Από πότε θα ισχύσουν
Πριμοδότηση της μισθωτής μεσαίας τάξης με περίπου 1,8 δισ. ευρώ μέσα στο 2021 προβλέπει το κυβερνητικό σχέδιο, η υλοποίηση του οποίου συνδέεται με την επίτευξη συμφωνίας για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων.
Ταυτόχρονα με τις διαβουλεύσεις που θα γίνουν με τους θεσμούς, το οικονομικό επιτελείο θα προετοιμάσει από τώρα ένα «σενάριο ελαφρύνσεων» για το 2021, το οποίο και θα ενσωματώσει στο μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής στρατηγικής. Το μεσοπρόθεσμο –θα καλύπτει όλη την περίοδο μέχρι το 2024– αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή μετά το Πάσχα.
Σύμφωνα με την Καθημερινή το 1,8 δισ. ευρώ θα διατεθεί κυρίως για τη χρηματοδότηση της πλήρους κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης –μέτρο που απαιτεί περίπου 1,16 δισ. ευρώ– αλλά και για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά επιπλέον δύο ποσοστιαίες μονάδες μέσα στο επόμενο έτος ώστε, μαζί με τη μείωση που θα γίνει φέτος τον Ιούνιο, η συνολική να φτάσει στις τρεις ποσοστιαίες μονάδες.
Η υλοποίηση αυτού του πλάνου –το οποίο προϋποθέτει την επίτευξη συμφωνίας με τους θεσμούς για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων κατά τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ– θα φέρει αυξήσεις καθαρών αποδοχών έως και 4% σε εκατομμύρια μισθωτούς λόγω της μείωσης των κρατήσεων τόσο από φόρους όσο και από ασφαλιστικές εισφορές.
Διαπραγμάτευση
Στις διαβουλεύσεις με τον Ιταλό επίτροπο Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι ορίστηκε το χρονοδιάγραμμα των διαπραγματεύσεων για την επίτευξη συμφωνίας επί των αιτημάτων που έχει εγείρει η ελληνική πλευρά για την εξασφάλιση δημοσιονομικού χώρου. Τα θέματα που έχει θέσει η ελληνική πλευρά θα συζητηθούν σταδιακά μέσα στον χρόνο, αλλά οι τελικές αποφάσεις για το αν θα μειωθούν ή όχι οι στόχοι των πρωτογενών πλεονασμάτων για τη διετία 2021-2022 θα ληφθούν το φθινόπωρο ενόψει και της κατάθεσης του κρατικού προϋπολογισμού για το 2021.
Ωστόσο, η ελληνική πλευρά αναμένεται να αποτυπώσει τις προθέσεις της για τις φορολογικές ελαφρύνσεις στις οποίες προτίθεται να προχωρήσει στο μεσοπρόθεσμο σχέδιο. Σε αυτό θα ξεκαθαρίσει το τοπίο όσον αφορά τα ακόλουθα ζητήματα:
1. Η απόφαση να προχωρήσει ως υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα η πλήρης κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Οπως τόνισε ο πρωθυπουργός την Παρασκευή στο συνέδριο της ΕΣΕΕ, θα επιδιωχθεί η μείωση να ξεκινήσει από φέτος εφόσον βρεθεί ο απαιτούμενος δημοσιονομικός χώρος.
Μείωση της τάξεως του 20% μπορεί να χρηματοδοτηθεί φέτος ακόμη και αν γίνει δεκτό το αίτημα της Ελλάδας να μη συμπεριληφθούν στον ορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος δαπάνες 200 εκατ. ευρώ για το μεταναστευτικό. Η πλήρης κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης προγραμματίζεται για το 2021, καθώς είναι το υπ’ αριθμόν ένα μέτρο ενίσχυσης του εισοδήματος της μεσαίας τάξης. Και αυτό διότι η εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται μόνο σε όσους εμφανίζουν ατομικό εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ.
2. Η απόφαση να υλοποιηθεί ταχύτερα η κυβερνητική δέσμευση για μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες. Αντί το μέτρο να υλοποιηθεί έως το 2023, θα επιδιωχθεί η μείωση να έχει ολοκληρωθεί έναν χρόνο νωρίτερα δηλαδή μέσα στο 2022.
Αυτό σημαίνει ότι το 2021 θα υπάρξει πρόσθετη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά δύο μονάδες (με τις υπόλοιπες δύο να μετατίθενται για το 2022). Για να χρηματοδοτηθεί το συγκεκριμένο μέτρο μελετάται να αναβληθεί για το 2022 η δεύτερη μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων από το 24% στο 20%.
Και αυτό διότι κρίνεται ότι από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών (η οποία θα αφορά και τους εργοδότες και όχι μόνο στους εργαζομένους) θα ωφεληθεί το σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας σε αντίθεση με τη μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρηματικών κερδών, η οποία ευνοεί μόνο το ένα στα πέντε νομικά πρόσωπα που δηλώνει κέρδη.
3. Για τη διετία 2022-2023 θα δρομολογηθεί η μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων από το 24% στο 20%, (απαιτεί δημοσιονομικό χώρο περίπου 500 εκατ. ευρώ) αλλά και η μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ από το 24% στο 22% και από το 13% στο 11%.
Η ψήφιση
Το πακέτο μέτρων του 2021 θα ψηφιστεί το φθινόπωρο μαζί με τον προϋπολογισμό του 2021, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι η Ελλάδα θα έχει διασφαλίσει τον απαιτούμενο δημοσιονομικό χώρο ύστερα από τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές. Το 1,8 δισ. ευρώ που θα είναι το όφελος της μεσαίας τάξης, θα ενισχύσει ισόποσα την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, καθώς το όφελος θα φανεί από τις αρχές της επόμενης χρονιάς μέσα από τη μείωση των κρατήσεων. Αυτή θα είναι και η πρώτη ουσιαστική ελάφρυνση για τη μεσαία τάξη μετά την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια, καθώς η καθαρή αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος θα φτάσει ακόμη και στο 4%.
Σε δύο δόσεις οι αυξήσεις
Ως αύξηση των καθαρών αποδοχών σε δύο δόσεις θα αποτυπωθεί στους μισθωτούς το κυβερνητικό σχέδιο ελαφρύνσεων της επόμενης χρονιάς. Η πρώτη δόση θα γίνει φέτος των Ιούνιο –οπότε και θα ενεργοποιηθεί η πρώτη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,9%, με το 0,4% να αφορά τον εργαζόμενο και το 0,5% τον εργοδότη– ενώ η δεύτερη δόση θα γίνει με την καταβολή του μισθού του Ιανουαρίου 2021 με την ταυτόχρονη μείωση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.
Τρεις παρεμβάσεις για περιορισμό της φοροδιαφυγής στον ΦΠΑ
Συναλλακτικές συνήθειες 10ετιών θα πρέπει να αλλάξουν –αρχής γενομένης από τους επόμενους μήνες– εκατοντάδες χιλιάδες επαγγελματίες αλλά και οι λογιστές τους, καθώς η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, σε συνεργασία με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, οριστικοποιεί μέσα στις επόμενες ημέρες το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής των τριών βασικών μέτρων για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής ειδικά από τον ΦΠΑ.
Η ηλεκτρονική τήρηση των βιβλίων της εφορίας θα επιδιωχθεί να ξεκινήσει από τον Απρίλιο, ενώ για τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το Taxis δόθηκε χρονικό περιθώριο μέχρι τις αρχές Ιουνίου. Τρίτη εκκρεμότητα, η έκδοση των ηλεκτρονικών τιμολογίων κάτι το οποίο επίσης σχεδιάζεται να ξεκινήσει –έστω σε πιλοτικό στάδιο– μέσα στο τρέχον έτος.
Ο στόχος να ξεκινήσει από φέτος η εφαρμογή και των τριών μέτρων έχει «φοβίσει» την αγορά, καθώς η προσαρμογή στα νέα δεδομένα δεν θα είναι εύκολη. Ηδη, η ΑΑΔΕ έχει ζητήσει την «απόσυρση» των παλαιών ταμειακών μηχανών και τη διασύνδεση όσων πληρούν τις προδιαγραφές με το Διαδίκτυο.
Η ηλεκτρονική τήρηση των βιβλίων προϋποθέτει εξοικείωση των λογιστών αλλά και των ίδιων των επαγγελματιών, ενώ η έκδοση των ηλεκτρονικών τιμολογίων είναι ακόμη σε πολύ αρχικό στάδιο προετοιμασίας.
Το να ανατραπεί για μία ακόμη φορά ο σχεδιασμός όσον αφορά τα χρονοδιαγράμματα είναι ένα πολύ πιθανό σενάριο, καθώς πέραν των προετοιμασιών που πρέπει να γίνουν στην αγορά, απαιτείται και η έκδοση σειράς αποφάσεων από την πλευρά του υπουργείου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ.
Τις προηγούμενες ημέρες, η ΑΑΔΕ έκανε τα πρώτα δύο «επίσημα» βήματα στην κατεύθυνση υλοποίησης του τριπλού σχεδίου πάταξης της φοροδιαφυγής. Πρώτον, δημοσίευσε τον κατάλογο των ταμειακών μηχανών που πρέπει να αποσυρθούν άμεσα (μέχρι την 31η Μαΐου 2020), καθώς δεν έχουν δυνατότητα σύνδεσης με το Taxisnet (σ.σ. ο κατάλογος περιλαμβάνει περίπου 180 μοντέλα τα οποία όμως είναι εγκατεστημένα σε χιλιάδες επιχειρήσεις).
Η δεύτερη απόφαση δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ στις 6 Φεβρουαρίου και καθορίζει τις τεχνικές λεπτομέρειες διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τη σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα στο Taxis. Η διασύνδεση, βάσει της απόφασης, θα πρέπει να έχει υλοποιηθεί μέσα σε τέσσερις μήνες, δηλαδή το αργότερο μέχρι τις 6 Ιουνίου, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα επιβάλλονται πρόστιμα.
Για την ηλεκτρονική τήρηση των βιβλίων δεν υπάρχει ακόμη επίσημο χρονοδιάγραμμα. Πέρυσι τον Αύγουστο, όταν παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το σχέδιο, ειπώθηκε ότι θα ξεκινήσει πιλοτική λειτουργία μέσα στο τελευταίο τρίμηνο του 2019. Δεν τηρήθηκε και οι νεότερες πληροφορίες μεταφέρουν τα «εγκαίνια» για τον Απρίλιο, χωρίς όμως να αποκλείεται και νέα χρονική μετάθεση, καθώς πρέπει να αντιμετωπιστεί σειρά τεχνικών δυσκολιών.