερεάς Ελλάδας και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 31.271 χιλ. διανυκτερεύσεις.