Ξεκινήσουν οι αλλαγές τον Ιούλιο του 2020
Μείωση των εισφορών για τους μισθωτούς αλλά και νέο σύστημα χαμηλότερων εισφορών για 1,4 εκατομμύρια ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες σχεδιάζει το υπουργείο Εργασίας. Ηδη για τους μισθωτούς οι μειώσεις, όπως έχει προαναγγελθεί, θα ξεκινήσουν τον Ιούλιο του 2020, ενώ για τους μη μισθωτούς έχει κριθεί αντισυνταγματική από το ΣτΕ η εισφοροδότησή τους στο 20% των αποδοχών τους. Από 1/1/2019 οι εισφορές των μη μισθωτών υπολογίζονται μεν στο 13,33%, αλλά μόνο για όσους δεν εμπίπτουν στην ελάχιστη κλίμακα, καθώς για αυτούς το 20% παραμένει σταθερό.
Οι δύο θεμελιώδεις παρεμβάσεις που προωθεί το υπουργείο Εργασίας για τις μειώσεις αλλά και νέο σύστημα εισφορών έχουν ως εξής:
Η μείωση κατά 5 μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών για τους μισθωτούς θα ξεκινήσει από την 1η Ιουλίου του 2020 και θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2023 και θα αφορά τα συνεισπραττόμενα ποσά για τον ΟΑΕΔ. Εκτιμάται ότι το μέτρο θα αποτελέσει αντικίνητρο για τον περιορισμό των ευέλικτων μορφών καθώς θα αφορά μόνο τους μισθωτούς με πλήρη απασχόληση (περίπου 1,5 εκατ. εργαζομένους).
Οι μειώσεις που θα εφαρμοστούν από τον Ιούλιο του 2020 έως το 2023 δεν θα είναι ισόποσες και δεν θα αφορούν την εισφορά υπέρ της κύριας σύνταξης. Θα αφορούν τις κρατήσεις υπέρ ανεργίας (5,61%), εργατικής κατοικίας (1%), εργατικής εστίας (0,35%), υγείας (7,1%) και επικουρικής ασφάλισης (6,5%). Ετσι επιτυγχάνεται ο στόχος που είναι η ελάφρυνση των επιχειρήσεων από το βάρος του μη μισθολογικού κόστους και η ώθηση προς την ανάπτυξη χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο το ύψος των συντάξεων εξαιτίας του κουρέματος των εισφορών.
Η ελάφρυνση στο μη μισθολογικό κόστος θα είναι 12,32% ενώ το συνολικό μεικτό κόστος της μείωσης των εισφορών υπολογίζεται ότι ανέρχεται σε 2,6 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι με τη μείωση των εισφορών οι εργαζόμενοι θα δουν αμέσως στο ταμείο αύξηση στα χρήματά τους. Αλλά και οι επιχειρήσεις θα δουν μείωση του κόστους ανά απασχολούμενο. Και αυτό θα οδηγήσει στην αύξηση της μόνιμης απασχόλησης.
Οι βασικοί πυλώνες
Η αλλαγή στο σύστημα των εισφορών για ελεύθερους επαγγελματίες, επιστήμονες και αγρότες. Το νέο σύστημα εισφορών για τους μη μισθωτούς θα στηρίζεται στους τρεις παρακάτω πυλώνες:
Α. Θα υπάρξει πλήρης αποσύνδεση του ασφαλιστέου και του φορολογητέου εισοδήματος (την οποία προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου), ενώ θα καταργηθεί ο υπολογισμός των εισφορών ως ποσοστών επί του εισοδήματος.
Β. Θα διαμορφωθούν κλιμακούμενες βαθμίδες (ή κλάσεις), όπου σε καθεμία από αυτές θα προβλέπεται ένα ποσό ως εισφορά υπέρ της κύριας ασφάλισης και της υγείας. Το βασικό σενάριο το οποίο εξετάζει η κυβέρνηση προβλέπει τρεις βαθμίδες. Η πρώτη βαθμίδα θα προβλέπει μηνιαίες εισφορές ύψους κοντά στα 180 ευρώ. Η δεύτερη βαθμίδα θα προβλέπει μηνιαίες εισφορές κοντά στα 220 ευρώ. Η τρίτη βαθμίδα θα προβλέπει μηνιαίες εισφορές περίπου 260 ευρώ.
Γ. Η κλιμάκωση των ποσών των εισφορών θα γίνει ανάλογα με τα έτη ασφάλισης κάθε επαγγελματία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το βασικό σενάριο το οποίο εξετάζει το υπ. Εργασίας, προβλέπει ότι εισφορές ύψους 180 ευρώ/μήνα θα καταβάλλουν όσοι επαγγελματίες έχουν έως 10 έτη ασφάλισης. Εισφορές 220 ευρώ/μήνα θα πληρώνουν όσοι αυτοαπασχολούμενοι έχουν 10-20 έτη ασφάλισης, ενώ γύρω στα 260 ευρώ/μήνα θα πληρώνουν όσοι έχουν πάνω από 20 έτη ασφάλισης.
Επισημαίνεται ότι τα στοιχεία που υπάρχουν στο υπουργείο Εργασίας δείχνουν το εξής οξύμωρο: τα έσοδα από εισφορές μισθωτών να αυξάνονται ενώ τα έσοδα από ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολουμένους και αγρότες να μειώνονται και να γκρεμίζονται, τη στιγμή μάλιστα που τα εισοδήματα συνολικά αυξάνονται. Αυτό σημαίνει ότι για πρώτη φορά από τον νόμο Κατρούγκαλου η σύνδεση Ασφαλιστικού και Φορολογικού οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα, καθώς, ενώ μέχρι τώρα υπήρχε η φοροδιαφυγή, έρχεται τώρα η εισφοροδιαφυγή να τραβήξει μπροστά τον «κάρο» της παρατυπίας.