Οι μεγάλες επιπτώσεις στον τουριστικό τομέα, εξαιτίας της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοιού, θα αποτελέσoυν τη μεγάλη πληγή για τη μακροοινονομική επίδοση της Ελλάδας το 2020, όπως αναφέρουν οι αναλυτές της Eurobank στο “7 ημέρες Οικονομία”.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της IHS Markit, o δείκτης PMI μεταποίησης της Ελλάδας συρρικνώθηκε απότομα στις 42,5 μονάδες τον Μάρτιο 2020 από τα υψηλά επίπεδα των 56,2 μονάδων τον Φεβρουάριο 2020 (συλλογή στοιχείων στο διάστημα 12-24 Μαρτίου 2020). Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη ήταν αρνητική στο τέλος του 1ου τριμήνου 2020 με τις προβλέψεις για τα επίπεδα παραγωγής του επόμενου έτους να είναι απαισιόδοξες. Για πρώτη φορά από τον Μάιο 2017 η τιμή του προαναφερθέντος δείκτη ήταν μικρότερη των 50 μονάδων, ήτοι του ορίου βελτίωσης-επιδείνωσης των λειτουργικών συνθηκών του τομέα της μεταποίησης. Επιπρόσθετα, ο μηνιαίος ρυθμός πτώσης του δείκτη PMI τον Μάρτιο 2020 (-13,7 μονάδες) ήταν ο μεγαλύτερος που έχει καταγραφεί από τον Ιούλιο 2015 (-16,7 μονάδες).
Η ταχεία επιδείνωση του δείκτη PMI μεταποίησης στην Ελλάδα αντικατοπτρίζει κυρίως την πτώση της παραγωγής των επιχειρήσεων. Η έξαρση της πανδημίας του κορωνoϊού (Covid-19) οδηγεί σε μείωση της αθροιστικής ζήτησης και προσφοράς με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του παραγόμενου προϊόντος. Σύμφωνα πάντα με την ίδια έρευνα (Μάρτιος 2020), οι νέες παραγγελίες των εταιρειών μεταποίησης κινήθηκαν έντονα πτωτικά λόγω των ακυρώσεων που καταγράφηκαν τόσο από το εξωτερικό όσο και από το εσωτερικό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του επιπέδου απασχόλησης με τον γρηγορότερο ρυθμό από τον Σεπτέμβριο 2015.
Πτώση σημειώθηκε και στις αγορές εισροών εξαιτίας της περιορισμένης ζήτησης. Τέλος, παρά την έστω και οριακή αύξηση του κόστους εισροών, οι τιμές πώλησης ακολούθησαν καθοδική πορεία λόγω της προσπάθειας των εταιρειών να διατηρήσουν τους πελάτες τους ή να προσελκύσουν νέες παραγγελίες.
Ο κλάδος της μεταποίησης στην Ελλάδα, ένας τομέας που παράγει διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά, συνεισέφερε το 2019 το 10,9% της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας (Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία + Φόροι Επί των Προϊόντων – Επιδοτήσεις Επί των Προϊόντων = ΑΕΠ). Το αντίστοιχο μέγεθος στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε υψηλότερα στο 16,4% (κυρίως λόγω της συνεισφοράς της Γερμανίας). Σε όρους απασχολούμενων ατόμων το μερίδιο της μεταποίησης στην Ελλάδα ήταν 8,2% (13,3% στην Ευρωζώνη) και σε όρους μισθών 9,8% (17,3% στην Ευρωζώνη).
Η απότομη επιδείνωση του πρόδρομου δείκτη PMI μεταποίησης (soft data) στην Ελλάδα τον Μάρτιο 2020 αποτελεί το πρελούδιο των αρνητικών αποτελεσμάτων στους δείκτες της πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας (hard data) που αναμένονται κυρίως στο 2ο τρίμηνο 2020. Η τελευταία διαθέσιμη παρατήρηση αναφορικά με το επίπεδο παραγωγής στη μεταποίηση είναι αυτή του Ιανουαρίου 2020 (η δημοσίευση της παρατήρησης του Φεβρουαρίου 2020 είναι προγραμματισμένη για τις 9/4/2020). Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), ο δείκτης παραγωγής στη μεταποίηση ενισχύθηκε σε μηνιαία και σε ετήσια βάση κατά 1,6% και 3,8% αντίστοιχα τον Ιανουάριο 2020 από 5,4% και 0,6% αντίστοιχα τον Δεκέμβριο 2019.
Παράλληλα με τη δημοσίευση του δείκτη PMI μεταποίησης της IHS Markit, ανακοινώθηκε και ο δείκτης οικονομικού κλίματος του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ). Το εν λόγω μέγεθος υποχώρησε στις 109,4 μονάδες τον Μάρτιο 2020 από 113,2 μονάδες τον Φεβρουάριο 2020. Στην Ευρωζώνη η αντίστοιχη πτώση ήταν περισσότερο απότομη στις 94,5 μονάδες από 103,4 μονάδες τον Φεβρουάριο 2020.
Στους επί μέρους δείκτες εμπιστοσύνης οι μεγαλύτερες μηνιαίες μειώσεις σημειώθηκαν στους καταναλωτές – η 2η μεγαλύτερη στην ιστορία της έρευνας – στις υπηρεσίες και το λιανικό εμπόριο. Στη βιομηχανία, ήτοι τον κλάδο που έχει τη μεγαλύτερη σχετική βαρύτητα (40%) στη διαμόρφωση του δείκτη οικονομικού κλίματος, η μείωση ήταν αρκετά ηπιότερη, ενώ στις κατασκευές καταγράφηκε οριακή αύξηση. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην ανακοίνωση του ΙΟΒΕ: “Επισημαίνεται ότι ένα μέρος της πρωτογενούς έρευνας πραγματοποιήθηκε πριν την επιβολή των μέτρων παύσης της δραστηριότητας σε συγκεκριμένους κλάδους και ένα μεγαλύτερο τμήμα αυτής πριν την εφαρμογή μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών”. Ως εκ τούτου, για τον μήνα Απρίλιο 2020 αναμένουμε περαιτέρω επιδείνωση (και με πιο απότομο ρυθμό σε σύγκριση με τον Μάρτιο 2020) του δείκτη οικονομικού κλίματος.
Εν κατακλείδι, η χειροτέρευση των δεικτών PMI μεταποίησης και οικονομικού κλίματος τον Μάρτιο 2020 υποδηλώνουν επιδείνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας στο τέλος του 1ου τριμήνου 2020. Η εν λόγω πορεία προβλέπεται να συνεχιστεί με μεγαλύτερη ένταση στο 2ο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Μεγάλη πληγή για τη μακροοικονομική επίδοση της Ελλάδας το 2020 αναμένεται να αποτελέσει ο εξωτερικός τομέας κυρίως λόγω των επιπτώσεων στον τουρισμό. Το 2019 οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες διαμορφώθηκαν στα €15,4 δις σε τρέχουσες τιμές ή 8,2% του ΑΕΠ (€18,2 δις εισπράξεις και €2,7 δις πληρωμές). Προσθέτοντας σε αυτό το μέγεθος τις υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών (€14,7 δις εισπράξεις και €7,6 δις πληρωμές), το συνολικό μέγεθος ανέρχεται στα €22,5 δις σε τρέχουσες τιμές ή 12,0% του ΑΕΠ.
