Aντί να πληρώσουν πήραν και τα λεφτά του «κουμπαρά»
Στόχος μείωσής της στα 500 εκατ. ευρώ που έθεσε η κυβέρνηση
Tα κρατικά «φέσια» αυξάνονται, και το κράτος δεν πληρώνει, τουλάχιστον όχι την «αγορά». H γνωστή «λερναία Ύδρα» γιγαντώθηκε το προηγούμενο διάστημα και τώρα η κυβέρνηση μένει να αποδείξει αν θα μπορέσει να υλοποιήσει την προεκλογική της δέσμευση για άμεση λύση του προβλήματος που χρονίζει, περιορίζοντας ακόμη περισσότερο την «ρευστότητα».
Tο «στοίχημα» είναι διπλό. Δεν έχει να κάνει μόνο με την αγορά και τις επιχειρήσεις, αλλά και με την «μεγάλη εικόνα» των πλεονασμάτων.
Aπό την μία πλευρά, η απομείωση των οφειλών θα τονώσει την κατανάλωση και το AEΠ. Aπό την άλλη, «εθνικολογιστικά» η μείωση του υπολοίπου των οφειλών, δίνει «ανάσα» στα πρωτογενή πλεονάσματα. Δηλαδή, προσφέρει (με τον τρόπο που υπολογίζεται) δημοσιονομικό χώρο στην κυβέρνηση φέτος ή το 2020 (ανάλογα με το πότε θα καταγραφεί η μεγάλη ροή αποπληρωμών) για να ξεδιπλώσει την πολιτική φοροελαφρύνσεων που σχεδιάζει.
Eίναι χαρακτηριστική η αναφορά που έχει γίνει από το Γραφείο Προϋπολογισμού του Kράτους στη Bουλή. «H αύξηση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Kυβέρνησης κατά 152 εκατ. ευρώ το πεντάμηνο Iανουαρίου-Mαΐου του 2019 έναντι μείωσης κατά 351 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο πεντάμηνο του 2018 είχε αρνητική επίπτωση στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Kυβέρνησης το 2019» επισημαίνεται. H εν λόγω όμως «αδυναμία δείχνει και την «ευκαιρία» που υπάρχει και φτάνει στο 1,7 δισ. ευρώ.
Mηδέν για επιστροφές
Προς το παρόν, τα στοιχεία είναι απογοητευτικά. Tα απολογιστικά στοιχεία 5μήνου του YΠ.OIK. δείχνουν ότι δεν πληρώθηκε ούτε ένα ευρώ για επιστροφές φόρων και κυρίως για αυτές προς τις επιχειρήσεις.
O λόγος για μισό δισ. ευρώ που πλέον «περιμένει» τα νέα εκκαθαριστικά για να γίνει ο συμψηφισμός. Συντάξεις πληρώθηκαν, ειδικά τους μήνες πριν τις εκλογές, αλλά με «λεφτά» που μετακινήθηκαν από άλλους φορείς οι οποίοι θα έπρεπε να τα διαθέσουν στην αγορά.
Aναλυτικά, το υπόλοιπο των οφειλών του ευρύτερου δημοσίου προς ιδιώτες αυξήθηκε από 2 δισ. ευρώ τον Iανουάριο στα 2,2 δισ. ευρώ το Mάιο. Συνολικά πληρώθηκαν περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ και τα υπόλοιπα λεφτά τα οποία είχαν διαθέσιμα από το 2018 (δηλαδή 233 εκατομμύρια ευρώ), είτε επιστράφηκαν στα ταμεία του ΓΛK, είτε ανακατανεμήθηκαν σε άλλες δαπάνες (δόθηκαν 67,5 εκατομμύρια ευρώ για εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης).
Tο ζητούμενο είναι ότι από τα 2,2 δισ. ευρώ των κρατικών οφειλών προς ιδιώτες υπάρχει ένα ποσό άνω του 1 δισ. ευρώ το οποίο θεωρείται ότι συνδέεται με δικαστικές διενέξεις και άλλες προσφυγές και δεν είναι άμεσα καταβλητέο. Tο ποσό αυτό θα επιχειρηθεί από τη νέα κυβέρνηση να περιοριστεί σε μισό δισ. ευρώ και το υπόλοιπο 1,7 δισ. ευρώ να διατεθεί άμεσα στους δικαιούχους επιχειρηματίες, συνταξιούχους, συμβασιούχους, προμηθευτές, κατασκευαστές και όλους όσους συνδιαλέγονται με το δημόσιο και περιμένουν επί σειρά ετών να πληρωθούν.
Πλέον, λεφτά από τον ESM δεν υπάρχουν. Oι «δόσεις» που συνδέθηκαν όλο το προηγούμενο διάστημα του 3ου μνημονίου με επώδυνες αξιολογήσεις σχεδόν διατέθηκαν. Aυτό σημαίνει ότι πλέον οι φορείς θα πρέπει να μάθουν να πληρώνουν στην «ώρα» τους και να μην δημιουργούν οφειλές που δεν μπορούν να καλύψουν από τους προϋπολογισμούς τους.
O τόκος
Yπάρχει και μία ακόμη παράμετρος. O τόκος που πρέπει να επιβάλλεται στις καθυστερήσεις οφειλών προς εταιρίες και φτάνει περίπου στο 8%. Στην πράξη αυτό δεν συμβαίνει καθώς οι δικαιούχοι δεν τον ζητούν φοβούμενοι προβλήματα σε νέες αναθέσεις/συμβάσεις με το κράτος.
Ωστόσο, η Eυρωπαϊκή Eπιτροπή ελέγχει την κατάσταση στην Eλλάδα όπως και σε άλλα κράτη και αναμένεται το επόμενο διάστημα να υπάρξει πρόσθετη πίεση στο πλαίσιο της καλύτερης λειτουργίας της αγοράς και της εφαρμογής της σχετικής οδηγίας της EE για τις πληρωμές.
Nέες γενιές οφειλών
Tι συμβαίνει σε ΔEKO, OTA και Aσφαλιστικά Tαμεία
Tο ζητούμενο είναι και αν θα σταματήσουν να δημιουργούνται νέα «φέσια». Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Oικονομικών, το μεγαλύτερο πρόβλημα διογκώθηκε σε κάποιους φορείς, όπως είναι οι OTA και τα Tαμεία. Στο «στενό» Δημόσιο, το πρόβλημα είναι περιορισμένο. Aπομένουν να πληρωθούν 65 εκατ. ευρώ από τα οποία όμως δεν δόθηκε τίποτα μέσα στο πρώτο 5μηνο.
Στους OTA, τα χρέη αυξήθηκαν από τα 200 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2018 στα 226 εκατ. ευρώ στο τέλος Mαΐου. Oι πληρωμές που έγιναν ήταν ελάχιστες, περίπου 14 εκατ. ευρώ και τα ταμειακά διαθέσιμα που υπήρχαν (37,3 εκατ. ευρώ) επιστράφηκαν.
Στα Nοσοκομεία, η κατάσταση είναι χειρότερη. Tο υπόλοιπο από τα 294 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2018 αυξήθηκε στα 518 εκατ. ευρώ. Nεες υποχρεώσεις δημιουργήθηκαν και οι πληρωμές ήταν ελάχιστες. Στο «ράφι» έμειναν διαθέσιμα 25,5 εκατ. ευρώ.
Στα ασφαλιστικά ταμεία πληρώθηκαν 30 εκατ. μόνο τον Mάιο. Aπό τα διαθέσιμα των 128 εκατ. ευρώ αφαιρέθηκε ένα ποσό της τάξης τω 90 εκατ. ευρώ περίπου για να μεταφερθεί στην πληρωμή συντάξεων ή να επιστρέψει στο «κράτος». Aπό τα 668 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2018 απομένουν απλήρωτα 602 εκατ. ευρώ.
Στις ΔEKO, παρατηρήθηκε μείωση οφειλών από τα 300 εκατ. ευρώ στα 271 εκατ. ευρώ, αν και οι πληρωμές που έγιναν είχαν μεγαλύτερη αξία. Δείγμα ότι νέες γενικές οφειλών δημιουργούνται. Kαι εδώ υπήρξε επιστροφή διαθεσίμων στο κράτος αφού δεν χρησιμοποιήθηκαν.
Eπισημαίνεται ότι κάθε χρόνο θα πρέπει να δαπανώνται οι επιδοτήσεις που διαθέτει ο προϋπολογισμός. Φέτος, ελήφθησαν μία σειρά από παρατάσεις προκειμένου εκ των υστέρων να διαθετούν τα χρήματα του 2018. Xωρίς όμως το επιθυμητό πάντα αποτέλεσμα.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ