Την περασμένη εβδομάδα η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) δημοσίευσε τους εθνικούς λογαριασμούς για το 2ο τρίμηνο 2019. Ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης στην Ελλάδα, στηριζόμενος στην επίδοση των εξαγωγών και της δημόσιας κατανάλωσης, επιταχύνθηκε το 2ο τρίμηνο 2019, με την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις παγίων ωστόσο να ακολουθούν πτωτική πορεία, σημειώνει η Eurobank στο εβδομαδιαίο δελτίο «7 ημέρες οικονομία».
Συγκεκριμένα, η ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 1,9 ΥοΥ% / 0,8 QoQ% από 1,1 ΥοΥ% / 0,2 QoQ% το 1ο τρίμηνο 2019. Για το σύνολο του 1ου εξαμήνου 2019, η εγχώρια οικονομική δραστηριότητα ενισχύθηκε σε ετήσια βάση 1,5% από 1,8% και 2,1% το 2ο και το 1ο εξάμηνο 2018 αντίστοιχα.
Εξαγωγές
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα προαναφερθέντα στοιχεία, η επαλήθευση της πρόβλεψης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης 2,1% το 2019 προϋποθέτει επιτάχυνση της ανάπτυξης στο 2,7% το 2ο εξάμηνο 2019.
Υπό το πρίσμα της προσέγγισης της δαπάνης, δηλαδή της γνωστής ταυτότητας ανάμεσα στο ΑΕΠ και τις επί μέρους συνιστώσες της ζήτησης, η ετήσια ενίσχυση του πραγματικού ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2ο τρίμηνο 2019 προήλθε από τις εξαγωγές και τη δημόσια κατανάλωση. Οι εξαγωγές, παρά την επιβράδυνση στην Ευρωζώνη, ενισχύθηκαν 5,4 ΥοΥ% / 3,3 QoQ% από 4,3 ΥοΥ% / -1,9 QoQ% το 1ο τρίμηνο 2019.
Το μεγαλύτερο ποσοστό της ετήσιας αύξησης του συνόλου των εξαγωγών προήλθε από τον τομέα των αγαθών.
Οι υπηρεσίες
Ο τομέας των υπηρεσιών (π.χ. τουριστικές εισπράξεις) είχε την υψηλότερη συνεισφορά στην αντίστοιχη τριμηνιαία ενίσχυση. Η δημόσια κατανάλωση κατέγραψε υψηλή αύξηση 5,3 ΥοΥ% / 4,3 QoQ% από συρρίκνωση -1,4 ΥοΥ% / -2,4 QoQ% το προηγούμενο τρίμηνο.
Τέλος, η συνιστώσα της μεταβολής των αποθεμάτων είχε θετική συνεισφορά στον ετήσιο πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης το 2ο τρίμηνο 2019.
Μέτρα δημοσιονομικής επέκτασης
Στην αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκαν η ιδιωτική κατανάλωση και οι επενδύσεις παγίων. Μολονότι τον Μάιο 2019 ψηφίστηκαν μέτρα δημοσιονομικής επέκτασης (είχε προηγηθεί η αύξηση του κατώτατου μισθού τον Φεβρουάριο 2019) τα οποία, παράλληλα με την αύξηση της απασχόλησης (2,4 ΥοΥ% το 2ο τρίμηνο 2019 σύμφωνα με τη μηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ), επηρεάζουν θετικά το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, η ιδιωτική κατανάλωση συρρικνώθηκε κατά -0,7 ΥοΥ% / -0,4 QoQ% από 0,5 ΥοΥ% / 0,1 QoQ% το 1ο τρίμηνο 2019. Βάσει αυτών των στοιχείων αναμένουμε περαιτέρω αποκλιμάκωση του αρνητικού ρυθμού αποταμίευσης των νοικοκυριών το 2ο τρίμηνο 2019.
Σε ότι αφορά τη συνιστώσα των επενδύσεων παγίων καταγράφηκε ετήσια πτώση -5,8% από αύξηση 8,3% το προηγούμενο τρίμηνο. Σε όρους τριμηνιαίας μεταβολής οι επενδύσεις παγίων ενισχύθηκαν με επιβραδυνόμενο ρυθμό 2,4% από 8,5% το 1ο τρίμηνο 2019.
Οι εισαγωγές
Τέλος, οι εισαγωγές αντιστάθμισαν εν μέρει τη θετική επίδραση των εξαγωγών σημειώνοντας ετήσια αύξηση 3,7% από 9,8% το προηγούμενο τρίμηνο. Η θετική συνεισφορά του συνόλου των καθαρών εξαγωγών προήλθε από την αύξηση των καθαρών εξαγωγών υπηρεσιών που αντιστάθμισε την πτώση των καθαρών εξαγωγών αγαθών.
Το 3ο τρίμηνο 2019 διαμορφώνονται δυνάμεις με θετικές και αρνητικές επιδράσεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Από τη μια πλευρά, στο δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου 2019 καταγράφηκε απότομη άνοδος του οικονομικού κλίματος η οποία δύναται να συνδεθεί με την εκλογική αναμέτρηση του Ιουλίου 2019.
Ο σχετικός δείκτης που κατασκευάζει το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) ενισχύθηκε τον Αύγουστο 2019 στις 108,4 μονάδες δείκτη, τιμή που αποτελεί υψηλό 11,8 ετών. Παράλληλα, οι επί μέρους δείκτες εμπιστοσύνης υπηρεσιών, καταναλωτή και λιανικού εμπορίου σημείωσαν υψηλή ενίσχυση. Τα εν λόγω στοιχεία αυξάνουν την πιθανότητα για άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης το 3ο τρίμηνο 2019. Στους παράγοντες με αρνητική επίδραση για την πορεία της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας συγκαταλέγεται η συνεχής επιβράδυνση που παρουσιάζει ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης στην Ευρωζώνη.
Εν κατακλείδι, η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας συνεχίστηκε το 2ο τρίμηνο 2019. Η εν λόγω περίοδος αποτέλεσε το 9ο τρίμηνο στη σειρά με θετικό ετήσιο πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης. Από τη μέση ετήσια πτώση του πραγματικού ΑΕΠ κατά -0,6% την περίοδο 3ο τρίμηνο 2015 – 1ο τρίμηνο 2017, ο μέσος ετήσιος πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης ενισχύθηκε στο 1,8% την περίοδο 2ο τρίμηνο 2017 – 2ο τρίμηνο 2019.
Αναλύοντας τις σχετικές χρονολογικές σειρές παρατηρούμε ότι οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αποτέλεσαν βασική συνιστώσα στήριξης της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας, ενώ δύο είναι οι παράγοντες που δημιουργούν εμπόδια για την επιτάχυνση και τη βιωσιμότητα της ανάπτυξης. Οι επενδύσεις και η παραγωγικότητα της εργασίας (υπάρχει θετική σχέση ανάμεσα στις δύο μεταβλητές).
Ναι μεν η μέση ετήσια μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 1,8% τα τελευταία 9 τρίμηνα, ωστόσο ο αντίστοιχος ρυθμός των επενδύσεων παγίων και της παραγωγικότητας της εργασίας ήταν -0,7% και -0,3% αντίστοιχα.
Για να επιταχυνθεί – όσο είναι δυνατόν – και να καταστεί περισσότερο βιώσιμός ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης θα πρέπει να ασκηθούν πολιτικές οι οποίες να οδηγούν σε βελτίωση της επίδοσης των δύο προαναφερθέντων παραγόντων.