Οι σκιές για ένα νέο κύκλο ύφεσης θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο την προσπάθεια της ελληνικής οικονομίας, που ακόμα και υπό συνθήκες παγκόσμιας επιβράδυνσης, καλείται να πάει αντίθετα στο ρεύμα και να επιταχύνει τους ρυθμούς ανάπτυξης της.
Αυτό σημειώνει σε σημερινές δηλώσεις του σχετικά με την εικόνα της διεθνούς οικονομίας, ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά Βασίλης Κορκίδης, ενώ υπογραμμίζει ότι «τα κακά μαντάτα για πιθανή ύφεση έρχονται από τη προσφορά και ζήτηση πετρελαίου και χρυσού».
Αναλυτικά ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ ανέφερε τα εξής:
Τα ανησυχητικά μηνύματα για ένα νέο κύκλο ύφεσης έρχονται σχεδόν από παντού, όπως τα χρηματιστήρια, τις αγορές ομολόγων, τις κεντρικές τράπεζες, τη βιομηχανική παραγωγή, την κατανάλωση, τις τιμές πετρελαίου και χρυσού. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας πρόσφατα πρόσθεσε μια ακόμα παράμετρο ανησυχίας, αφού η παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο, κινείται με χαμηλότερο ρυθμό από το 2008, όταν ξέσπασε η τότε οικονομική κρίση. Στη μηνιαία έκθεση της ΙΕΑ αναφέρεται πως η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο αβέβαιη, με την ανάπτυξη της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου να είναι πολύ υποτονική το πρώτο εξάμηνο του 2019. Σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2018, η παγκόσμια ζήτηση μειώθηκε κατά 160.000 βαρέλια ημερησίως τον Μάιο και επρόκειτο για δεύτερη φορά φέτος που καταγράφεται μείωση σε ετήσια βάση.
Από τον Ιανουάριο μέχρι τώρα, η ζήτηση πετρελαίου ημερησίως αυξήθηκε μόνο κατά 520.000 βαρέλια, που αποτελεί τον χαμηλότερο ρυθμό δεκαετίας για τη συγκεκριμένη περίοδο. Εν τω μεταξύ, σε χαμηλά επταμήνου υποχωρούν οι τιμές του πετρελαίου, κάτω από τα 60 δολ. το βαρέλι, καθώς η σινοαμερικανική εμπορική διένεξη επιβαρύνει τις προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία και την ενεργειακή ζήτηση.
Οι επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου και των δασμών είναι σοβαρές, όμως ο μεγάλος φόβος είναι ότι η κινεζική οικονομία έχει χάσει την ορμή του παρελθόντος ενώ η παγκόσμια παραγωγή συνεχίζει να πατάει φρένο, αυξάνοντας τις ανησυχίες όλων. Σημειώνεται πως παρά τη τελευταία ανάκαμψη της τιμής του “Brent”, έχει ήδη καταγράψει απώλειες 9%, από την ημέρα που ο Αμερικάνος πρόεδρος δήλωσε πως θα επιβάλει δασμούς 10% σε επιπλέον κινεζικές εισαγωγές 300 δισεκ. δολαρίων από 1ης Σεπτεμβρίου.
Ο χρυσός από την άλλη, παρά τη διορθωτική πτώση του τη προηγούμενη εβδομάδα διατηρείται σε υψηλά επίπεδα. Από τα τέλη Μαΐου, έχει αρχίσει μία ξέφρενη πορεία καταγράφοντας μέχρι σήμερα κέρδη άνω του 14%. Η ζήτηση για χρυσό αυξήθηκε κατά 8% έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου, ενώ η ζήτηση το α’ εξάμηνο του 2019 ανήλθε στους 2.181 τόνους σε υψηλό 3 ετών, κυρίως λόγω των αγορών κεντρικών τραπεζών, καταγράφοντας μάλιστα ρεκόρ εξαμήνου σε αξία αγορών τα 15,7 δισεκ. δολάρια. Μετά την άνοδο σε υψηλό έξι ετών και ένα πρόσφατο άλμα 2,4%, παρατηρούνται κάποιες μικρές απώλειες, αλλά παραμένει πάνω από το επίπεδο των 1.500 δολαρίων, ενώ η τιμή του συμβολαίου του χρυσού παραδόσεως Δεκεμβρίου διολίσθησε μόνο 0,7% και στα 1.509 δολάρια ανά ουγκιά.
Ο βασικός λόγος, που οι τιμές του χρυσού ξεπέρασαν το υψηλότερο επίπεδο από το 2013, είναι ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας που δεν δείχνει να καταλαγιάζει, στέλνοντας έτσι τους επενδυτές στην αναζήτηση ασφαλών καταφυγίων. Σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές ο εμπορικός πόλεμος είναι ο καταλύτης για την τελευταία άνοδο των “futures” του χρυσού, ενώ η επιθετική στάση από την Ουάσινγκτον και το Πεκίνο τροφοδοτεί ανησυχίες πως η σύγκρουση θα αποτελέσει έναν πιο μακροπρόθεσμο αντίθετο άνεμο για τη παγκόσμια ανάπτυξη.
Τον Αύγουστο του 2011, πριν οκτώ χρόνια, ο χρυσός κατέγραψε ιστορικό υψηλό στα 1.918 δολάρια, δηλαδή στο αποκορύφωμα των επιπτώσεων της κρίσης χρέους. Η έντονη λάμψη του χρυσού κατά καιρούς, λειτουργεί ως “alarm” οικονομικού συναγερμού και ως ένδειξη έλευσης περιόδου που η αβεβαιότητα και η μεταβλητότητα κυριαρχούν. Ο χρυσός είναι ένα παραδοσιακό εργαλείο αντιστάθμισης κινδύνων σε περιόδους αυξημένης αβεβαιότητας και το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού ασκεί πιέσεις στις κεντρικές τράπεζες να ενισχύσουν τα αποθέματά τους σε χρυσό, αντί σε ομόλογα αρνητικού επιτοκίου της ΕΚΤ και μειωμένου επιτοκίου από τη FED. Ας ελπίσουμε ότι ο χρυσός θα χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο πίεσης και μόνο, χωρίς να επαναληφθεί η πολυδιάστατη κρίση της περιόδου 2008-2011.
Τα «κακά μαντάτα» από τη μειωμένη ζήτηση του πετρελαίου και την αυξημένη τιμή του χρυσού σίγουρα σκιάζουν τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Οι κλιμακούμενες εντάσεις στο μέτωπο του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας, οι οικονομικές επιπτώσεις ενός σκληρού Brexit, η στασιμότητα των οικονομιών των χωρών της Ευρωζώνης και ο φόβος γενικευμένης γεωπολιτικής κρίσης με αφορμή το Ιράν, δημιουργούν ένα περιβάλλον με την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας να είναι σίγουρα παρούσα και τον κίνδυνο μιας πιθανής ύφεσης να βρίσκεται πολύ κοντά.
Η αλήθεια είναι ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής, όπου οι επενδυτές δεν έχουν αρχίσει ακόμα να «εγκαταλείπουν», μετοχές και ομόλογα για τον χρυσό, υπό την προϋπόθεση πάντα ότι οι συνθήκες δεν θα επιδεινωθούν, ούτε θα εμφανίσουν άλλες τάσεις επιδείνωσης. Είναι αυτονόητο, ότι οι σκιές για ένα νέο κύκλο ύφεσης θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο τη προσπάθεια της ελληνικής οικονομίας, που ακόμα και υπό συνθήκες παγκόσμιας επιβράδυνσης, καλείται να πάει αντίθετα στο ρεύμα και να επιταχύνει τους ρυθμούς ανάπτυξης της.