Με αρνητικά επιτόκια θα χρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσες εμπορικές τράπεζες της ευρωζώνης χορηγούν σημαντικού ύψους νέα δάνεια, δηλαδή η Φρανκφούρτη θα πληρώνει τις τράπεζες για να δανείζουν, καθώς κρίθηκε αναγκαίο να αξιοποιηθούν όλα τα «όπλα» της νομισματικής πολιτικής, προκειμένου να προστατευθεί η οικονομία της ευρωζώνης από την επιβράδυνση.
Ο Μάριο Ντράγκι παρουσίασε σήμερα, μετά τη συνεδρίαση του συμβουλίου της ΕΚΤ, τις αναθεωρημένες προς το χειρότερο οικονομικές προβλέψεις της κεντρικής τράπεζας, σύμφωνα με τις οποίες είναι «ψαλιδισμένη» η εκτίμηση για την ανάπτυξη του 2020 από 1,6% σε 1,4%, με αντίστοιχη μείωση της πρόβλεψης για τον πληθωρισμό, ο οποίος προβλέπεται ότι θα φθάσει το 1,4%, μένοντας σε αρκετή απόσταση από το στόχο της κεντρικής τράπεζας, για πληθωρισμό κοντά αλλά όχι πάνω από 2%.
Μιλώντας από το Βίλνιους της Λιθουανίας, ο κ. Ντράγκι έστειλε το μήνυμα στις αγορές ότι η κεντρική τράπεζα δεν θα διστάσει να πάρει όσα μέτρα χρειασθούν για να υποστηριχθεί η οικονομία σε μια περίοδο παρατεταμένης αβεβαιότητας, σημειώνοντας μάλιστα ότι ορισμένα μέλη του συμβουλίου της ΕΚΤ έθεσαν θέμα ακόμη και μείωσης των επιτοκίων, ή ενεργοποίησης εκ νέου του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
Σχετικά με την αναταραχή στην Ιταλία, ο Μ. Ντράγκι ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος για την κυβέρνηση εκτός από την εφαρμογή ενός αξιόπιστου, μεσοπρόθεσμου προγράμματος για τη μείωση του χρέους. Πάντως, αναλυτές τονίζουν ότι, αν και η ΕΚΤ δεν προσφέρεται να διευκολύνει την Ρώμη με οποιοδήποτε τρόπο, το πρόγραμμα TLTRO III για τη χρηματοδότηση των τραπεζών ακόμη και με αρνητικά επιτόκια θα ωφελήσει πρωτίστως τις εξαιρετικά «στριμωγμένες» ιταλικές τράπεζες.
Οι σημερινές αποφάσεις της ΕΚΤ δεν ήταν όσο τολμηρές περίμεναν ορισμένοι στην αγορά, αλλά ήταν γενικά ικανοποιητικές. «Έβγαλε ένα μικρό λαγό από το καπέλο του», όπως σχολίασε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής αναλυτής της BlueBay Asset Management, Ντέιβιντ Ράιλι, μιλώντας στο CNBC.
Σε σχέση με τα επιτόκια, αποφασίσθηκε ότι τα σημερινά μηδενικά επιτόκια χρηματοδότησης του τραπεζικού συστήματος θα διατηρηθούν τουλάχιστον ως τα μέσα του 2020 και πάντως όσο χρειασθεί για να αυξηθεί ο πληθωρισμός, για να πλησιάσει το στόχο. Παράλληλα, η ΕΚΤ θα συνεχίσει να επενδύει σε τίτλους τα έσοδα που θα έχει από τα ομόλογα που αγοράσθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι αρχίζει το τρίτο στοχευμένο πρόγραμμα χρηματοδότησης των τραπεζών (TLTRO III), που θα έχει δύο δυνατότητες: να αντλούν πρόσθετη ρευστότητα οι τράπεζες με επιτόκιο οριακά υψηλότερο (10 μονάδες βάσης) από το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ, ή να χρηματοδοτούνται με αρνητικό επιτόκιο, εφόσον επιτυγχάνουν κάποιους στόχους για την αύξηση των χορηγήσεων. Το μέσο κόστος χρηματοδότησης με το νέο πρόγραμμα θα είναι οριακά υψηλότερο από αυτό του αμέσως προηγούμενου, όμως το σημαντικό για τις τράπεζες είναι ότι θα μπορέσουν να αναχρηματοδοτήσουν τα δάνεια που πήραν με το δεύτερο TLTRO, τα οποία θα λήξουν το 2020, ώστε να μη χρειασθεί να βγουν στην αγορά για την άντληση ρευστότητας με δυσμενείς όρους.
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ
«Κατά τη σημερινή του συνεδρίαση, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Βίλνιους, το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) έλαβε τις ακόλουθες αποφάσεις νομισματικής πολιτικής:
Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα παραμείνουν αμετάβλητα σε 0,00%, 0,25% και -0,40% αντιστοίχως. Το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει τώρα ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα σημερινά τους επίπεδα τουλάχιστον μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2020 και πάντως για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση της διαρκούς σύγκλισης του πληθωρισμού προς επίπεδα κάτω αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα.
(2) Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να συνεχίσει να επανεπενδύει, πλήρως, τα ποσά από την εξόφληση τίτλων αποκτηθέντων στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (asset purchase programme – APP) κατά τη λήξη τους για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία κατά την οποία θα αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ και πάντως για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί για τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών ρευστότητας και ενός διευκολυντικού, σε μεγάλο βαθμό, χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής.
(3) Όσον αφορά τις λεπτομέρειες διενέργειας της νέας σειράς τριμηνιαίων στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ III – TLTRO), το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε ότι το επιτόκιο κάθε πράξης θα οριστεί σε επίπεδο κατά 10 μονάδες βάσης υψηλότερο από το μέσο επιτόκιο που θα εφαρμόζεται στις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης του Ευρωσυστήματος καθ’ όλη τη διάρκεια της αντίστοιχης ΣΠΠΜΑ. Για τράπεζες με αποδεκτές καθαρές χορηγήσεις οι οποίες υπερβαίνουν ένα επίπεδο αναφοράς, το επιτόκιο που θα εφαρμόζεται στις ΣΠΠΜΑ III θα είναι χαμηλότερο, μπορεί μάλιστα να είναι εξίσου χαμηλό με το μέσο επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων όπως θα διαμορφωθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της πράξης, προσαυξημένο κατά 10 μονάδες βάσης».
