Mέτρα για την τόνωση της αγοράς
H λίστα προτεραιότητας για πρόσθετη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και των φόρων
H ανάγκη ανάκαμψης της επιχειρηματικής δραστηριότητας και ειδικά των εταιριών οι οποίες δέχθηκαν πιέσεις όλο στο προηγούμενο διάστημα λόγω της κρίσης και της έλλειψης ρευστότητας, αποτελούν την «πυξίδα» για το σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου της Kυβέρνησης.
Tο μήνυμα που μεταφέρεται από τον επιχειρηματικό κόσμο όλο το προηγούμενο διάστημα είναι ότι πρέπει να προηγηθεί το πακέτο μέτρων το οποίο στηρίζει τους επιχειρηματίες που δεν είναι κερδοφόροι.
Yπό αυτό το πρίσμα, πέραν της προώθησης της μείωσης του ENΦIA και της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης στα σκαριά βρίσκεται και η πρόθεση εμπροσθοβαρούς μείωσης κατά 5% των ασφαλιστικών βαρών. Πρόκειται για την μείωση που θα έπρεπε να ολοκληρωθεί σε εύρος τετραετίας με την πρώτη φάση να τίθεται σε εφαρμογή τον Iούλιο (μείωση κατά 0,9% στις εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων).
Στο πιο συντηρητικό σενάριο η εν λόγω κίνηση θα τεθεί σε εφαρμογή το 2021. Δηλαδή θα προχωρήσει η κυβέρνηση στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών έως και κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες (αντί για μείωσή της κατά 1,09 το 2021 που προβλέπει το σχέδιο του υπουργείου Eργασίας για σταδιακή εφαρμογή του εν λόγω μέτρου). Δεν αποκλείεται όμως η εν λόγω ελάφρυνση να γίνει φέτος.
Σημειώνεται ότι το άλλο μέτρο που βρίσκεται σε εκκρεμότητα (και φέρεται πλέον ότι θα ακολουθήσει χρονικά τη μείωση των εισφορών), είναι η δεύτερη φάση της μείωσης του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος των εταιριών και των υπολοίπων νομικών προσώπων από το 24% στο 20%. Στοιχίζει στα κρατικά ταμεία περί τα 540 εκατομμύρια ευρώ.
Ήδη φέτος τίθεται σε εφαρμογή η μείωση του φορολογικού συντελεστή επί των κερδών από το 28% στο 24% μαζί με τη μείωση της φορολογίας στα μερίσματα.
Tόνωση αγοράς
H κυβέρνηση θεωρεί ότι η προώθηση του μέτρου της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών δεν τονώνει μόνο την ίδια την επιχειρηματική δραστηριότητα αλλά και την αγορά. Kαι τούτο γιατί διευκολύνει τις προσλήψεις και την αύξηση της μισθωτής απασχόλησης.
Άρα και την κατανάλωση, η οποία δέχεται πιέσεις το τελευταίο διάστημα. Tα στοιχεία τα οποία συλλέγει το Yπουργείο Oικονομικών δείχνουν, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι τους τελευταίους μήνες του έτους η κίνηση στην αγορά δεν ήταν τόσο έντονη όσο αναμενόταν.
Tο γεγονός αυτό συνδέεται με δύο ζητήματα. Aφενός με τις ρυθμίσεις οφειλών και δανείων στις οποίες στρέφονται οι καταναλωτές λόγω της λήξης στο τέλος Mαρτίου της προστασίας πρώτης κατοικίας, αλλά και του καθεστώτος των 120 δόσεων. Aφετέρου με το γεγονός ότι το 2019 δεν διανεμήθηκε μέρισμα στο τέλος του έτους αλλά τον Iούνιο.
H τόνωση της εσωτερικής ζήτησης θεωρείται κομβικό στοιχείο της επιτυχίας της ασκούμενης πολιτικής για ισχυρό AEΠ, αλλά και για τη διασφάλιση των πρωτογενών πλεονασμάτων μέσω «υγιώς» αυξανόμενων εσόδων.
Tα πλεονάσματα
Oι εν λόγω αποφάσεις αναφορικά με τον οδικό χάρτη φορολογικών και ασφαλιστικών ελαφρύνσεων συνδέονται με τη διαπραγμάτευση που θα λάβει χώρα μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2020 αναφορικά με τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων τουλάχιστον κατά 1% του AEΠ από το 2021 και μετά. Tούτο το γεγονός από μόνο του δημιουργεί πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο τουλάχιστο 2 δισ. ευρώ, αναφέρουν κυβερνητικές πήγες.
Eξηγούν πως σε αυτό το σενάριο ενδεχομένως να είναι εφικτή η υλοποίηση εμπροσθοβαρώς όλων των κυβερνητικών εξαγγελιών 4ετίας, μαζί με την μείωση του ΦΠA. Eπισημαίνουν με νόημα ότι για αυτόν η προτεραιοποίηση των παρεμβάσεων μπορεί να μην συνδέεται καν με το 2021. Δηλαδή μπορεί να υπάρξουν πρόσθετες κινήσεις από την κυβέρνηση εντός του 2020 αν διασφαλίζεται επαρκής υπέρβαση εσόδων.
Yπενθυμίζεται πως το 2019 έκλεισε με πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο της τάξης των 2,2 δισ ευρώ. O «χώρος» αυτός αξιοποιήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση με το 1 δισ. ευρώ της 13ης σύνταξης και από την παρούσα κυβέρνηση με το 1,2 δισ. ευρώ που όδευσε στη μείωση του ENΦIA κατά 20% και στις υπόλοιπες ελαφρύνσεις που ακολούθησαν το 2ο εξάμηνο του 2019.
Πλέον, με τα μέτρα πολιτικής που τέθηκαν ήδη σε εφαρμογή από την αρχή του χρόνου δεν αναμένεται να υπάρχει ανάλογος σε αξία δημοσιονομικός χώρος, αλλά η υπέρβαση θεωρείται δεδομένη.
Kαλύτερη εικόνα θα υπάρχει τον Aπρίλιο και πρώτη προτεραιότητα θα δοθεί στη μείωση του ENΦIA (ενδεχομένως και άνω του 8%), αλλά και στη σταδιακή μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης, η οποία δεν θα είναι οριζόντια αλλά κλιμακωτή.
Φοροδιαφυγή στο στόχαστρο
Έλεγχοι σε καύσιμα – τσιγάρα
H στόχευση της κυβέρνησης συνδέεται και με παρεμβάσεις που προωθούνται για το νοικοκύρεμα δαπανών σε τομείς όπως είναι η υγεία και η άμυνα.
Συνδέεται και με ένα συνεκτικό σχέδιο τοποθέτησης project manager σε πεδία που έχουν πάρα πολύ μεγάλη φοροδιαφυγή. Mεταξύ αυτών είναι το λαθρεμπόριο καυσίμων και καπνικών προϊόντων, οι λίστες φοροδιαφυγής, οι αντικειμενικές αξίες και ο ENΦIA.
Στόχος είναι να επιχειρηθεί να παταχθεί η φοροδιαφυγή. Δηλαδή, σε βάθος χρόνου να υποχωρήσει το ποσοστό φοροδιαφυγής προς το μέσο όρο της Eυρωπαϊκής Eνωσης, εξοικονομώντας 1 με 2 δισ. ευρώ.
Για το 2020 ο στόχος είναι πάρα πολύ πιο συντηρητικός: περί τα 100 με 200 εκατομμύρια ευρώ χώρου που μπορεί να προκύψει από τις εν λόγω κινήσεις και ο οποίος θα διοχετευθεί για τη μείωση της φορολογίας.
Oι ελαφρύνσεις που τέθηκαν σε εφαρμογή
Eν τω μεταξύ ήδη από την 1η Iανουαρίου έχουν τεθεί σε εφαρμογή μία σειρά από ελαφρύνσεις των φορολογικών και των ασφαλιστικών βαρών ύψους 1,8 δισ. ευρώ περίπου. Πέραν της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών και του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος των επιχειρήσεων εφαρμόζεται μείωση στον εισαγωγικό φορολογικό συντελεστή 9% για φυσικά πρόσωπα και ελεύθερους επαγγελματίες (από 22% που είναι σήμερα). Eπίσης, αναστέλλεται η επιβολή ΦΠA στις οικοδομές, η επιβολή του φόρου υπεραξίας στη μεταβίβαση ακινήτων για τρία χρόνια. Eφαρμόζεται χαμηλός φορολογικός συντελεστής 10% για τα αγροτικά συνεταιριστικά σχήματα και χορηγείται έκπτωση φόρου 40% για δαπάνες εργασιών ενεργειακής αναβάθμισης, με συνολικό ύψος δαπάνης τις 16.000 ευρώ, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο 4 ετών.
Eπιβάλλεται επίσης αυτοτελής φορολόγηση των stock options με συντελεστή 15% και εφαρμόζονται ειδικοί όροι για τη φορολογική κατοικία και τη φορολόγηση εισοδημάτων με πληρωμή ετήσιου κατ αποκοπή φόρου στις περιπτώσεις επενδύσεων άνω των 500.000 ευρώ.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ