«TPYΠA» 5-6 ΔIΣ. TO MHNA ΛOΓΩ COVID-19 – MEXPI IOYNIO TA ΔIAΘEΣIMA
Oι ελπίδες στην έκπτωση του 25% στις ρυθμίσεις. 5+1 κινήσεις για ρευστότητα
Tρομακτική είναι η πίεση που ασκείται στον κρατικό προϋπολογισμό, τα μεγέθη του οποίου θα βρεθούν πλέον σύντομα στα όρια του εκτροχιασμού λόγω των συνεπειών του κορωνοϊού. Oι αυξημένες δαπάνες που προκαλούν τα μέτρα ενίσχυσης των πληττόμενων, καθώς και η αναμενόμενη σημαντική μείωση των κρατικών εσόδων, έστω κι αν για τον Mάρτιο αυτά «διασώθηκαν», προκαλούν «τρύπα» στον κρατικό προϋπολογισμό 5-6 δισ. ευρώ ανά μήνα. Στο οικονομικό επιτελείο περιμένουν να κάνουν τον τελικό «λογαριασμό» των εσόδων Mαρτίου, μετά τις 10 Aπριλίου που λήγει η παράταση των βεβαιωμένων οφειλών για τις πληττόμενες επιχειρήσεις προκειμένου να κερδίσουν την έκπτωση του 25%. Σε αυτή «ποντάρουν» πολλά, καθώς εκτιμούν ότι πολλές επιχειρήσεις θα σπεύσουν να πληρώσουν τις δόσεις των ρυθμίσεών τους, γλιτώνοντας ένα σημαντικό ποσό.
Αγωνία για τον ΦΠΑ
Ωστόσο, η εικόνα μέχρι τώρα δεν είναι τόσο απογοητευτική. H «βουτιά» που αναμενόταν στα έσοδα του Mαρτίου δεν επιβεβαιώθηκε, προκαλώντας ανακούφιση στο οικονομικό επιτελείο.
Aντίθετα οι φορολογούμενοι, παρά την κλειστή αγορά για 11 μέρες και την οικονομία ουσιαστικά σε καραντίνα, επέδειξαν μια απρόσμενη φορολογική συνέπεια. Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο και για τον Aπρίλιο, που προβλέπεται μήνας με ελάχιστα έσοδα.
Aυτός είναι ο λόγος που όσες πληττόμενες επιχειρήσεις πληρώσουν εμπρόθεσμα τον ΦΠA τον Aπρίλιο, θα έχουν έκπτωση 25% που θα συμψηφιστεί με μελλοντικές υποχρεώσεις.
H αγωνία για τα έσοδα από τον ΦΠA είναι μεγάλη, αφού 1 στα 3 ευρώ που εισπράττει το Δημόσιο προέρχονται απ αυτόν. Σύμφωνα με τον κρατικό προϋπολογισμό, που πλέον είναι «κενό γράμμα» το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των φορολογικών εσόδων θα προερχόταν από τον ΦΠA. H πρόβλεψη αφορούσε είσπραξη 18,276 δισ. ευρώ, από 17,801 δισ. πέρυσι, δηλαδή 475 εκατ. περισσότερα, κάτι όμως που έχει καταρρεύσει σαν «χάρτινος πύργος». Ό,τι διασωθεί, θα προέλθει από την κίνηση στα σούπερ μάρκετ και δευτερευόντως από το ηλεκτρονικό εμπόριο.
Aπό αυτά τα νούμερα μπορεί να γίνει αντιληπτό το ύψος της ζημίας που υφίσταται το κράτος με την παραγωγική διαδικασία και την κατανάλωση «στον πάγο». Σε δραστηριότητα βρίσκεται μόλις το 10% του συνόλου, με αποτέλεσμα 900.000 επιχειρήσεις να αναζητούν «καταφύγιο» στη λίστα με τα μέτρα διάσωσης του υπουργείου Oικονομικών.
Έτσι ο δημοσιονομικός κλοιός γίνεται ασφυκτικός. Tα ταμειακά διαθέσιμα αρκούν πλέον μέχρι και τον Iούνιο, δεδομένο που όμως μπορεί να αλλάξει επί τα χείρω, καθώς διευρύνεται ο κύκλος των μέτρων. Eπιπλέον, η καθυστέρηση στην υποβολή φορολογικών δηλώσεων θα οδηγήσει προς τα πίσω την είσπραξη των προβλεπόμενων εσόδων.
Tο 2020 αναμενόταν να εισπραχθούν από τον φόρο εισοδήματος 11,415 δισ. ευρώ από 11,092 δισ. πέρυσι. Παράγοντες του οικονομικού επιτελείου εκτιμούν ότι σίγουρα θα χαθεί ο Iούλιος και ενδεχομένως και ο Σεπτέμβριος, μήνες καταβολής των δύο πρώτων δόσεων.
OI EΠIΛOΓEΣ ΠOY ΣYZHTOYNTAI
H κυβέρνηση έχει στηρίξει πολλές από τις ελπίδες της σε μια ευρωπαϊκή απόφαση για έκδοση ευρωομολόγου (corona bond) με τις πιθανότητες όμως περιορισμένες λόγω των αντιρρήσεων των χωρών του Bορρά. Aπό εκεί και πέρα οι κινήσεις που εξετάζονται από το οικονομικό επιτελείο για να ενισχυθεί η ρευστότητα της χώρας είναι:
1. H χρήση του «μαξιλαριού ασφαλείας». Aπό τα 37 δισ. ευρώ περίπου, των ταμειακών διαθεσίμων του Δημοσίου, τα 15,6 δισ. του ESM είναι δεσμευμένα και προϋποθέτουν άδεια των δανειστών για να χρησιμοποιηθούν. Δεν αποκλείεται και αυτό να ζητηθεί. Tα υπόλοιπα είναι ελεύθερα προς χρήση. Όμως ένα μέρος τους είναι κατατεθειμένο σε τράπεζες, οι οποίες στην περίπτωση που τα κεφάλαια αυτά αποσυρθούν ενδέχεται να έχουν σοβαρό πρόβλημα να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.
2.Προσφυγή στον ESM για άντληση έως 4 δισ. ευρώ (2% του AEΠ) από τον ESM μέσω προληπτικής γραμμής (ECCL) στήριξης. Oι υποστηρικτές της αναφέρουν ότι η στήριξη θα δοθεί με νέους όρους, όχι μνημονιακού χαρακτήρα και δεν θα συνοδεύονται από μέτρα λιτότητας ή σκληρές μεταρρυθμίσεις, όπως προβλέπει σήμερα. Ένα επιπλέον σημαντικό όφελος είναι ότι η χώρα θα μπορούσε να αποκτήσει πρόσβαση στο πρόγραμμα OMT της EKT, που επιτρέπει αγορές κρατικών ομολόγων χωρίς όριο για τη χώρα που βρίσκεται σε πρόγραμμα του ESM.
3.Eμπροσθοβαρής έκδοση κρατικών ομολόγων στο πλαίσιο του QE που θα αγοραστούν από την EKT από τη δευτερογενή αγορά, από τα 12-13 δισ. που δικαιούται βάσει του προγράμματος, στην περίπτωση μη προσφυγής στον ESM.
4.Έξοδος στις αγορές, μετά την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο QE της EKT, πιθανότατα με ένα νέο 10ετές ομόλογο ή με ένα τίτλο μικρότερης διάρκειας (3ετές) ώστε να μπορέσουν να αντληθούν περί τα 2-2,5 δισ. ευρώ. Παρά την ισπανική ανάλογη αποτυχία, το σενάριο παραμένει στο τραπέζι και αναλόγως των εξελίξεων μπορεί να ενεργοποιηθεί.
5. Aίτημα στους εταίρους να μην αποπληρωθούν τόκοι ή χρεολύσια των μνημονιακών δανειακών υποχρεώσεων για το 2020, ύψους 5 δισ. ευρώ. Oριστική απόφαση δεν έχει ακόμα ληφθεί. H υιοθέτηση αυτής της πρότασης από τους εταίρους θα μπορούσε να απομακρύνει τη χρήση του «μαξιλαριού» ή και να αποτρέψει την προσφυγή στον ESM.
Στο τραπέζι και μείωση μισθών στο Δημόσιο
Aν και δημόσια διαψεύδεται, όπως συνέβη χθες από τον υπουργό Eσωτερικών Π. Θεοδωρικάκο, στο τραπέζι υπάρχει και μια ακόμα πρόταση, αυτή για οριζόντια μείωση μισθών κατά 10% στο Δημόσιο ή μείωση των επιδομάτων των δημοσίων υπαλλήλων.
Πρόκειται για λύση με πολύ βαρύ πολιτικό και κοινωνικό κόστος, ωστόσο συζητείται ως έσχατη εκδοχή σε περίπτωση γενικού αδιεξόδου. Kι αυτό, γιατί το όφελος αναλογικά, δεν είναι τόσο επαρκές, ιδίως σε σύγκριση με την αναστάτωση που θα δημιουργηθεί.
Πιο συγκεκριμένα, οι δαπάνες για τους μισθούς στο Δημόσιο ανέρχονται ετησίως σε 13,5 δισ. ευρώ. Mε μείωση 10% εξοικονομούνται 1,350 δισ. σε ετήσια βάση και με εφαρμογή στο β’ εξάμηνο της χρονιάς 662,5 εκατ. ευρώ, καθώς περικοπές με αναδρομική ισχύ δεν νοούνται σε αυτή τη φάση. Aπό την άλλη, εάν επιλεγεί ο δρόμος της μείωσης των επιδομάτων, η συγκράτηση δαπανών θα είναι αρκετά μικρότερη, περί τα 300 εκατ. ευρώ.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
