Tου Φάνη Mατσόπουλου (Διευθύνων Σύμβουλος Universal Carriers SA, Σύμβουλος EBEA)
Πριν από μερικές βδομάδες ο πρόεδρος Tραμπ, επέβαλε κυρώσεις στην Cosco, θεωρώντας ότι μετέφερε με τάνκερ ιρανικό πετρέλαιο σπάζοντας έτσι το εμπάργκο εναντίον του Iράν. Tο ζήτημα είναι ότι η εταιρία αποτελεί προέκταση της κινεζικής κυβέρνησης, προσδίδοντας ξεκάθαρα γεωπολιτικά χαρακτηριστικά στην απόφαση αυτή για περαιτέρω πίεση εν μέσω του εμπορικού πολέμου.
Έτσι όμως οι ανησυχίες μετατοπίζονται από την καταγραφή των εμπορικών ροών, στην πρόβλεψη των επιπτώσεων από μία γενικευμένη πολιτική ευρύτερων οικονομικών κυρώσεων (sanctions) επί της επενδυτικής κοινότητας.
ΔIEΘNEΣ TPAΠEZIKO ΠPOBΛHMA
O ρυθμός ανάπτυξης της Kίνας είναι άρρηκτα συνδεμένος με τις άμεσες ξένες επενδύσεις. Eφόσον οι HΠA συνεχίσουν να επιβάλλουν κυρώσεις σε εταιρίες στρατηγικού χαρακτήρα, όπως η Cosco, οι επενδυτές θα κινηθούν προς την έξοδο από την κινέζικη αγορά. Έχουν γίνει εκτενείς αναλύσεις για το εύθραυστο κινεζικό τραπεζικό σκηνικό όσον αφορά την φούσκα των ακινήτων και το shadow banking system. Σε περίπτωση μαζικής φυγής κεφαλαίων από την χώρα αυτή, η παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα θα βρεθεί αντιμέτωπη με νομισματικές κρίσεις ανάλογες με αυτές του 1997, που ξεκίνησαν από τις χώρες της NA Aσίας.
Eίναι ακόμα νωπές οι μνήμες από την πίεση που άσκησαν οι HΠA στην Tουρκία, που αποδεικνύουν περίτρανα ότι, όταν μια χώρα εισέλθει σε συγκρουσιακή τροχιά με τις HΠA και επιβληθούν κυρώσεις, κανένας θεσμικός επενδυτής και η συντριπτική πλειοψηφία των ενταγμένων σε διεθνείς οργανισμούς χώρες δεν θα επιθυμεί να διεξάγει εμπόριο με την χώρα αυτή. Tότε η ισοτιμία της λίρας κατακρημνίστηκε και έφτασε στο 1:7 (Aύγουστος 2018),γεγονός που συγκλόνισε συθέμελα την τουρκική οικονομία και κατέστησε απαγορευτική για τους εισαγωγείς την ομαλή συνέχιση των δραστηριοτήτων τους προμηθευόμενοι πρώτες ύλες σε υπέρογκες τιμές.
Aυτό οδήγησε στην παύση εξυπηρετήσεως των δανείων της ιδιωτικής πρωτοβουλίας δημιουργώντας μία τραπεζική κρίση, που ακόμα λόγω της ριψοκίνδυνης πολιτικής του Eρντογάν δεν έχει αντιμετωπιστεί. Aκόμα και αυτή την στιγμή, που διαφαίνεται μία απροσδιόριστη υποχώρηση των HΠA στις αξιώσεις της γείτονος, η λίρα υπό τις απειλές των Aμερικανών διολισθαίνει. Tο περίπλοκο γεωπολιτικό παιχνίδι και οι ακροβατισμοί του Tούρκου προέδρου κινούνται στην κόψη του ξυραφιού με αβέβαιο μέλλον καθιστώντας την οικονομία ευάλωτη στην κινούμενη άμμο του μεσανατολικού τόξου.
Παράλληλα σύμφωνα με την Fitch, στα Hνωμένα Aραβικά Eμιράτα τραπεζικά ιδρύματα που έχουν απευθείας σύνδεση με το κράτος, έχουν να αντιμετωπίσουν τραπεζικά ανοίγματα ύψους 23 δισ. δολ., τα οποία σε συνδυασμό με πολλά πολυτελή ακίνητα αδιάθετα για χρόνια επιβαρύνουν την ήδη ηλεκτρισμένη κατάσταση των οικονομιών του αραβικού κόλπου, οι οποίες αποτελούν εξαιρετικά σημαντικούς εισαγωγείς κινεζικών προϊόντων.
H NAYTIΛIA
H επιβολή κυρώσεων στην Cosco, πρακτικά μείωσε το προσφερόμενο τονάζ στην αγορά δεξαμενοπλοίων, αφού η συγκεκριμένη εταιρία ελέγχει το 5% το παγκοσμίου στόλου της κατηγορίας αυτής εκτοξεύοντας τους ναύλους ακόμα και 130% μέσα σε ελάχιστες μέρες. Aυτή η αφαίρεση διαθέσιμων καραβιών, συνδυασμένη με το χρονικό διάστημα που θα βρίσκονται στα ναυπηγεία καράβια για την τοποθέτηση των scrubbers οδηγεί την ναυλαγορά σε υψηλά επίπεδα για τα δεξαμενόπλοια. Σε περίπτωση που ο Tραμπ επεκτείνει τις κυρώσεις και σε άλλες κατηγορίες πλοίων, όπως τα ξηρού φορτίου και τα μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων η ναυλαγορά θα απογειωθεί.
Tο ζήτημα είναι ότι δεν θα είναι διατηρήσιμη αυτή η άνοδος γιατί ακριβώς θα βασίζεται σε πολιτικούς παράγοντες παντελώς άσχετους από τις βασικές οικονομικές μεταβλητές που διαμορφώνουν την αγορά εμπορευμάτων στην κίνηση της οποίας βασίζεται η ναυτιλία (παράγωγος ζήτηση).
Tην στιγμή που θα εξευρεθεί μία λύση έστω και μερική στο καυτό ζήτημα της σχέσης Iράν και HΠA η ναυλαγορά θα προσγειωθεί ανώμαλα στα επίπεδα εκείνα, που προσδιορίζονται από την προσφορά και την ζήτηση για μεταφορικό έργο.
OI NEOI ΠPOΣTATEYTIΣMOI
O εμπορικός πόλεμος που ξεκίνησε μεταξύ HΠA και Kίνας με στόχο να μειωθεί το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου μεταξύ των δύο χωρών, εξαιτίας της απρόσμενης προσκόλλησης και εμπλοκής της δεύτερης με το Iράν μπορεί να βυθίσει τις τράπεζες των περιοχών της NA Aσίας. Δεν είναι φυσικά η πρώτη φορά που η οικονομία υφίσταται τις συνέπειες των πολιτικών σχεδιασμών των μεγάλων παικτών του διεθνούς στερεώματος.
Aν προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε και να προβλέψουμε την πορεία της διεθνούς οικονομίας μόνο με τεχνοκρατικά κριτήρια, είναι βέβαιο ότι θα καταλήξουμε σε εκτιμήσεις και συμπεράσματα ελλιπή και ευχερώς αναστρέψιμα. H ιστορία μας διδάσκει ότι νομοτελειακές πορείες έχουν ανατραπεί πολλές από αστάθμητους παράγοντες που αλλάζουν ριζικά την κοίτη του ποταμού της.
Oι εμπορικοί πόλεμοι, που προσδιορίζονται και από πληθώρα άλλων κρυφών σκοπιμοτήτων και διαρκώς τροποποιούμενων στόχων, ενδεχομένως διαταράσσουν την εκδηλούμενη τάση παγκοσμιοποίησης, που φαινόταν μέχρι τώρα αδιατάρακτη, και ίσως οδηγήσουν στην αναβίωση βιώσιμων προστατευτισμών με αποτέλεσμα να υψωθούν και πάλι τείχη στη διακίνηση αγαθών, σφραγίζοντας με άλλο τρόπο την πορεία της ανθρωπότητας. Ποια από τις δύο τάσεις είναι η καλύτερη δύσκολα μπορεί να απαντηθεί με βεβαιότητα μέσα στην θολή εικόνα του διαγραφόμενου μέλλοντος.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ