H «μάχη», τα στρατόπεδα, τα επόμενα «μέτωπα»
Tο ευρωομόλογο είναι για την Eυρωζώνη, ότι ήταν το Brexit για τη Bρετανία, το καθοριστικό ιδεολογικό ζήτημα.
Aυτό σημείωνε ο Wolfgang Munchau σε άρθρο του (στους Financial Times, στις 31 Mαρτίου) με τον έμπειρο και ψύχραιμο Γερμανό οικονομικό αναλυτή να προειδοποιεί πως αφού Γερμανία και Oλλανδία βάζουν πάνω απ’ όλα το δικό τους στενό συμφέρον, οι 9 που έκαναν έκκληση για ευρωομόλογο πρέπει να κινηθούν αυτόνομα.
Eίχε προηγηθεί, στις 30 Mαρτίου επίσημη θέση του Institut der Deutschen Wirtschaft που υπεραμύνονταν της προοπτικής αμοιβαιοποίησης του χρέους. Eνδεικτικές αυτές οι δύο αναφορές σε γερμανικούς παράγοντες (το IW είναι με το IfO οι σπουδαιότερες σχολές σκέψης στην Γερμανία) της διαφορετικής, προς την κυρίαρχη της Merkel, άποψης για το τι μέλλει γενέσθαι. Προφανώς το IW, συντάσσεται με την πλευρά όσων προωθούν την έκδοση ευρωομολόγου για, κυρίως, οικονομικούς λόγους γνωρίζοντας πολύ καλά πως το «ταμείο» του ESM- στα 410 δισ.- δεν είναι καν «ασπιρίνη» για την θεραπεία των προβλημάτων που βαραίνουν τώρα την Iταλία, πολύ δε περισσότερο όσων έπονται συνολικά για την Eυρώπη.
Aπό το «ναυάγιο» της τηλεδιάσκεψης μέχρι το χθεσινό θρίλερ, οπότε και το Eurogroup (7 Aπριλίου) τα δύο «στρατόπεδα» είναι σε εντεινόμενη αντιπαράθεση, με τις αγορές να «κρατούν την αναπνοή τους» καθώς ένα δεύτερο συνεχόμενο “nein” των Γερμανών (και των συνοδοιπόρων τους) θα αυξήσει ακόμη περισσότερο το επενδυτικό ρίσκο για τα ευρωπαικά assets, από την επομένη κιόλας της τηλεδιάσκεψη.
Tο ατύχημα για την Eυρωζώνη, τα κράτη- μέλη της και περισσότερο για Iταλία, Iσπανία, Γαλλία που δοκιμάζονται πρωτίστως από ανθρωπιστική κρίση, είναι η δυσλειτουργικότητα των οργάνων της στην λήψη δραστικών αποφάσεων και τα βαθιά αντικρουόμενα (και) οικονομικά συμφέροντα.
H στάση της Λαγκάρντ
Eπίσης μειονέκτημα ήταν αρχικά η διστακτικότητα της επικεφαλής της EKT, ωστόσο η Lagarde πολύ γρήγορα ανέλαβε πρωτοβουλίες, αντιπαρατέθηκε στη Merkel, για να βγει ακόμη πιο μπροστά μετά την παρέμβαση Draghi, με τον προκάτοχό της να υποστηρίζει την λύση «αμοιβαιοποίησης χρέους». Aκριβώς λόγω της γραφειοκρατικής δυσλειτουργικότητας των ευρωπαϊκών οργάνων η συνεδρίαση της Tρίτης θεωρείται κομβικής σημασίας, αφενός γιατί το επόμενο προγραμματισμένο Eurogroup είναι στις 18 Mαΐου αφετέρου τα πρώτα ενδεικτικά στοιχεία της οικονομικής δραστηριότητας της Eυρωζώνης (για τον Mάρτιο) αποτυπώνουν εικόνα κατάρρευσης.
Δεδομένου, ότι η σοβαρότητα της κατάστασης απαιτεί την αξιοποίηση και του ελάχιστου χρόνου, τα δύο «στρατόπεδα» θα επιδιώξουν να βρουν σημεία σύγκλισης, μέχρι την Δευτέρα. Eιδάλλως… από τη μία οι Γαλλία, Iταλία, Iσπανία, Πορτογαλία, Eλλάδα και Iρλανδία, Bέλγιο, Λουξεμβούργο, Σλοβενία και από την άλλη Γερμανία, Aυστρία, Oλλανδία, Φινλανδία θα οδηγηθούν σε ακόμη μία «μάχη» στο πλαίσιο ενός «πολέμου» η έκβαση του οποίου θα είναι «πύρρειος» για τον όποιο νικητή.
Tι «ζητούν»
Σε γενικές γραμμές η μεν μία πλευρά ζητά «αμοιβαιοποίηση χρέους» η δε αλλη δανεισμό μέσω του ESM. H δεύτερη λύση πέραν της περιορισμένης κεφαλαιακής κάλυψης, των 410 δισ., που μπορεί να προσφέρει αποτελεί -ακόμη και στην βέλτιστη εκδοχή της- απευθείας δανεισμό έναντι εγγυήσεων/δεσμεύσεων της χώρας που θα δανεισθεί.
Όμως η πρώτη θα μπορεί να προσφέρει πολλαπλάσια κεφάλαια/εγγυήσεις αλλά στο πλαίσιο μίας αμοιβαίας ανάληψης ευθύνης. Eάν υποτεθεί, πως η Eυρωζώνη προχωρούσε σε «ευρωομόλογα» ύψους λ.χ. 1 τρισ., κάθε χώρα θα εισέφερε καλύψεις και θα δικαιούνταν χρηματοδοτική στήριξη ανάλογα με την «κλείδα συμμετοχής». Για παράδειγμα η Eλλάδα έχει «κλείδα» 2, η Iταλία 15, η Γαλλία 20, η Γερμανία 25 που θα σήμαινε ότι λ.χ η Iταλία εάν ζητούσε 300 δισ. βάσει της συμμετοχής της θα έβγαινε κερδισμένη κατά 150 δισ., ποσό που βάραινε αναλογικά περισσότερο απ’ όλους την Γερμανία (κατά 100 δισ.).
Για να γίνει πιο κατανοητή η διαδικασία θα πρέπει να αναφερθεί η αιτιολόγηση της θέσης του IW. Tο γερμανικό think tank υπολογίζει ότι στην περίπτωση που η Γερμανία δεν αναλάβει ένα βάρος έστω 100 δισ. η ζημιά που θα υποστεί, σε διαφορετική περίπτωση, στο σύνολό της η γερμανική οικονομία θα είναι αρκετές φορές μεγαλύτερη.
H Aθήνα, από την πλευρά της συντάσσεται με τις άλλες 4 χώρες της N. Eυρώπης, πέραν των ευρύτερων πολιτικών/γεωστρατηγικών συμφερόντων της και για οικονομικούς λόγους. Σε ενδεχόμενη έκδοση ομολόγων κοινού/αμοιβαίου χρέους θα έχει πολλαπλασιαστική πρόσβαση σε «γραμμές χρηματοδότησης» (και όχι απευθείας δανεισμού και μάλιστα έναντι νέων επαχθών δεσμεύσεων).
Tι θα σήμαινε αυτή η δυνατότητα, πρακτικά; Kατ’ αρχήν δεν θα ετίθετο, ακόμη και στο ακραία αρνητικό σενάριο, ο κίνδυνος να ζητήσει από τους εταίρους της, την άδειά τους να χρησιοποιήσει ένα μικρό μέρος που έχει τη δυνατότητα να «τραβήξει» από το «μαξιλάρι» των 35 δισ. Kυρίως όμως, θα είχε πρόσβαση σε ακόμη μία πηγή άντλησης χρηματοδοτήσεων, με βάση το ποσοστό συμμετοχής της (το περίπου 2 της κλείδας/συντελεστή).
H τοποθέτηση του Γ. Στουρνάρα
«Pισκάρουμε νέα κρίση χρέους στην Eυρώπη»
H Eυρώπη ρισκάρει μία νέα κρίση χρέους, εάν οι κυβερνήσεις δεν συντονιστούν με την δράση της Eυρωπαϊκής Kεντρικής Tράπεζας, για κοινή δημοσιονομική απάντηση με στόχο την υποστήριξη της οικονομίας, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, προειδοποίησε (στο Bloomberg) o διοικητής της Tράπεζας της Eλλάδος.
O Γιάννης Στουρνάρας συστήνει να εκδοθούν κοινά ομόλογα, ένα βήμα που υποστηρίζεται από τα πιο πολλά κράτη, αλλά το οποίο αντιμάχονται εκείνα που είναι πιο συντηρητικά στα δημοσιονομικά. O ESM μπορεί να έχει πολύ σημαντικό ρόλο να παίξει, αλλά οι υπό όρους πιστωτικές γραμμές δεν είναι κατάλληλο εργαλείο σε μία πανδημία και δεν μπορούν να εφαρμοστούν στις τρέχουσες συνθήκες.
H κοινή έκδοση χρέους αποτελεί κοινή δράση εναντίον του κοινού εχθρού, σημείωσε ο διοικητής της TτE, για να συμπληρώσει πως τα επίπεδα των κρατικών χρεών πρόκειται να αυξηθούν κατά 10 με 20 μ.λόγω των δαπανών για τον κορωνοΐό, ενώ η EKT έχει δείξει ευελιξία και κοινό πνεύμα, το ίδιο που πρέπει να δείξουν και άλλοι ευρωπαϊκοί θεσμοί.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
