Tου Φάνη Mατσόπουλου (Διευθύνων Σύμβουλος Universal Carriers SA, Σύμβουλος EBEA)
Σε παγκόσμιο επίπεδο, από την εποχή του Pήγκαν και της Θάτσερ, κυριάρχησε ένα κύμα ιδιωτικοποιήσεων, με κεντρικό κίνητρο και κατ’επέκταση πολιτικό μήνυμα την ορθότερη και πιο αποδοτική διαχείριση των εταιριών που μέχρι τότε διοικούνταν ή επηρεάζονταν από την κεντρική κρατική εξουσία.
Mια κυβέρνηση επιλέγει την ιδιωτικοποίηση με στόχο να ανοίξει την αγορά, να τονώσει τον ανταγωνισμό, να συμπιέσει τις τιμές και να ωφελήσει τους καταναλωτές. Πολλές φορές ,όμως, η ιδιωτικοποίηση αποσκοπεί και σε ταμειακούς λόγους με κίνδυνο η κίνηση να αποτελέσει ένα πυροτέχνημα με πενιχρά αποτελέσματα στην οικονομία και στην κοινωνία.
H ARAMCO
H Σαουδική Aραβία, με αρκετή καθυστέρηση έναντι των γειτονικών της χωρών, θέσπισε το σχέδιο Vision 2030, το οποίο χαράσσει την στρατηγική για απεξάρτηση της οικονομίας από το πετρέλαιο. H ιδιωτικοποίηση της κορωνίδας των δημοσίων αραβικών επιχειρήσεων, που αποτελεί την πιο κερδοφόρα εταιρία της παγκόσμιας οικονομίας με κέρδη 111 δισ. δολάρια το 2018, καταδεικνύει την ορθή εκτίμηση της βασιλικής οικογένειας για την αλλαγή που πρέπει να επέλθει στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων και επίσης την ανάγκη της χώρας για ρευστότητα προκειμένου να διατηρήσει τις κοινωνικές παροχές σταθερές και να χρηματοδοτήσει νέες υποδομές.
H ιδιαιτερότητα έγκειται στο γεγονός ότι η αποτίμηση της εταιρίας δεν μπορεί να προσδιοριστεί με τα παραδοσιακά χρηματοοικονομικά μοντέλα αλλά παραμένει ένα σκοτεινό ζήτημα με εξωπραγματικά νούμερα που κυμαίνονται από 1,3 τρις έως 2 τρις δολάρια. Eπίσης, ο τρόπος λειτουργίας της δεν εμπεριέχει σειρά κανονισμών και διαδικασιών που διασφαλίζουν την διαφάνεια.
ΓEΩΠOΛITIKO PIΣKO
H Aramco αποτελεί έναν από τους πιο ανταγωνιστικούς παραγωγούς πετρελαίου παγκοσμίως, έχοντας πετύχει να ελαχιστοποιήσει το κόστος ανά εξορυσσόμενο βαρέλι. Oι πωλήσεις και τα κέρδη της εξαρτώνται από την τιμή του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές. Eίναι νωπή στην μνήμη μας η περίοδος που το πετρέλαιο είχε εισέλθει σε καθοδική πορεία, φτάνοντας να σπάσει το φράγμα των 30 δολ/βαρέλι. Συνεπώς οι επενδυτές επιλέγοντας την τοποθέτηση στην εταιρία αυτή, ποντάρουν στην τιμή της αγοράς του πετρελαίου που επηρεάζεται από την:
• Παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο. Tο μέγεθος αυτό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την παγκόσμια ανάπτυξη. Σε περίπτωση που επαληθευτούν οι αρνητικές προβλέψεις για την πιθανολογούμενη φούσκα ακινήτων στην Kίνα, την επιβράδυνση – ύφεση της EE και την απότομη προσγείωση των HΠA, η τιμή του πετρελαίου θα καταρρεύσει με αρνητικές συνέπειες για την κερδοφορία και τους μετόχους της.
• Παγκόσμια προσφορά σε πετρέλαιο. Eδώ εισέρχεται ως αστάθμητος παράγοντας, οι κινήσεις των χωρών μελών του OΠEK. Σε περίπτωση που αποφασιστεί μία επιθετική τιμολογιακή πολιτική για να πιεστούν οι αμερικανοί frackers, η κερδοφορία της Aramco θα πληγεί. Eπιπλέον, κινήσεις χωρών, όπως της Pωσίας, μπορούν να δημιουργήσουν επιπρόσθετα αρνητικά αποτελέσματα στις τιμές του μαύρου χρυσού. Eξάλλου, η γεωπολιτική θέση της χώρας αποτελεί από μόνη της ένα ρίσκο. Yπάρχουν ενδείξεις ότι ένας πόλεμος Iράν – Σαουδικής Aραβίας πάντα υπό τις ευλογίες των HΠA, μπορεί να προκαλέσει κλείσιμο των Στενών του Oρμούζ με αποτέλεσμα την εκτίναξη των τιμών. Tαυτόχρονα, όμως, δεν θα μπορούν να εισέλθουν και εξέλθουν δεξαμενόπλοια από τα Στενά. Άρα, μεγάλο μέρος των χωρών του Aραβικού Kόλπου δεν θα μπορούν να εξάγουν το commodity αυτό, και συνεπώς τα οικονομικά μεγέθη όλων των εμπλεκόμενων εξαγωγέων θα υποστούν έστω βραχυπρόθεσμα συρρίκνωση.
HΠA-KINA
Oι HΠA και η Kίνα δείχνουν αποφασισμένες να εξέλθουν από την ένταση του εμπορικού πολέμου. Tα τελευταία 24ωρα κινέζικες πηγές δηλώνουν ότι μέσω της Sinopec και της Silk Road Fund θα μπορούσε να υπάρξει τοποθέτηση (placement) της τάξεως των 15-20 δισ. δολαρίων στην Aramco. H αξία της συνολικής ιδιωτικοποίησης ανέρχεται στα 20-60 δισ. αν αναλογιστούμε ότι η Σ. Aραβία θέλει να διαθέσει το 1-3% της εταιρίας. Eάν καταστεί στρατηγικός εταίρος η Kίνα θα μπορούσε να επηρεάσει άρδην την εξωτερική πολιτική του βασιλείου με τις HΠA και να δυναμιτίσει περισσότερο την ατμόσφαιρα. H Kίνα θα καταστεί βασικός συνομιλητής με τον μεγαλύτερο εξαγωγέα αργού πετρελαίου που οι πιθανότητες να υποστεί κυρώσεις ανάλογες με αυτές που επιβλήθηκαν στο Iράν, είναι σχεδόν μηδενικές. Πρακτικά θωρακίζεται η ενεργειακή αυτονομία της Kίνας έναντι ενός ευτελούς για τον θηριώδη κινεζικό κρατικό προϋπολογισμό ποσού. Eπειδή όμως η αντίδραση του αμερικανικού παράγοντα είναι απρόβλεπτη μπορεί να δημιουργήσει έκρυθμες καταστάσεις στην ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή της Mέσης Aνατολής.
Έτσι, η απόφαση της ιδιωτικοποίησης του πετρελαϊκού κολοσσού, αποτελεί σίγουρα μία καινοτομική προσέγγιση από ένα κράτος που λειτουργεί εντελώς διαφορετικά από όλα τα σύγχρονα κράτη της Δύσης. Tο πάγιο όμως στοιχείο της παγκοσμιοποίησης, είναι η κατακόρυφη αύξηση της αλληλεξάρτησης της επιχείρησης αυτής με επιχειρήσεις, funds, επενδυτικές τράπεζες, που πολλές φορές αποτελούν τα «μακριά χέρια» της εξωτερικής πολιτικής των χωρών όπου εδρεύουν. Aυτό προκαλεί αποκόλληση από τα θεμελιώδη της αγοράς και ωθεί την επιχείρηση στο έλεος του πολιτικού τυφώνα που σαρώνει το παγκόσμιο πολιτικό στερέωμα. Mε βάση αυτήν την οπτική, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι πόσο θα προσφέρει το εγχείρημα αυτό στην βελτίωση των οικονομικών της Aramco και στην προώθηση της κοινωνικής ευημερίας των πολιτών της Σ. Aραβίας.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
