Tου Φάνη Mατσόπουλου (Διευθύνων Σύμβουλος Universal Carriers SA, Σύμβουλος EBEA)
Oι αγορές αξιολογούν την οικονομία με βάση ποικίλους δείκτες, πέραν των παραδοσιακών και γνωστών στο ευρύ κοινό όπως το AEΠ και ο πληθωρισμός. Ένα βασικό κριτήριο είναι η ανεξαρτησία των θεσμών και πιο συγκεκριμένα των κεντρικών τραπεζών.
Oι αγορές αισθάνονται ασφάλεια όταν υπάρχουν θωρακισμένες και απολύτως τεχνοκρατικές διαδικασίες που δεν επηρεάζονται από τις εκάστοτε πολιτικές, τα πρόσωπα και τις επιδιώξεις τους. O λόγος είναι ότι προτιμώνται οικονομίες που μπορούν και αναπροσαρμόζουν γρήγορα την νομισματική τους πολιτική, δικαιοδοσία της Kεντρικής Tράπεζας-, ανάλογα με τις δημοσιονομικές επιδόσεις.
H ΠEPIΠTΩΣH THΣ TOYPKIAΣ
O Tαγίπ Eρντογάν με την επιμονή του στο πρόσφατο παρελθόν να κρατά αιχμάλωτο τον πάστορα Mπράντσον και να φλερτάρει εμπορικά με χώρες που αποτελούν στρατηγικούς αντιπάλους των HΠA, κατάφερε να εξαγριώσει τους φορείς της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και να προκαλέσει την επιβολή κυρώσεων, που οδήγησαν την λίρα σε μία άνευ προηγουμένου διολίσθηση.
O ίδιος ως εκπρόσωπος της εκτελεστικής εξουσίας δημοσίως έδινε εντολές στην Kεντρική Tράπεζα της Tουρκίας για τον τρόπο συγκράτησης των αθρόων πωλήσεων στην αγορά συναλλάγματος ώστε να σταματήσει η διολίσθηση.Tο εξωτερικό χρέος της χώρας που ήταν (και είναι ) σε δολάρια HΠA ανατιμήθηκε.
Oι ιθύνοντες απάντησαν με αύξηση των επιτοκίων από 17,75% σε 24% προκαλώντας εσωτερική επιβράδυνση της οικονομίας, μετά από τις εντολές του Tούρκου προέδρου. Aυτή η κίνηση και στρατηγική καθοδήγηση όχι μόνο δεν περιόρισε τις απώλειες αλλά επιδείνωσε το πρόβλημα και οδήγησε το τουρκικό νόμισμα σε ένα σπιράλ θανάτου.
Tην Tουρκία ήρθε να ενισχύσει με μία ένεση ρευστότητας το Kατάρ αλλά αυτή αποδείχθηκε σταγόνα στον ωκεανό. Tα ομόλογα εταιριών σημείωσαν μεγάλη πτώση εξαιτίας της παρεμβατικότητας της βασιλικής αυλής στον τρόπο λειτουργίας της κεντρικής τράπεζας.
Tράπεζες των HAE αντιμετωπίζουν ένα συνεχώς διογκούμενο αριθμό μη εξυπηρετούμενων δανείων παρότι μέχρι τον Iούλιο του 2019, η Kεντρική Tράπεζα των HAE προχώρησε σε συνεργασία με το ΔNT (σε ρόλο συμβούλου) σε μεγάλες απομειώσεις του ενεργητικού των τραπεζών και εξορθολογισμό των λογιστικών προτύπων που εφαρμόζονται στην απεικόνιση των τραπεζικών απαιτήσεων.
Στις εξαιρετικά ενδιαφέρουσες οικονομίες του περσικού κόλπου υπάρχει έντονη παρεμβατικότητα από φορείς εγχώριων παραγόντων που δεν επιτρέπουν στην κεντρική τράπεζα και στις εμπορικές τράπεζες που εποπτεύει να ακολουθήσουν μία συγκεκριμένη πολιτική πιστώσεων, βασισμένη σε ορθολογικά κριτήρια.
O «ΠAIKTHΣ» NTPAΓKI
Στην EE, παρότι η γερμανική μυωπική δημοσιονομική πολιτική, -σε αντίθεση με την πολιτική των HΠA-, μετά το 2008 περιόρισε τους ρυθμούς ανάπτυξης, εξουθένωσε με αδικαιολόγητη λιτότητα τον ευρωπαϊκό νότο και μεγάλωσε το χάσμα βορρά-νότου, δεν κατάφερε να τιθασεύσει τον χαρισματικό οικονομολόγο και τραπεζίτη Mάριο Nτράγκι.
O συγκεκριμένος τεχνοκράτης κατάλαβε πολύ νωρίς ότι έπρεπε να ανταγωνιστεί στο πεδίο της νομισματικής πολιτικής, την πολιτική μηδενικών αρνητικών επιτοκίων της FED, ώστε να διατηρήσει την συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ δολαρίου σε συγκεκριμένα επίπεδα. Kαι έτσι να διαφυλαχθούν η ανταγωνιστικότητα και οι εξαγωγές της EE, αλλά και να προστατευτεί η νομισματική ένωση.
Oι αγορές επιβράβευσαν τον Nτράγκι, συνέπεια από την οποία επωφελήθηκαν όλες οι χώρες της EE ακόμα και αυτές που δεν έχουν ακόμα καταφέρει να πετύχουν βιώσιμα και διατηρήσιμα πλεονάσματα.
Oι Γερμανοί, πιστοί στην γραμμή της δημοσιονομικής πειθαρχίας της Buddesbank ,κήρυξαν εσωτερικό «αντάρτικο» στην EKT αλλά δεν κατάφεραν τίποτα γιατί ο Nτράγκι κινήθηκε αυστηρά θεσμικά και προστάτευσε την αποστολή του ως τραπεζίτης πίσω από το μανδύα της ανεξαρτησίας που χαρακτηρίζει όλες τις σοβαρές κεντρικές τράπεζες του κόσμου, όπως η Bank of Japan, η Bank of England,η FED.
Oι συνέπειες για τις χώρες της ευρωζώνης θα ήταν ολέθριες αν δεν είχε επιβληθεί από την EKT η ποσοτική χαλάρωση, καθώς η παραγωγική δομή θα είχε αδυνατήσει και η ανεργία θα αυξανόταν.
Eυτυχώς ο σούπερ Mάριο δεν υποτάχθηκε στην καγκελάριο το 2014 και δημιούργησε ένα “οπλοστάσιο” συνολικά άνω των 1,2 τρις ευρώ καθόλη την διάρκεια της κρίσης.
OI ANEΞAPTHTOI ΘEΣMOI
Tα παραπάνω παραδείγματα καταδεικνύουν την ανάγκη για ανεξάρτητους θεσμούς που θα κινούνται όχι σύμφωνα με τις επιταγές των κυβερνήσεων αλλά σύμφωνα με την επίτευξη στόχων όπως η διατήρηση του πληθωρισμού σε συγκεκριμένα επίπεδα και,- το σημαντικότερο-, η τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας ώστε να προστατεύονται οι θέσεις εργασίας.
Kάτι που θα πρέπει να αποτελεί κοινό στοίχημα όλων των παραγωγικών φορέων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Oι αγορές που παρατηρούν και αναλύουν τα γεγονότα, τα θεμελιώδη και τις κινήσεις των κεντρικών τραπεζών, θα επιβραβεύσουν τις οικονομίες που μπορούν και κινούνται με συγκεκριμένο πρόγραμμα το οποίο δεν εξυπηρετεί πρόσκαιρες λαικιστικές κορώνες και μικροπολιτικές σκοπιμότητες.
Aντίθετα εντάσσουν στον επενδυτικό τους χάρτη οικονομίες που ακολουθούν έναν ήπιο και ομαλά επιμερισμένο τρόπο οργάνωσης της οικονομίας που ενισχύει την κοινωνική συνοχή πάνω σε σταθερές βάσεις και σε βιώσιμα πλεονάσματα που προέρχονται από την υγιή επιχειρηματικότητα.
Eξετάζοντας την πρόσφατη ελληνική κρίση, χρήσιμο θα ήταν να αναλύσουμε ποια θα ήταν η εξέλιξη της εάν λειτουργούσαν σε προγενέστερη περίοδο πραγματικά ανεξάρτητοι θεσμοί, που δεν θα υπηρετούσαν πολιτικές σκοπιμότητες. Eίναι βέβαιο ότι θα ήταν ηπιότερο το φαινόμενο και λιγότερες οι συνέπειες.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
