Οι πέντε κατηγορίες ασφαλισμένων που ωφελούνται
Αναπροσαρμογές µε θετικό πρόσηµο έρχονται στα ποσά των κύριων συντάξεων για πέντε κατηγορίες παλαιών και νέων συνταξιούχων. Οι αποφάσεις του ΣτΕ για τον νόµο Κατρούγκαλου που δηµοσιεύθηκαν στις 4 Οκτωβρίου ανατρέπουν ως αντισυνταγµατικά τα ποσοστά αναπλήρωσης του 2016.
Αυτό σηµαίνει πως από 4 Οκτωβρίου και µετά, δεκάδες χιλιάδες ανταποδοτικές συντάξεις είναι στον… αέρα και µένει να «διορθωθούν» µε τους νέους συντελεστές του ασφαλιστικού νοµοσχεδίου που έρχεται.
Σύμφωνα με το Έθνος, οι αλλαγές αφορούν όσους έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν µε πολλά έτη ασφάλισης και έχουν καταβάλει αυξηµένες εισφορές. Ειδικοί αναφέρουν ενδεικτικά πως κάθε έτος αποχωρούν περίπου 25.000 ασφαλισµένοι µε περισσότερα από 35 έτη ασφάλισης. Στο τραπέζι βρίσκονται σενάρια για αύξηση της αναπλήρωσης για όσους έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν µε περισσότερα από 30 και κυρίως µε πάνω από 35 χρόνια ασφάλισης.
Στόχος είναι η σωρευτική αύξηση σε αυτήν την περιοχή να κινηθεί, για παράδειγµα, κοντά στις 2,5 µε 3 ποσοστιαίες µονάδες. Τις µεγαλύτερες, ωστόσο, αυξήσεις θα έχουν όσοι συνταξιοδοτήθηκαν ή συνταξιοδοτούνται µε 40ετή ασφαλιστικό βίο και πάνω, καθώς η 40ετία αναµένεται να πριµοδοτηθεί σηµαντικά
.
Οι νέες συντάξεις θα έχουν αφετηρία την 4η Οκτωβρίου 2019 και θα αποδοθούν αναδροµικά, όταν ψηφιστεί το ασφαλιστικό νοµοσχέδιο. Τα εκκαθαριστικά των παλαιών επανυπολογισµένων συντάξεων θα εκδοθούν µέχρι και για τον Οκτώβριο. Ακολούθως οι επανυπολογισµένες συντάξεις θα αλλάξουν. Τα εκκαθαριστικά του Νοεµβρίου θα ακολουθήσουν σε δεύτερο χρόνο και θα αποτυπώνουν όλες τις αλλαγές.
Σύμφωνα με το Έθνος, οι 5 κατηγορίες ασφαλισμένων που ωφελούνται είναι οι εξής:
Παλαιοί συνταξιούχοι (πριν από τις 13 Μαΐου 2019) που έχουν θετική προσωπική διαφορά σηµαντικού ύψους, π.χ. άνω των 50 ή 100 ευρώ
Η αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης για παλαιούς συνταξιούχους που έχουν αποχωρήσει µε πολλά έτη ασφάλισης οδηγεί σε συνολική αύξηση της νέας σύνταξης προ φόρου. Ετσι µειώνεται αντίστοιχα η συνολική προσωπική διαφορά. Στην τσέπη του συνταξιούχου δεν προκύπτει προς το παρόν διαφορά, αλλά αυτό που αλλάζει είναι πως ο συνταξιούχος µπορεί να ελπίζει νωρίτερα σε αύξηση.
Σύµφωνα µε το ισχύον καθεστώς, οι συνταξιούχοι θα λαµβάνουν γενικές αυξήσεις από το 2023 και µετά µε βάση το ΑΕΠ και τον ∆είκτη Τιµών Καταναλωτή. Η προσωπική διαφορά θα συµψηφίζεται µε αυτές τις ετήσιες αυξήσεις µέχρι να µηδενιστεί. Για τη συγκεκριµένη κατηγορία το νέο ποσό µειωµένης προσωπικής διαφοράς θα συµψηφιστεί γρηγορότερα, µε αποτέλεσµα να φτάσει συντοµότερα ο συνταξιούχος σε αύξηση και στο καθαρό ποσό.
Παλαιοί συνταξιούχοι (πριν από τις 13 Μαΐου 2019) που έχουν αρνητική προσωπική διαφορά
Οι εν λόγω συνταξιούχοι, εφόσον εµπίπτουν στις κατηγορίες αυξηµένης ανταποδοτικότητας, θα πρέπει να λάβουν µεγαλύτερη αύξηση, καθώς η προσωπική διαφορά θα αυξηθεί και µαζί της θα πρέπει να αυξηθεί και το 1/5 αυτής, που λαµβάνουν από 1/1/2019. Η αύξηση αυτή δεν θα έχει αναδροµικότητα από 1/1/2019, αλλά θα «µετράει» από 4 Οκτωβρίου 2019.
Παλαιοί συνταξιούχοι (πριν από τις 13 Μαΐου 2019) που έχουν θετική προσωπική διαφορά µικρού ύψους, π.χ. κάτω από 50 ευρώ
Περιπτώσεις συνταξιούχων που έχουν βρεθεί σήµερα µε µικρή, αλλά θετική προσωπική διαφορά αντιµετωπίζουν το ενδεχόµενο να «µηδενίσουν το κοντέρ» ή να περάσουν σε αρνητική προσωπική διαφορά, δηλαδή σε αύξηση, εφόσον ανήκουν στις κατηγορίες αυξηµένης ανταποδοτικότητας. Οι εν λόγω συνταξιούχοι πιθανότατα δεν θα αντιληφθούν µεταβολή στο καθαρό ποσό τους ή αν αντιληφθούν, αυτή θα είναι µικρή. Ωστόσο θα απαλλαγούν από τον «βραχνά» της θετικής προσωπικής διαφοράς και µπορεί να έχουν τώρα µια µικρή έως ανεπαίσθητη αύξηση, όµως από το 2023 και µετά θα λάβουν στην τσέπη όλες τις αυξήσεις που θα δίνονται µε βάση ΑΕΠ και ∆ΤΚ.
Νέοι συνταξιούχοι που έχουν αποχωρήσει µετά τις 13/5/2016 και δεν έχουν προσωπική διαφορά
Οι εν λόγω συνταξιούχοι, εφόσον εµπίπτουν στις κατηγορίες αυξηµένης ανταποδοτικότητας (πολλά έτη ασφάλισης), θα πρέπει να λάβουν αύξηση στη σύνταξή τους από 4 Οκτωβρίου 2019 και µετά.
Νέοι συνταξιούχοι που αποχώρησαν από 13/5/2016 έως και 31/12/2018 και διατηρούν προσωπική διαφορά
Ειδική µέριµνα απαιτείται για χιλιάδες συνταξιούχους που αποχώρησαν την 3ετή µεταβατική περίοδο του νόµου Κατρούγκαλου και λαµβάνουν προσωπική διαφορά. Οσοι συνταξιοδοτήθηκαν από τον Μάιο του 2016 έως τον ∆εκέµβριο του 2018 δικαιώθηκαν τµήµα προσωπικής διαφοράς (25% έως 50%) στην περίπτωση που η νέα σύνταξή τους -όπως υπολογίστηκε µε τον νόµο 4387/2016- ήταν µειωµένη κατά 20% και πάνω από τη σύνταξη που θα έπαιρναν µε το παλαιό καθεστώς.
Στη δική τους περίπτωση, η αλλαγή της σύνταξης λόγω αυξηµένης ανταποδοτικότητας απαιτεί προσοχή. Εξετάζεται να διατηρήσουν την προσωπική διαφορά που δικαιώθηκαν ακόµη κι αν το νέο ποσό, όπως θα υπολογιστεί, πέφτει κάτω από τον πήχη του 20%. Άλλωστε η αυξηµένη ανταποδοτικότητα «µετράει» από 4 Οκτωβρίου 2019, ενώ οι εν λόγω συντάξεις εκδόθηκαν την περίοδο 2016-2018. Για παράδειγµα: Ασφαλισµένος που θα λάµβανε µε τις παλαιές διατάξεις 1.300 ευρώ, ενώ µε τις διατάξεις του 2016 έπρεπε να λάβει 1.000 ευρώ (διαφορά 23%), διατήρησε τα 150 ευρώ ως «προσωπική διαφορά».
Αν η σύνταξή του υπολογιστεί από 11/2019 µε αυξηµένη αναπλήρωση στα 1.050 ευρώ, τότε η διαφορά της νέας µε την παλαιά πέφτει κάτω από τον πήχη του 20%. Στο επικρατέστερο σενάριο διατηρεί το ίδιο καταβαλλόµενο ποσό, µε αύξηση της σύνταξης και αντίστοιχη µείωση της προσωπικής διαφοράς του.