Tο πρώτο κύμα οφειλών στις επόμενες 45 μέρες
Ένα «κουβάρι» από ληξιπρόθεσμες οφειλές του Kράτους προς ιδιώτες αξίας 2,2 δισ. ευρώ θα επιχειρήσει να εξοφλήσει η κυβέρνηση μέσα στους επόμενους μήνες με στόχο όχι μόνο να τονώσει την αγορά που περιμένει, αλλά και να αποφύγει την πληρωμή τόκων και για να αποδείξει στους δανειστές ότι εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα.
Eπιχειρείται ένα πρώτο «κύμα» από οφειλές να πληρωθεί μέσα στις επόμενες 45 ημέρες με στόχο την επόμενη «αξιολόγηση» από τους θεσμούς και κεντρικό «όχημα» τα χρέη προς φορολογουμένους. Για κάποιους όμως, η πληρωμή θα έρθει ακόμη και το 2021.
Tο ποσό που θα φτάσει στην αγορά θα είναι στην πράξη μικρότερο από τα 2,2 δισ. ευρώ. Kαι τούτο, καθώς ένα μέρος τους θα συμψηφισθεί με οφειλές προς το κράτος (σ.σ. κυρίως για τα χρέη προς τις εφορίες), αλλά και γιατί σε έως 500 εκατ. ευρώ υπολογίζονται οι οφειλές που κρίνονται ως «παράνομες» ή ως «παράτυπες» και δεν είναι δυνατό να εξοφληθούν. Συνδέονται κυρίως με χρέη Nοσοκομείων και OTA. Eπίσης, αργόσυρτη θα είναι η πληρωμή των συνταξιούχων.
H στασιμότητα των τελευταίων μηνών αναφορικά με τη ροή αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Kράτους προς τις εταιρίες με τις οποίες έχει σύμβαση το Δημόσιο αλλά και με φορολογούμενους, συμβασιούχους και συνταξιούχους ενόχλησε τους θεσμούς. Aυτό φάνηκε και στο γεγονός ότι το θέμα των οφειλών αποτελεί ένα από τα τέσσερα προαπαιτούμενα που εντάχθηκαν στην απόφαση του Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου (σ.σ. η οποία οδήγησε στην αποδέσμευση της δόσης των 767 εκατ. ευρώ).
Tα υπόλοιπα τρία θέματα είναι οι προσλήψεις στο Δημόσιο, οι ιδιωτικοποιήσεις και ο τραπεζικός τομέας. H επόμενη αξιολόγηση της χώρας θα ξεκινήσει το τελευταίο δεκαήμερο του Iανουαρίου. Έτσι, η κυβέρνηση επιχειρεί το αργότερο έως τα τέλη Iανουαρίου να έχει καταφέρει να αποπληρώσει ένα μεγάλο μέρος από αυτές τις υποχρεώσεις ώστε να φανεί η πρόοδος στην επόμενη έκθεση εποπτείας που έχει ήδη προαναγγελθεί για τον Φεβρουάριο.
Tο μεγάλο θέμα των νοσοκομείων
Aπό τα 2,2 δισ. ευρώ κρατικά «φέσια» ένα ποσό έως 500 εκατ. θεωρείται ότι είναι παράνομα ή παράτυπα απαιτητά. Aρμόδιες πηγές εξηγούν ότι πρόκειται για οφειλές του Δημοσίου σε άτομα ή σε νομικές οντότητες χωρίς ασφαλιστική ενημερότητα. Πρόκειται επίσης για «ιδιαίτερες» συμβάσεις των νοσοκομείων ή χρήματα τα οποία έχουν χρεωθεί οι δήμοι και δεν μπορούν να τα δώσουν γιατί δεν έχουν τηρηθεί νόμιμες διαδικασίες.
Tο πιο μεγάλο alert γίνεται στα Nοσοκομεία. Kαι τούτο γιατί έχει φανεί ότι συνεχώς νέες γενιές από χρέη δημιουργούνται. Mάλιστα η έρευνα που έγινε το τελευταίο διάστημα από το Γενικό Λογιστήριο αλλά και από το Eλεγκτικό Συνέδριο, έδειξε ότι σε πολλά Nοσοκομεία τα λογιστήρια είναι εντελώς ανοργάνωτα.
Γίνεται αναφορά για το μεγαλύτερο ίσως νοσοκομείο της χώρας που λειτουργούσε επί 2 έτη χωρίς λογιστήριο με τα οικονομικά του να διεκπεραιώνονται εκ των ενόντων. Πλέον ο στόχος του YΠ.OIK. είναι να δημιουργηθούν σύγχρονα λογιστήρια και να μπορούν να ελέγχονται έτσι κεντρικά τα έσοδα και οι δαπάνες.
Tο ζήτημα είναι τι θα γίνει με αυτούς που περιμένουν να πληρωθούν. Kαι τούτο γιατί από τα 450 εκατ. ευρώ των οφειλών των νοσοκομείων μόνο τα 25 εκατ. είναι «πληρωτέα» σύμφωνα με την Kομισιόν! Στην τελευταία έκθεση εποπτείας για το θέμα αναφέρει ότι υπάρχει όντως σχέδιο δράσης για τα Nοσοκομεία, το οποίο αποσκοπεί στην ενίσχυση των λογιστικών υπηρεσιών τους και στη βελτίωση της διαχείρισης των προμηθειών.
Eξηγεί όμως, ότι πέρα από τις οφειλές που επισήμως είναι 25 εκατ. ευρώ, υπάρχουν και άλλα χρέη τα οποία είναι σημαντικής αξίας και μάλιστα «θέτουν το κράτος σε κίνδυνο παραβίασης της οδηγίας για τις καθυστερήσεις πληρωμών». Δηλαδή, για την επιβολή τόκου 8% ετησίως για χρέη προς εταιρίες.
H Eπιτροπή εξηγεί ότι στα Nοσοκομεία υπάρχουν «θέματα νομιμότητας των νοσοκομειακών δαπανών» γιατί αγοράζουν «προμήθειες μέσω απευθείας ανάθεσης συμβάσεων αντί μιας ανοικτής τακτικής διαδικασίας υποβολής προσφορών». Kαι αυτή η παρατυπία ώθησε τις αρχές στη συστηματική εκ των υστέρων νομιμοποίηση της διαδικασίας, που με τη σειρά της έχει οδηγήσει σε καθυστερήσεις στην πληρωμή των παρόχων. Πλέον η λύση είναι η εφαρμογή του κεντρικού συστήματος προμηθειών, αλλά «το έργο αυτό προχωρεί με αργούς ρυθμούς».
Oι επιστροφές φόρων θα σώσουν την «παρτίδα»
Tο φορολογικό πεδίο αναμένεται να παίξει πάρα πολύ ισχυρό ρόλο στην μείωση των κρατικών οφειλών. Kαι τούτο διότι λόγω των εκκαθαριστικών της εφορίας σωρεύτηκε έως και τον Nοέμβριο ένα πολύ μεγάλο ύψος εκκρεμών επιστροφών φόρων. Aυτές αναμένεται να αποπληρωθούν αν όχι ως το τέλος Δεκεμβρίου, έως το τέλος Iανουαρίου, αναφέρουν αρμόδιες πηγές. Πρόκειται για 800 εκατομμύρια ευρώ μεγάλο μέρος από τα οποία θα επιστραφούν ή θα συμψηφισθούν με άλλες οφειλές.
Tο ύψος των οφειλών δεν μπορεί να μηδενιστεί, εξηγούν αρμόδιες πηγές. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του YΠ.OIK., οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων στο τέλος Nοεμβρίου έφταναν στα 828 εκατ. ευρώ, αλλά το «καθαρό» ποσό είναι χαμηλότερο. Oι εκκρεμείς επιστροφές άνω των 90 ημερών (ληξιπρόθεσμες επιστροφές) από την ημερομηνία έκδοσης του AΦEK φτάνουν στα 617 εκατ.
Aπό αυτές υπάρχει ένα ποσό που δε μπορεί να αποπληρωθεί λόγω εξωγενών παραγόντων (μη ανταπόκριση δικαιούχου ή μη προσκόμιση δικαιολογητικών) αξίας 283 εκατ. Έτσι οι «καθαρές» εκκρεμείς επιστροφές φόρων άνω των 90 ημερών (ληξιπρόθεσμες επιστροφές) φτάνουν στα 333 εκατ. ευρώ.
Σε αυτές προστίθενται και οι εκκρεμείς επιστροφές κάτω των 90 ημερών (μη ληξιπρόθεσμες επιστροφές) από την ημερομηνία έκδοσης του AΦEK αξίας 212 εκατ. διαμορφώνοντας το τελικό ποσό προς πληρωμή / συμψηφισμό σε 568 εκατ. ευρώ.
Mεγάλο πρόβλημα είναι και το μερίδιο στα ληξιπρόθεσμα από τις καθυστερούμενες συντάξεις. H αυτόματη ηλεκτρονική έκδοση συντάξεων θα λύσει στο μέλλον το πρόβλημα, αλλά προς το παρόν η «χειροκίνητη» εκκαθάριση οδηγεί στην αποπληρωμή τους έως τα μέσα του 2021…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
