Έπειτα από 9 χρόνια βαθιάς ύφεσης και στασιμότητας, η πορεία ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας συνεχίστηκε για 10ο τρίμηνο στη σειρά. Σύμφωνα με το εβδομαδιαίο report της Eurobank, το 3ο τρίμηνο 2019, ο πραγματικός ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης διαμορφώθηκε στο 2,3% υψηλότερος σε σύγκριση με τις αντίστοιχες επιδόσεις των οικονομιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 28 Κρατών Μελών (ΕΕ-28) και της Ευρωζώνης . Σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο η εγχώρια οικονομική δραστηριότητα σημείωσε επιβράδυνση σε όρους ετήσιας και τριμηνιαίας μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ.
Σημειώνουμε ότι τα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών του 1ου και του 2ου τριμήνου 2019 αναθεωρήθηκαν επί τα βελτίω. Σύμφωνα με την προηγούμενη δημοσίευση της ΕΛΣΤΑΤ (4/9/2019), ο πραγματικός ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης του 2ου τριμήνου 2019 ήταν 1,9/ 0,8%, αρκετά χαμηλότερος σε σχέση με την τρέχουσα αναθεώρηση στο 2,8 / 1,3%. Η εν λόγω απόκλιση προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τη συνιστώσα της δημόσιας κατανάλωσης.
Σε άνοδο οι εξαγωγές
Υπό το πρίσμα της προσέγγισης της δαπάνης, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, εν μέσω ενός διεθνούς περιβάλλοντος με επιβραδυνόμενους ρυθμούς μεγέθυνσης για σημαντικούς εμπορικούς εταίρους της ελληνικής οικονομίας, ξεχώρισαν θετικά με την επίδοσή τους το 3ο τρίμηνο 2019. Ο τομέας των υπηρεσιών, στηριζόμενος στην υψηλή αύξηση των τουριστικών εισπράξεων επιτάχυνε στο 14,5 % / 6,7 %, ενώ και ο τομέας των αγαθών είχε σημαντική συμβολή (6,2 % / 2,4 %) στην ενίσχυση της εξωτερικής ζήτησης.
Στην πλευρά της χρέωσης των εξωτερικών συναλλαγών, ο ρυθμός μεταβολής των εισαγωγών αγαθών κινήθηκε σε αρνητικό έδαφος (-4,9 % / -1,0 %). Η ετήσια πτώση των εισαγωγών αγαθών εν μέρει οφείλεται σε αποτέλεσμα βάσης του 3ου τριμήνου 2018 λόγω της υψηλής αύξησης και μετέπειτα πτώσης της μεταβολής των αποθεμάτων. Στην αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκαν οι εισαγωγές υπηρεσιών – πληρωμές προς την αλλοδαπή για λόγους ταξιδιωτικούς και μεταφορών – καταγράφοντας αύξηση 8,6 % / 8,1%. Βάσει των παραπάνω αποτελεσμάτων, οι καθαρές εξαγωγές, δηλαδή η διαφορά ανάμεσα στις εξαγωγές και τις εισαγωγές, ενισχύθηκαν σημαντικά σε ετήσια και σε τριμηνιαία βάση το 3ο τρίμηνο 2019.
Στο πεδίο της εγχώριας ζήτησης, η ιδιωτική κατανάλωση έπειτα από την πτώση που σημείωσε το 2ο τρίμηνο 2019 (-0,3% / -0,2%), ενισχύθηκε 0,2% / 0,4% το 3ο τρίμηνο 2019. Η αύξηση της απασχόλησης και η μεγάλη βελτίωση του δείκτη εμπιστοσύνης καταναλωτή δύναται να ερμηνεύσουν σε έναν βαθμό το προαναφερθέν αποτέλεσμα. Η άλλη συνιστώσα της συνολικής κατανάλωσης, ήτοι η δημόσια, κινήθηκε πτωτικά (-0,5% / -6,9%) το 3ο τρίμηνο 2019. Η εν λόγω επίδοση οφείλεται εν μέρει σε αποτέλεσμα βάσης του προηγούμενου τριμήνου. Συγκεκριμένα, το 2ο τρίμηνο 2019, 1ον διεξήχθησαν 3 εκλογικές αναμετρήσεις (Ευρωεκλογές, Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Εθνικές) και 2ον οι ασκούντες την οικονομική πολιτική εφάρμοσαν μέτρα επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής. Αυτά είχαν ως αποτέλεσμα την έκρηξη της δημόσιας κατανάλωσης κατά 9,4% / 6,5% το 2ο τρίμηνο 2019.
Τέλος, σε ότι αφορά την πορεία των επενδύσεων, τα αποτελέσματα το 3ο τρίμηνο 2019 είχαν ως ακολούθως: οι επενδύσεις παγίων ύστερα από δύο συνεχή τρίμηνα με ανοδική πορεία σε τριμηνιαία βάση, κατέγραψαν πτώση -5,0% με τις κατηγορίες του μεταφορικού εξοπλισμού και των κατοικιών να συνεισφέρουν προς αυτή την κατεύθυνση. Σε όρους ετήσιας μεταβολής σημείωσαν αύξηση 2,0%. Η δεύτερη συνιστώσα των συνολικών επενδύσεων, αυτή της μεταβολής των αποθεμάτων, διαμορφώθηκε στα €430,5 εκατ. σε τρέχουσες τιμές το 3ο τρίμηνο 2019, μειωμένη κατά -€523,7 και -€1.490,2 εκατ. σε σύγκριση με το 2ο τρίμηνο 2019 και το 3ο τρίμηνο 2018 αντίστοιχα. Ως εκ τούτου είχε αρνητική συνεισφορά στον ετήσιο και στον τριμηνιαίο ονομαστικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης.
Ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας επιταχύνθηκε στο 2,2% από 2,0% το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους. Η δημόσια κατανάλωση, λόγω της επίδοσης που είχε στο 2ο τρίμηνο 2019 ανέκαμψε κατά 3,0% (από -2,9 % πέρυσι), οι επενδύσεις παγίων ύστερα από τη μεγάλη μείωση στο 9-μηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2018 (-6,2%) παρουσίασαν μικρή βελτίωση, ενώ ο ρυθμός αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης, παρά την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και την άνοδο της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, επιβραδύνθηκε στο 0,2% από 1,0 % στο 9-μηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2018. Τέλος, οι καθαρές εξαγωγές συνέχισαν να έχουν υψηλή θετική συνεισφορά στον ετήσιο πραγματικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης.
Σε υψηλότερα επίπεδα ο ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας
Βάσει των παραπάνω αποτελεσμάτων και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν υψηλές αναθεωρήσεις στην επόμενη δημοσίευση (6/3/2020) των τριμηνιαίων εθνικών λογαριασμών της ΕΛΣΤΑΤ, δεν αποκλείεται ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας για το σύνολο του έτους 2019 να διαμορφωθεί σε επίπεδα υψηλότερα του 2,0%, δηλαδή να υπερβεί τις τρέχουσες προβλέψεις (βλέπε Πίνακα 2) των περισσοτέρων επίσημων οργανισμών (οι οποίες ωστόσο έγιναν πριν τη δημοσίευση των στοιχείων του 3ου τριμήνου 2019 και των αναθεωρήσεων προς τα πάνω του 1ου και του 2ου τριμήνου 2019).
Έτσι, η πορεία ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας συνεχίστηκε για 10ο τρίμηνο στη σειρά το 3ο τρίμηνο 2019. Το πραγματικό ΑΕΠ ανήλθε στα €49,0 δις (€47,0 δις σε τρέχουσες τιμές) ενισχυμένο 6,7% σε σύγκριση με το 2ο τρίμηνο 2016, μειωμένο ωστόσο -22,7% σε σύγκριση με το ιστορικό υψηλό του 2ου τριμήνου 2007 (βλέπε Σχήμα 2). Η μέση ετήσια μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 2,0% με κινητήριο δύναμη τις καθαρές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών.
Η εγχώρια ζήτηση, μέσω των συνιστωσών της μεταβολής των αποθεμάτων και της ιδιωτικής κατανάλωσης συνεισέφερε θετικά, με τις επενδύσεις παγίων ωστόσο να αποτελούν τον αδύναμο κρίκο της οικονομίας (βλέπε Σχήμα 3). Από όλες τις συνιστώσες της ζήτησης οι επενδύσεις παγίων ήταν η μόνη μακροοικονομική μεταβλητή με αρνητικό μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής (-0,5%) στο διάστημα των τελευταίων 10 τριμήνων. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν το δυσμενές διεθνές οικονομικό περιβάλλον και την πιθανότητα επιβράδυνσης της συνεισφοράς του εξωτερικού τομέα στην εγχώρια οικονομική δραστηριότητα, η διατήρηση του ρυθμού μεγέθυνσης στα τρέχοντα επίπεδα, πόσο μάλλον η επιτάχυνσή του, συνδέεται πρωτίστως με την ανάκαμψη των επενδύσεων παγίων.