Τι φέρνει η απόφαση του ΣτΕ
«Κατέρρευσαν» οι πυλώνες του νόμου Κατρούγκαλου για τις συντάξεις μετά και την απόφαση του ΣτΕ. Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη πια να αναδείξει έναν νέο νόμο για τις συντάξεις καθώς το καθεστώς της προηγούμενης κυβέρνησης ακυρώθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του.
Ειδικότερα, πάρα πολλές διατάξεις του ασφαλιστικού που ψηφίστηκαν επί ΣΥΡΙΖΑ ανατρέπονται.
Οι πέντε αποφάσεις – βόμβα του ΣτΕ που δημοσιεύθηκαν για κομβικές μεταρρυθμίσεις του νόμου Κατρούγκαλου φέρουν σαρωτικές αλλαγές σε επικουρικές και νέες κύριες συντάξεις.
Έτσι, ανοίγει ο δρόμος για αναδρομικά 10 μηνών στις κύριες συντάξεις και 12 μηνών στις επικουρικές.
Οι αποφάσεις ΣτΕ για τις συντάξεις
Ειδικότερα το ΣτΕ με τις αποφάσεις έκρινε ότι ο νόμος Κατρούγκαλου:
Είναι αντισυνταγματικός στις εισφορές σύνταξης των ελευθέρων επαγγελματιών και ότι το καθεστώς εισφορών χρήζει αλλαγής.
Είναι αντισυνταγματικός στα ποσοστά αναπλήρωσης για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης και θα χρειαστεί αποκατάσταση με βελτίωση των ποσοστών εντός εξαμήνου.
Είναι συνταγματικός ως προς τον γενόμενο επανυπολογισμό κύριων συντάξεων, στον οποίο συμπεριελήφθησαν και οι παράνομες μειώσεις.
Είναι αντισυνταγματικός για τις περικοπές των επικουρικών σε 265.000 συνταξιούχους τον Ιούνιο του 2016, αλλά δεν παίρνουν αναδρομικά εκτός αν έχουν κάνει αγωγές.
Από τη σύνοψη του περιεχομένου των πέντε αποφάσεων αλλά και τις απόψεις των ειδικών, σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, προκύπτουν τα εξής:
Έρχονται αυξήσεις στις κύριες συντάξεις εντός εξαμήνου με νέα ποσοστά αναπλήρωσης για την ανταποδοτική σύνταξη.
Έρχεται νέος επανυπολογισμός για τους παλαιούς συνταξιούχους με βελτιωμένους συντελεστές ανταποδοτικής σύνταξης, χωρίς αυξήσεις. Ο νέος επανυπολογισμός θα μικρύνει στην ουσία την προσωπική διαφορά και θα φέρει τις συντάξεις πλησιέστερα στα ποσά που είχαν οι συνταξιούχοι πριν το νόμο Κατρούγκαλου.
Ανοίγει ο δρόμος για αναδρομικά 10μηνών σε κύριες και 12 μηνών στις επικουρικές από τις παράνομες μειώσεις των νόμων 4051 και 4093 για το διάστημα Ιουλίου 2015-Μαΐου 2016. Μένει να ξεκαθαριστεί αν η κυβέρνηση θα καταβάλλει τα αναδρομικά σε όλους όσοι έχουν μειώσεις στο διάστημα αυτό από τους δύο νόμους ή αν θα δώσει αναδρομικά μόνον σε όσους έκαναν αγωγές και δικαιώνονται (και πέραν του 10μήνου) στα δικαστήρια.
Νομιμοποιούνται οι αντισυνταγματικές περικοπές μέσα στον επανυπολογισμό των συντάξεων. Το ΣτΕ λέει ότι ορθώς επανυπολογίστηκαν οι συντάξεις από τα επίπεδα που ήταν στις 31/12/2014 (δηλαδή μαζί με τις μειώσεις των νόμων 4051 και 4093 που κρίθηκαν αντισυνταγματικές). Ωστόσο δεν θίγεται το δικαίωμα αναδρομικών τόσο για το 10μηνο ή 12μηνο όσο και για μεγαλύτερο διάστημα (ως τέλος του 2018) από τη νομιμοποίηση του επανυπολογισμού.
Η διαφορά είναι ότι τα περισσότερα θα τα πάρουν όσοι έχουν κάνει αγωγές για το διάστημα από το 2016 ως και το 2018, διότι, σύμφωνα με απόψεις ειδικών, ο επανυπολογισμός συμπεριέλαβε μεν τις μειώσεις που κρίθηκαν παράνομες, αλλά έγινε το 2019, και όχι το 2016. Οσοι δεν έκαναν αγωγές, μένουν κατά πάσα πιθανότητα με την «ντε φάκτο» επιστροφή των αντισυνταγματικών μειώσεων από τότε που διέταξε τη διακοπή τους το ΣτΕ, δηλαδή από Ιούνιο του 2015 μέχρι Μάιο 2016 που ήρθε ο νόμος Κατρούγκαλου.
Ακυρώνονται οι μειώσεις ως 50% που έγιναν στις επικουρικές 265.000 συνταξιούχων τον Ιούνιο του 2016 οι οποίοι είχαν άθροισμα συντάξεων πάνω από 1.300 ευρώ. Επιστροφές όμως των αντισυνταγματικών περικοπών δεν θα υπάρξουν για όλους, παρά μόνον για όσους έκαναν αγωγές (π.χ. από τον Ιούνιο του 2016 μέχρι και σήμερα).
Το Δικαστήριο περιορίζει μεν την αναδρομικότητα, αλλά ορίζει ένα διάστημα 6 μηνών από εδώ και πέρα ώστε η κυβέρνηση να φέρει νέο νόμο για τις επικουρικές συντάξεις που θα αποκαθιστά τις αντισυνταγματικές περικοπές του παρελθόντος. Αν μετά το εξάμηνο δεν υπάρξει συμμόρφωση τότε όλοι όσοι είχαν μειώσεις θα μπορούν να τις διεκδικήσουν για κάθε επόμενο μήνα.
Διαχωρίζονται εντός του ΕΦΚΑ τα ταμεία ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών. Είναι αντισυνταγματικός ο νόμος 4387, λέει το ΣτΕ ως προς την επιβολή εισφορών σύνταξης 20% στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες.
Εμμέσως τίθεται θέμα διαχωρισμού τους εντός του ΕΦΚΑ με άλλον τρόπο υπολογισμού των εισφορών τους, καθώς πληρώνουν τριπλάσια εισφορά –όπως λέει το ΣτΕ– σε σχέση με τους μισθωτούς. Για παράδειγμα οι εισφορές σύνταξης των μισθωτών είναι μεν 20% αλλά οι εργοδότες πληρώνουν το 13,3% και οι εργαζόμενοι το 6,67%. Στους μη μισθωτούς το 20% καταβάλλεται ολόκληρο από τους ίδιους.
Η διάταξη κρίθηκε μεν αντισυνταγματική αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ πρόλαβε και την άλλαξε καθιερώνοντας εισφορές σύνταξης στο 13,3% για τους μη μισθωτούς. Ωστόσο, το ΣτΕ κλείνει την πόρτα της αναδρομικότητας και απαγορεύει στους ελεύθερους επαγγελματίες να ζητήσουν πίσω τα χαράτσια που τους επέβαλε από το 2016 ο ΣΥΡΙΖΑ με τον νόμο Κατρούγκαλου, γιατί υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης του ΕΦΚΑ. Αντίθετα, καλεί την κυβέρνηση να νομοθετήσει από εδώ και πέρα νέο πλαίσιο εισφορών πιο ανταποδοτικό για τους ελεύθερους επαγγελματίες και με μικρότερες επιβαρύνσεις.
Ο Βρούτσης για συντάξεις
Την ίδια στιγμή, έκκληση προς τους συνταξιούχους να μην ανησυχούν καθώς το νέο ασφαλιστικό σύστημα θα στηθεί πάνω στις παρατηρήσεις και στις αποφάσεις της Δικαιοσύνης που έκρινε αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου, έκανε ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης.
Ο κ. Βρούτσης σχολίασε την απόφαση του ΣτΕ να κρίνει αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου, εξηγώντας τι συνέπειες θα έχει αυτή για τους συνταξιούχους, τους εργαζόμενους και το Ασφαλιστικό σύστημα.
