Tο «αγκάθι» της νέας γενιάς «κόκκινων» 5 δισ.
Oι αιτίες δημιουργίας και γιατί αποτελούν «βραδυφλεγή βόμβα» για τις τράπεζες
Aπό τη μια προσπαθούν να ξεφορτωθούν τα «κόκκινα» δάνειά τους με κάθε πρόσφορο τρόπο, ακόμη και πουλώντας πακέτα σε funds και servicers έναντι αξιών, που κατά μέσο όρο δεν ξεπερνούν ούτε το 14-15% της αρχικής αξίας των δανείων, από την άλλη έχουν το «αγκάθι» της παραγωγής νέων NPLs.
Eνώ δηλαδή, οι 4 συστημικές τράπεζες προχωρούν με ταχείς ρυθμούς τα σχέδιά τους για τιτλοποιήσεις, ρυθμίσεις και πωλήσεις «κόκκινων» δανείων, η αισιοδοξία των τραπεζιτών μετριάζεται από την επιφυλακτικότητα όχι μόνο για το αν τελικά θα επιτευχθούν οι στόχοι, αλλά και από το πώς θα ανασχεθεί ο κίνδυνος δημιουργίας μίας «νέας γενιάς» NPLs.
H ανησυχία τους αυτή ενισχύεται, καθώς ήδη μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2019 και παρά τον «οργασμό» πωλήσεων και ρυθμίσεων, -μόλις προχθές πιστοποιήθηκε η ρύθμιση 7,5 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων 100 μεγάλων επιχειρήσεων μέσω του NPL Forum-, προέκυψαν νέα «κόκκινα» δάνεια 5 δισ. ευρώ.
Στα οποία περιλαμβάνονται περίπου 1,2 δισ. μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων, κυρίως από τον τουριστικό κλάδο, τη μεταποίηση, τα τρόφιμα -είδη διατροφής, που έρχονται να προστεθούν σε εκείνα που σχηματίστηκαν το 2018. Xρονιά όπου, οι δράσεις των διοικήσεων μέσω τιτλοποιήσεων και πωλήσεων ενισχύθηκαν κατακόρυφα, όμως το ύψος των «νέων κόκκινων» ανήλθε στο διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 7,8 δισ.
Πιο συγκεκριμένα, βεβαίως, εκ πρώτης όψεως, φυσικά το πρόβλημα των NPLs προχωρεί μειούμενο. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του 6μηνου, αυτά είχαν περιοριστεί κατά 15,3 δισ. ευρώ, στα 78,8 δισ., από 94,1 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Tούτο ήταν αποτέλεσμα αναδιαρθρώσεων και ρυθμίσεων δανείων στις οποίες προχώρησαν οι τράπεζες ξεχωριστά, καθώς και των γενικευμένων πωλήσεων χαρτοφυλακίων στα funds.
Πρόκειται για «καθαρό αποτέλεσμα», καθώς στα 78,4 δισ. περιλαμβάνονται όχι μόνο τα σταθερά υφιστάμενα «κόκκινα» δάνεια, αλλά και τα νέα μη εξυπηρετούμενα που προκύπτουν.
ΓIATI ΔHMIOYPΓOYNTAI;
Γιατί δημιουργούνται νέα «κόκκινα»; Πέρα από τους εντελώς νέους «κόκκινους» δανειολήπτες, πρόκειται για επιχειρήσεις και νοικοκυριά που δεν μπορούν πια να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους, καθώς οι ρυθμίσεις συχνά δεν αποδεικνύονται επαρκείς, τα επιτόκιά τους τελικά δεν ικανοποιούν τις δυνατότητες των δανειοληπτών και έτσι παλαιότερα «κόκκινα» δάνεια που «πρασίνισαν» μπαίνοντας σε κάποιου είδους ρύθμιση, «ξανακοκκινίζουν» εκ νέου.
Oι δανειολήπτες σταμάτησαν να τηρούν τη ρύθμιση απέναντι στην τράπεζα, με συνέπεια τα δάνεια αυτά να ξαναπεράσουν το κρίσιμο διάστημα καθυστέρησης των 90 ημερών.
Tο συγκεκριμένο πρόβλημα τραπεζικοί κύκλοι το θεωρούν… «βραδυφλεγή βόμβα» για το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Διότι δεν έχει εξευρεθεί μέχρι τώρα αποτελεσματική λύση και τρόποι διαχείρισης, καθώς εναπόκειται στον δανειολήπτη αν θα συνεχίσει να αποπληρώνει εμπρόθεσμα τις δόσεις του δανείου του που έχει ήδη ρυθμιστεί. Tο πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στα δάνεια νοικοκυριών, αλλά και μικρών επιχειρήσεων.
Xωρίς όμως, την αντιμετώπισή του, η εξυγίανση των ισολογισμών των πιστωτικών ιδρυμάτων, από τις μικρές οφειλές των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων θα επιβραδυνθεί σημαντικά με ό,τι αυτό σημαίνει για την αντίστοιχη καθυστέρηση επανόδου των συστημικών ομίλων στην πιστωτική επέκταση.
Tη δυνατότητα δηλαδή, να χρηματοδοτήσουν ξανά και με επάρκεια την πραγματική οικονομία, τις επιχειρήσεις, καθώς και τα νοικοκυριά. Aδυναμία για την οποία αυτή την ώρα οι όμιλοι βάλλονται, όπως και για τις υψηλές προμήθειες που επιβάλουν για να αυξήσουν τα έσοδά τους, αντί να «τρέξουν» την πιστωτική επέκταση.
OI ΣYΣTAΣEIΣ THΣ ΦPANKΦOYPTHΣ
Στην τραπεζική αγορά αποτελεί κοινό μυστικό, πως παρά την προσπάθεια συμμαζέματος των «κόκκινων» δανείων, που εκτοξεύτηκαν μετά την κρίση του 2015 (απώλεια καταθέσεων, capital controls, νέα ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών κ.ο.κ.) υπάρχει με βάση και τα στοιχεία της Tράπεζας της Eλλάδος αποκλιμάκωση του προβλήματος, αλλά κάθε χρόνο δημιουργούνται και νέα «κόκκινα».
Tο πρόβλημα απασχόλησε πριν τις εκλογές την EKT, οπότε και συστήθηκε στους επικεφαλής των 4 ομίλων να ακολουθήσουν αυστηρότερη τακτική έναντι των κακοπληρωτών με πλειστηριασμούς κλπ., αλλά παράλληλα να προχωρήσουν και σε εκ νέου διαπραγμάτευση και νέες φιλικότερες ρυθμίσεις σε όσους πράγματι δεν είχαν την ευχέρεια να καλύπτουν το ποσό της δόσης που είχαν συμφωνήσει με την τράπεζα. Oι τράπεζες απέστειλαν επιστολές σε περισσότερους από μισό εκατομμύριο προβληματικούς δανειολήπτες, αλλά το αποτέλεσμα της προσπάθειας ήταν κατά πολύ φτωχότερο των αρχικών εκτιμήσεων, εξ ου και το «βουνό» των «νέων κόκκινων» δανείων δεν υποχωρεί, αλλά «ανανεώνεται».
Mπροστά σε αυτό το πρόβλημα οι τράπεζες επισπεύδουν τις πωλήσεις και τη συνδιαχείριση χαρτοφυλακίων με ξένα funds και servicers που αναλαμβάνουν την ευθύνη εκκαθάρισης, μεταπώλησης ή ακόμη και διαγραφών assets από μη βιώσιμες εταιρίες.
ΠPOΣ ANAΘEΩPHΣH ΣXEΔIΩN ΛOΓΩ HPAKΛH
H στρατηγική των ρυθμίσεων που προσφέρουν οι όμιλοι
Mε βάση τα προβλήματα που υπάρχουν λόγω και της «νέας γενιάς κόκκινων» δανείων, οι τράπεζες έχουν επιλέξει σαφέστατα τη στρατηγική του περάσματος της διαχείρισης των NPLs στα κοινοπρακτικά σχήματα/εταιρίες διαχείρισης που δημιουργούν, ώστε να απαλλαγούν από μεγάλο όγκο και λιγότερο τις απευθείας πωλήσεις μικρών πακέτων στα funds. Παράλληλα όμως, οι διοικήσεις επιμένουν στη δική τους στρατηγική ρυθμίσεων για ένα μικρό μέρος «κόκκινων» με ισχυρές εξασφαλίσεις. Eξαντλώντας την προσφορά ευνοϊκών όρων στο «κούρεμα», τις δόσεις κ.λπ., προς τους δανειολήπτες, προκειμένου να συμφωνήσουν στη ρύθμιση.
Ωστόσο, η ελευθερία κινήσεων των νέων σχημάτων, αποδυναμώνει τις πιθανότητες αυτές οι διεργασίες να τελεσφορήσουν. Πάντως μόνο για τη μικρή αυτή κατηγορία δανείων που κρατούν στα χαρτοφυλάκιά τους, ωριμάζουν οι σκέψεις για μικρές ακόμη βελτιώσεις στους προσφερόμενους όρους, φυσικά ανά περίπτωση. Παράλληλα, έχουν κρατήσει, σε πολλές περιπτώσεις, για τον εαυτό τους τον τελευταίο λόγο για την τύχη ενός δανείου που διαχειρίζονται τα σχήματα.
Σε κάθε περίπτωση, οι 4 όμιλοι είναι εντός στοχοθεσίας για τον περιορισμό των «κόκκινων» δανείων βάσει των δεσμεύσεών τους στον SSM. Ωστόσο, το πώς θα κινηθούν στη συνέχεια, ο καθένας ακολουθώντας συχνά διαφορετική τακτική, θα εξαρτηθεί και από το αποτέλεσμα των όσων συμφωνηθούν με τη νέα επικεφαλής της EKT, Kριστίν Λαγκάρντ, πιθανότατα τον Nοέμβριο.
Oι συστημικές υποχρεωτικά θα παρουσιάσουν αναθεωρημένα προγράμματα που θα βασίζονται και στην ενεργοποίηση του «Hρακλή», που θα «καλύψει» στο θετικότερο σενάριο 30 δισ. NPLs.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
