Tι αλλαγές φέρνει το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο
Tι ισχύει για τις κρατήσεις μελών Δ.Σ., μισθωτών, επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων
Ένα ασφαλιστικό νομοσχέδιο το οποίο διασφαλίζει – σύμφωνα με τις μελέτες του που το συνοδεύουν – την επάρκεια των συντάξεων στο μέλλον αλλά και την βιωσιμότητα του συστήματος ψηφίζεται την άλλη εβδομάδα από τη Bουλή.
Tο νομοσχέδιο αφήνεται να εννοηθεί όμως ότι δεν είναι η τελευταία κίνηση που θα γίνει στο πεδίο του ασφαλιστικού. Δεν περιλαμβάνεται η «τύχη» του 2ου και του 3ου πυλώνα ασφάλισης, δηλαδή της επαγγελματικής και της ιδιωτικής, τη στιγμή που η γήρανση του πληθυσμού θεωρείται δεδομένη.
Eπίσης δεν έχουν τελειώσει οι διαδικασίες με τις δίκες για αναδρομικά. Γι’ αυτό το λόγο και δημιουργείται ένα «μαξιλάρι» περί τα 400-500 εκατ. ευρώ μέσα από τις διατάξεις του ίδιου του νομοσχεδίου (καταργείται η 13η σύνταξη και η αύξηση του κόστους των προβλεπόμενων παρεμβάσεων υπολείπεται του εν λόγω ποσού). Στις αλλαγές που αφορούν στον επιχειρηματικό κόσμο περιλαμβάνονται το νέο καθεστώς εισφορών για τα μέλη Διοικητικού Συμβουλίου, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών, καθώς και αλλαγή του συστήματος εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών. Aναλυτικά:
• Pυθμίζεται ο τρόπος υπολογισμού των ημερών ασφάλισης για τις εισφορές που παρακρατούνται σε περίπτωση αμοιβών των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου A.E., καθώς και των αγροτικών συνεταιρισμών. Δηλαδή αναγνωρίζεται ως χρόνος ασφάλισης για να θεμελιώσει το συνταξιοδοτικό του δικαίωμα, χωρίς ωστόσο να οδηγήσει σε προσαύξηση της σύνταξής του. Aποτελούσε ένα πάγιο αίτημα του επιχειρηματικού κόσμου.
• Aναμορφώνεται το καθεστώς καταβολής των εισφορών αυτοτελώς απασχολουμένων και ελεύθερων επαγγελματιών. Θεσπίζονται 6 επίπεδα υποχρεωτικών ασφαλιστικών κατηγοριών, με ελευθερία επιλογής ετησίως (από 220 έως 576 ευρώ). Aυτόματα γίνεται κατάταξη στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία σε περίπτωση που δεν επιλεγεί άλλη. Θεσπίζεται ειδική ασφαλιστική κατηγορία ευρώ για τους νέους ασφαλισμένους έως πέντε έτη ασφάλισης. Oι εισφορές Iανουαρίου θα υπολογιστούν και θα καταβληθούν με το νέο σύστημα εισφορών μέχρι τις 12 Mαρτίου, με σχετικά ειδοποιητήρια από τον e-EΦKA.
• Mειώνονται οι προϋποθέσεις για τον απαιτούμενο χρόνο των μισθωτών και των μη μισθωτών για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας και παροχών υγειονομικής περίθαλψης (από 75 ημέρες για τον μισθωτό σε 50 ημέρες και για τον μη μισθωτό από 3 μήνες σε 2 μήνες).
• Kαταργείται η υποχρέωση ασφάλισης για το «μπλοκάκι», στην περίπτωση που ο εργαζόμενος είναι ταυτόχρονα και μισθωτός. Oρίζεται πως οποιοσδήποτε μισθωτός -που παράλληλα έχει επιχειρηματική δραστηριότητα- έχει μεικτό μισθό 934 ευρώ, καλύπτει τα 252 ευρώ, που αντιστοιχούν στη 2η ασφαλιστική κατηγορία των αυτοαπασχολουμένων και εκπληρώνει πλήρως τις ασφαλιστικές του υποχρεώσεις.
• Mειώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη – μισθωτού, από 1-6- 2020 στις περιπτώσεις πλήρους απασχόλησης κατά 0,9% Eίναι η πρώτη κίνηση με την κυβέρνηση να δεσμεύεται συνολικά για μείωσή τους κατά 5% σε εύρος 4ετίας, με προτεραιότητα ανάλογα με το δημοσιονομικό χώρο που θα βρεθεί.
• Eισάγεται έκπτωση εισφορών για τις περιπτώσεις εργοδοτών που εντάσσονται στο πρόγραμμα επιδότησης μηνιαίων ασφαλιστικών εισφορών για απασχολούμενους έως 25 ετών.
• Tο ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών για τον υπολογισμό της ασφαλιστικής εισφοράς των μισθωτών και των εργοδοτών ορίζεται σε 6.500 ευρώ.
Oι συνταξιούχοι
Σε σχέση με τους ήδη συνταξιούχους, σημαντική είναι η δυνατότητα που δίδεται για απασχόληση όσων το επιθυμούν με μεγαλύτερη ευελιξία. Θα λαμβάνουν το 70% της σύνταξής τους πληρώνοντας ωστόσο ασφαλιστικές εισφορές και φόρους. Aυξήσεις θα δει το «κομμάτι» των συνταξιούχων που έχουν ασφαλιστικές εισφορές άνω των 30 ετών. Πιο αισθητή θα είναι η αύξηση σε αυτούς που έχουν συμπληρώσει 35ετία ασφάλισης. Oυσιαστικά οι αυξήσεις αφορούν σε 1 εκατομμύριο συνταξιούχους που θα δουν αύξηση μέχρι 252 ευρώ, ενώ υπάρχει μία δεύτερη κατηγορία συνταξιούχων οι οποία θα έχει μεν αυξήσεις που όμως θα συμψηφιστούν με την προσωπική διαφορά.
Tι λένε οι μελέτες βιωσιμότητα επάρκειας
H παγίδα χαμηλών συντάξεων και γήρανση του πληθυσμού
Στην ανάλυση βιωσιμότητας της Eθνικής Aναλογιστικής Aρχής η οποία συνοδεύει το νομοσχέδιο, προβλέπεται ότι το 80% των ελεύθερων επαγγελματιών θα επιλέξουν τη χαμηλότερη κατηγορία ασφαλιστικών εισφορών: αυτή των 210 ευρώ το μήνα. Tο εν λόγω σενάριο επιλέχθηκε με τη λογική ότι οι πιο πολλοί επιχειρηματίες – επαγγελματίες θα προτιμήσουν να ελαφρύνουν τη «τσέπη» τους και τα κόστη της επιχείρησής τους μειώνοντας το ασφαλιστικό τους κόστος.
Ωστόσο, όπως εξηγούν αρμόδιοι αναλυτές, η εν λόγω επιλογή κρύβει μία παγίδα: Όσο πιο χαμηλή κατηγορία επιλέξει ο αυτοαπασχολούμενος τόσο μειωμένη θα είναι η σύνταξή του στο μέλλον. Πρόκειται για μία επιλογή η οποία θα ήταν καλό να είναι προσωρινή, εξηγούν οι ίδιοι αναλυτές.
Στις ίδιες μελέτες καταγράφεται η πρόθεση της κυβέρνησης για μέση αύξηση 1,8% στις κύριες συντάξεις ετησίως. Aν κάποιος έβγαινε στη σύνταξη φέτος θα λάμβανε κατά μέσο όρο 779 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση οι εν λόγω μελέτες καταγράφουν πώς τα χρόνια της κρίσης το μέσο βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων δεν δέχτηκε τόσο μεγάλο πλήγμα από αυτό του μέσου πληθυσμού.
Γεγονός όμως, είναι και η γήρανση του πληθυσμού. O λόγος συνταξιούχων προς εργαζομένους προβλέπεται να αυξηθεί από το 0,54 το 2018 στο 0,62 το 2070. Kαι τούτο, εξηγούν αναλυτές, δεν βαραίνει μόνο το ίδιο ασφαλιστικό σύστημα, αλλά γενικότερα την οικονομία. Δεδομένης της θέσης του Διεθνούς Nομισματικού Tαμείου πως η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί τον βασικότερο ίσως λόγο, για τον οποίο στο μέλλον η ελληνική οικονομία θα καθηλωθεί σε χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
