Το «αγκάθι» του ESM και τα κοινά σημεία
Νέα συνεδρίαση του Eurogroup σήμερα μετά το χθεσινό ναυάγιο για να βρεθεί η χρυσή τομή γύρω από τα μέτρα που θα συμβάλλουν στην στήριξη των οικονομιών των κρατών-μελών που πλήττονται από την πανδημία.
Μέτρα για τα οποία οι ηγέτες των χωρών-μελών της Ε.Ε. ίσως να κληθούν να δώσουν την οριστική έγκριση, αν αυτό κριθεί απαραίτητο.
Οι υπουργοί Οικονομικών φαίνεται να είναι πιο κοντά σε συμφωνία γύρω από τα μέτρα που θα στηρίξουν βραχυπρόθεσμα επιχειρήσεις, εργαζόμενους αλλά και τον τομέα της υγείας. Ωστόσο υπάρχει χάσμα σε σχέση με τον τρόπο χρηματοδότησης για την ανάκαμψη των ευρωπαϊκών οικονομιών.
Πιο κοντά σε συμφωνία βρίσκονται:
-στην παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρομεσαίες, ύψους 200 δισ. ευρώ
-στην προστασία της απασχόλησης μέσω της εφαρμογής του προγράμματος της Κομισιόν SURE, ύψους 100 δισ. ευρώ. Πρόγραμμα το οποίο δεν δείχνει να συναντά σημαντικές αντιστάσεις από τα κράτη-μέλη. Ωστόσο θα χρειαστούν περαιτέρω διευκρινίσεις όπως π.χ. η χρονική διάρκεια εφαρμογής του.
Που «κολλάει» ο ESM
Το μεγάλο «αγκάθι» παραμένουν οι όροι και προϋποθέσεις με βάση τις οποίες ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα παράσχει δάνεια στις χώρες-μέλη που θα το αιτηθούν. Ζήτημα το οποίο προκάλεσε και την έντονη διαφωνία μεταξύ Ιταλίας και Ολλανδίας. Η βασική διαφωνία αφορούσε στο πόσο αυστηροί θα είναι οι συγκεκριμένοι όροι, με χώρες του Ευρωπαϊκού Βορρά να εστιάζουν στο γεγονός ότι θα πρέπει να υπάρξουν διασφαλίσεις ότι τα χρήματα αυτά θα κατευθυνθούν στην αντιμετώπιση της κρίσης του κορωνοϊού. Η Ολλανδία κυρίως ζητούσε μνημόνιο προσαρμοσμένο σε κάθε χώρα υπό έναν αυστηρότερο μηχανισμό ελέγχου της εφαρμογής των όρων αυτού. Γαλλία και Ισπανία τάχθηκαν υπέρ όρων οι οποίοι θα πρέπει να είναι πιο ελαστικοί, άμεσα συνδεδεμένοι με την κρίση. Σε αυτό που όλοι φαίνεται να συμφωνούν είναι ότι η γνωστή στην Ελλάδα από την εποχή των μνημονίων «τρόικα», απορρίφθηκε από όλες τις πλευρές. Το βασικό σενάριο παραμένει η δυνατότητα παροχής χρηματοδότησης σε κάθε κράτος-μέλος αν το ζητήσει ύψους 2% του ΑΕΠ της χώρας και το συνολικό ποσό να ανέρχεται σε 240 δισ. ευρώ. Ωστόσο έχει προταθεί ως συμβιβαστική λύση ο ESM
-να δώσει δάνεια για την κάλυψη δαπανών υγείας χωρίς όρους & προϋποθέσεις και παράλληλα
-να παρέχει δάνεια για την στήριξη των οικονομιών των κρατών-μελών υπό ορισμένους όρους. Εδώ μένει να δούμε αν οι υπουργοί Οικονομικών θα καταλήξουν και σε άλλες λεπτομέρειες όπως η διάρκεια των δανείων αυτών και ο τρόπος αποπληρωμής τους.
Τα τρία παραπάνω μέτρα ανέρχονται σε 540 δισ. ευρώ, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σύμφωνα με δηλώσεις ευρωπαίων αξιωματούχων στο πρακτορείο Reuters, προειδοποίησε ότι μπορεί να χρειαστεί η λήψη μέτρων ύψους 1,5 τρισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της κρίσης λόγω του κορωνοϊού.
Το θέμα του κορωνο-ομολόγου δεν φαίνεται να τέθηκε προς συζήτηση καθώς χώρες όπως Γερμανία, Ολλανδία, Φινλανδία και Αυστρία εξακολουθούν να διαφωνούν. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν παραμένει στο τραπέζι. «Η Ολλανδία ήταν και παραμένει αντίθετη στην ιδέα των ευρωομολόγων. Πιστεύουμε ότι αυτό θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από ότι λύσεις για την Ε.Ε. Θα πρέπει να εγγυηθούμε τα χρέη άλλων χωρών που δεν είναι λογικό. Η πλειοψηφία του Eurogroup συμμερίζεται αυτή την άποψη και δεν υποστηρίζει τα ευρωομόλογα» δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας μετά τη διακοπή της συνεδρίασης του Eurogroup.
Όσον αφορά τη γαλλική πρόταση, δηλαδή τη δημιουργία ενός Ταμείου Ανάκαμψης, ξεχωριστό από τον πολυετή προϋπολογισμό της Ε.Ε. 2021-2027, οι υπουργοί Οικονομικών παραδέχθηκαν ότι ευρωπαϊκή οικονομία μπαίνει σε βαθιά ύφεση (με κάποιες πληροφορίες να κάνουν λόγο για ύφεση στην Ευρώπη που θα φτάσει στο 10%) και αποτελεί ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούνται. Ωστόσο οι τελικές αποφάσεις πιθανότατα να παραπεμφθούν στους ηγέτες των χωρών-μελών.