Ο «μαύρος» χρυσός θα πιάσει «πάτο» τον Ιούνιο σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους
«Το πετρέλαιο είναι μια απαίσια επένδυση επειδή δεν είναι επένδυση. Είναι ένα στοίχημα, με μια ενεργοποιημένη ωρολογιακή βόμβα προσδεδεμένη πάνω του». Τα λόγια με τα οποία ο «γκουρού» των ενεργειακών αγορών, Dan Dicker περιέγραφε το trading του «μαύρου χρυσού», αποδεικνύονται προφητικά.
Ίσως όχι τόσο, όσο η προειδοποίησή του, τις πρώτες μέρες του χρόνου ότι «οι τιμές του πετρελαίου δεν θα μείνουν για πολύ σταθερές», αλλά η αλήθεια είναι πως οι αναλυτές περίμεναν την πτώση του πετρελαίου. Και πολλοί από αυτούς περιμένουν μια νέα βουτιά, ακόμα και σε μεγαλύτερα ιστορικά χαμηλά, παρασύροντας και το διεθνές benchmark, το αργό Brent.
Tου Γ. KAPAΓIANNH
Αυτό που δεν ήταν αναμενόμενο, ήταν η έκταση της καταστροφής στις τιμές του πετρελαίου. Τη Δευτέρα, οι αγορές γύρισαν για πρώτη φορά σε αρνητικό πρόσημο με τα συμβόλαια Μαΐου για το αμερικανικό WTI σε ιστορικά χαμηλά. Στην πράξη, είδαμε έναν από τους βασικούς εξαγωγείς πετρελαίου των ΗΠΑ, την Plains All American Pipelines, να μην πληρώνει για να αγοράσει πετρέλαιο, αλλά να ζητά από τους παραγωγούς της Eastern Kansas Common να την πληρώσουν με 0,55 δολάρια το βαρέλι, για να ξεφορτωθούν τις ποσότητες που είχαν πάνω τους. Τις επόμενες μέρες οι τιμές έκαναν ένα rebound, με την επικεφαλής της Vanda Insights, Vandana Hari, να λέει πως «αυτό δεν είναι rebound, απλά οι τιμές του πετρελαίου παίρνουν μια ανάσα», πριν ξαναβουτήξουν.
Η τέλεια καταιγίδα
Η αλήθεια είναι πως οι επικρατούσες συνθήκες διεθνώς, σχημάτισαν και συνεχίζουν να σχηματίζουν την «τέλεια καταιγίδα» με το πετρέλαιο να μετατρέπεται πλέον σε είδος εν αφθονία, σε… περίσσευμα: Αρχικά, η Ρωσία «έσπασε» τη συμμαχία του OPEC+, αρνούμενη να υπογράψει περικοπή της παραγωγής -προφανώς για να χτυπήσει τιμολογιακά τους Αμερικανούς παραγωγούς- γεγονός που έριξε τις τιμές.
Η Σαουδική Αραβία απάντησε στον πόλεμο τιμών με πόλεμο όγκου, αυξάνοντας την παραγωγή της και «πνίγοντας» τις αγορές με πετρέλαιο, ρίχνοντας περαιτέρω τις τιμές. Η συμφωνία που ακολούθησε, για περικοπή που μπορεί να φτάσει και τα 20 εκατ. βαρέλια τη μέρα, φαινομενικά θα μπορούσε να σώσει την παρτίδα. Όχι όμως τώρα.
Η παραγωγή και η δραστηριότητα παγκοσμίως έχει παγώσει, λόγω των lockdowns για να αντιμετωπιστεί η πανδημία του κορωνοϊού, γεγονός που σημαίνει ότι η ζήτηση έχει πέσει στα τάρταρα. Πρακτικά, λοιπόν, το πετρέλαιο που παράγεται, όσο και αν είναι αυτό, μιας και δεν κατευθύνεται σε παραγωγικές διαδικασίες, θα πρέπει κάπου να αποθηκευτεί. Και εκεί ακριβώς έσκασε η (πρώτη) ωρολογιακή βόμβα για την οποία μίλαγε πάντα ο Dicker.
«Πλημμυρισμένες». Έτσι χαρακτηρίζουν τις αποθήκες πετρελαίου διεθνώς οι αναλυτές. Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα των διυλιστηρίων της Ινδίας που έχουν φτάσει στο 95% της δυνατότητας αποθήκευσης καυσίμων και της Νιγηρίας, που πλέον έχει μηδενικά περιθώρια αποθήκευσης. Με τα διυλιστήρια διεθνώς να βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση και τις πλωτές αποθήκες (τάνκερ) να έχουν επίσης «φουλάρει» με 160 εκατ. τόνους πετρελαίου ανά τον κόσμο, οι αναλυτές λένε πως τα χειρότερα για τις τιμές πετρελαίου είναι μπροστά και πως δεν έχουμε δει ακόμα το tank bottom, τον… «πάτο» της δεξαμενής, σε ό,τι αφορά τις τιμές πετρελαίου.
Ο επικεφαλής pricing εμπορευμαύτων της S&P Global Platts, S&P Global Platts, Dave Ernsberger, λέει ότι στις ΗΠΑ, η μεγαλύτερη και σημαντικότερη αποθήκη αργού, αυτή του Cushing, στην Οκλαχόμα, «είναι το ίδιο γεμάτη για τον Ιούνιο, αν όχι πιο γεμάτη, απ’ ό,τι ήταν τον Μάιο. Ήδη η Cushing είναι κατά 70-80% full, και αυτό τεχνικά σημαίνει ότι έχει κλείσει.
Οπότε, εύκολα θα μπορούσαμε να δούμε σύντομα το ίδιο σενάριο και στα συμβόλαια Ιουνίου». Ο Ernsberger λέει ότι εκτός του Ιουνίου, υπάρχει μια ζώνη κινδύνου οκτώ εβδομάδων (από σήμερα) και «όποιος νομίζει ότι το πετρέλαιο έπιασε πάτο, παίζει με τη φωτιά και μοιάζει να προσπαθεί να πιάσει ένα μαχαίρι που πέφτει. Τόσο αδύνατο είναι να το πεις».
Με το μεγαλύτερο μέρος του Brent να είναι αποθηκευμένο σε τάνκερ, σε αντίθεση με το αμερικανικό αργό που βρίσκεται σε επίγειες αποθήκες στην καρδιά των ΗΠΑ, ο αναλυτής λέει ότι οι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες «πρέπει να δουν καλύτερα, επειδή το Brent δεν είναι μακριά από το WTI και ο κόσμος ξεμένει από αποθήκες. Οι προβλέψεις μας λένε ότι συνολικά, οι αποθήκες σε όλο τον κόσμο θα φουλάρουν ως τα τέλη Μαΐου, αρχές Ιουνίου».
Για τους Αμερικανούς παραγωγούς, «το επόμενο λογικό βήμα θα είναι τα λουκέτα και οι χρεοκοπίες», λέει η αναλύτρια στη Rystad Energy, Louise Dickson. «Αν αυτά γίνουν πραγματικότητα τον επόμενο μήνα, τότε θα μπορούμε να αισιοδοξούμε τον Ιούνιο, αλλά τώρα, με δεδομένη τη μικρή ανταπόκριση στις περικοπές του OPEC+, η αισιοδοξία δεν υπάρχει και θα μπορούσαμε να δούμε να επαναλαμβάνονται όσα ζήσαμε, τον επόμενο μήνα».
Σε αυτά, συμφωνούν, καθώς φαίνεται, όλοι οι αναλυτές. Ο αναλυτής της Mizuho Bank, ο οποίος είχε «δει» έναν μήνα πριν τις αρνητικές τιμές στον αργό, τώρα αναρωτιέται: «Θα πιάσουμε τα -100 δολάρια το βαρέλι τον επόμενο μήνα; Πολύ πιθανό. Ο αναλυτής της Oilx, Florian Thaler, λέει πως «κινούμαστε προς παγκόσμια tank tops στα τέλη Μαΐου ή τις αρχές Ιουνίου» ενώ ο ιδρυτής του πετρελαϊκού hedge fund Andurand, Pierre Andurand, προβλέπει πως «στην πολύ επικίνδυνη αγορά, που είναι αυτή του πετρελαίου τη δεδομένη στιγμή, ενδέχεται να δούμε αρνητικές τιμές ή πολύ αρνητικές τιμές».
Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
«Αύξηση 50% στη ζήτηση για θέρμανσης»
Η πτώση στις τιμές του πετρελαίου μπορεί να δίνει «ανάσα» στην ελληνική βιομηχανία, καθώς μειώνει το ενεργειακό κόστος παραγωγής, όμως δεν έχει άμεσο αντίκρυσμα στον μέσο Έλληνα. Κι αυτό γιατί δεν υπάρχει, ούτε και αναμένεται μεγάλη πτώση στις τιμές της αντλίας, δηλαδή στα υγρά καύσιμα. Ο λόγος, όπως εξηγεί ο ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Καυσίμων, Γιώργος Ασμάτογλου, είναι ότι δεν υπάρχει στη χώρα μας περιθώριο μείωσης των τιμών, λόγω του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και του ΦΠΑ.
Παρόλα αυτά, υπάρχει ένα σημείο που φαίνεται πως ευνοείται: Τις τελευταίες μέρες, στην ελληνική αγορά, λόγω των καιρικών συνθηκών και της μείωσης της τιμής, η ζήτηση για πετρέλαιο θέρμανσης αυξήθηκε κατά 50%, όπως αποκάλυψε ο κ. Ασμάτογλου. Αυτός άλλωστε, προτείνει και στον κόσμο να αγοράσει τώρα πετρέλαιο θέρμανσης για να εκμεταλλευθεί τη συγκυρία, μιας και δεν αναμένεται αλλαγή στις τιμές στα καύσιμα κίνησης:
«Θα δούμε μια τιμή, το 1,35 ευρώ την αμόλυβδη για παράδειγμα, να γίνεται 1,30. Αυτό που αξίζει ο κόσμος να αγοράσει τώρα είναι πετρέλαιο θέρμανσης, γιατί τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο θα είναι ακριβότερα».
Ο κόσμος μας γίνεται… μικρότερος λόγω της πετρελαϊκής κρίσης
Μπορεί το πετρέλαιο να αλλάξει τον κόσμο; Σε επίπεδο διεθνών μεταφορών, εξηγούν οι αναλυτές, το (πολύ) φθηνό πετρέλαιο σημαίνει πως ο κόσμος γίνεται μικρότερος. Οι αποστάσεις μπορούν πια να εκμηδενιστούν. Με τα κόστη μεταφορών να πέφτουν, μια αλυσίδα βιομηχανιών βγαίνει ευνοημένη… Η πρώτη ανάγνωση, ότι η πτώση της τιμής του πετρελαίου ρίχνει τα κόστη παραγωγής στις βιομηχανίες που το χρησιμοποιούν ως καύσιμο κίνησης, ή ως πρώτη ύλη, είναι μάλλον επιφανειακή.
Επειδή στην πραγματικότητα, δεν πέφτει μόνο το κόστος της ενέργειας που χρειάζεται να καταναλώσει μια βιομηχανία, και δεν μειώνεται το μεγαλύτερο έξοδο στην παγκόσμια βιομηχανία μεταφορών (κάτι που σημαίνει ότι οδηγούμαστε σε μείωση του κόστους αποστολών), αλλά επηρεάζεται όλη η αλυσίδα και σε διάφορους τομείς. Κυριολεκτικά αλλάζει τον κόσμο.
Χαρακητριστικό είναι το παράδειγμα της αγροτικής βιομηχανίας: Όσο αυξάνεται η απόσταση την οποία μπορεί να διανύσει ένα προϊόν χωρίς να επηρεαστεί σημαντικά η τιμή του, τόσο οι αγρότες από κάθε γωνιά του πλανήτη εμπλέκονται σε έναν έντονο μεταξύ τους ανταγωνισμό. Έτσι, ανάλογα με το κόστος παραγωγής σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου, κάτι τέτοιο μεταφράζεται είτε σε ευκαιρία, είτε σε πρόκληση.
Στην σύνδεση της τιμής πετρελαίου και λιπασμάτων αναφέρεται και πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν, η οποία σχολιάζει το ενδεχόμενο μείωσης της τιμής των λιπασμάτων το προσεχές διάστημα, αφού αποτελεί την πρώτη ύλη για πολλά χημικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των διαλυτών, των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων. Επιπλέον, χαμηλότερες τιμές για ενέργεια σημαίνει ότι αφαιρείται πίεση από τις ταμειακές ροές των εκμεταλλεύσεων για τη λειτουργία των μηχανημάτων, τις γεωτρήσεις και οποιεσδήποτε άλλες ενεργοβόρες εργασίες στην πρωτογενή παραγωγή. Φυσικά, μειωμένα θα είναι και τα έξοδα των μεταφορών.
Στους διάφορους κλάδους παραγωγής, η δραματική πτώση των τιμών του πετρελαίου, επηρεάζει άμεσα και έμμεσα κόστη στην παραγωγική διαδικασία προς όφελος των παραγωγών.
Όμως ο κόσμος, αλλάζει και με άλλους τρόπους. Πολλές βιομηχανίες θα αναγκαστούν να αλλάξουν τα προϊόντα και τη στόχευσή τους. Για παράδειγμα, στην αεροπορική βιομηχανία και στις αυτοκινητοβιομηχανίες, η εστίαση ως τώρα, ήταν στα μοντέλα τα οποία είχαν μικρότερη κατανάλωση. Με το καύσιμο να μην αποτελεί… ζήτημα πια, αλλά και τον κόσμο να βιώνει το σοκ του lockdown ίσως να αλλάξει η εστίαση.
Το Airbus A320neo και το Boeing 737 Max είναι αεροπλάνα τα οποία αναπτύχθηκαν μετά τη Μεγάλη Ύφεση, όταν οι τιμές των καυσίμων αυξάνονταν ξανά. Kαι οι αεροπορικές εταιρείες αναζητούσαν μοντέλα που θα τους βοηθήσουν να μειώσουν το κόστος των καυσίμων.
Ο αναλυτής Aboulafia εκτιμά ότι οι κατασκευαστές μεγάλων αεροσκαφών, όπως η Airbus και η Boeing, θα έχουν δεχθεί περίπου 1.000 ακυρώσεις σε παραγγελίες φέτος. Θα είναι από τους χαμένους. Ταυτόχρονα, οι ήδη κατεστραμμένες αεροπορικές εταιρίες, θα δουν στα χαμηλά καύσιμα, ένα ακόμα δέλεαρ στο να παρέχουν ακόμα φθηνότερα εισιτήρια, όταν ανοίξουν οι οικονομίες.
Η JP MORGAN CHASE ΚΑΘΗΣΥΧΑΖΕΙ
Μπορεί να γίνει trigger για συστημική κρίση;
Η ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΕΥΝΟΕΙΤΑΙ, ΑΛΛΑ ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ ΑΝΗΣΥΧΟΥΝ
Με την τιμή του πετρελαίου να δείχνει πως κινείται ασταμάτητα προς τον… πάτο του βαρελιού, σε κάποιους τομείς υπάρχει κινητικότητα και νευρικότητα. Τι έρχεται για το αύριο; Όσο η ναυτιλιακή κοινότητα μαζεύει κέρδη με τους ναύλους να εκτοξεύονται –ειδικά για τα supertankers, στα οποία οι Greeks είναι πρωταγωνιστές- οι επενδυτές στις χρηματαγορές φαίνονται πολύ ανήσυχοι. Υπάρχει, άραγε, πιθανότητα το πετρελαϊκό σοκ να αποτελέσει το “trigger” για ένα νέο παγκόσμιο χρηματιστηριακό κραχ;
«Όχι», λένε οι αναλυτές της JP Morgan Chase & Co, οι οποίοι τονίζουν πως οι συστημικές επιπτώσεις από την καταβαράθρωση της τιμής του πετρελαίου δεν είναι τραγικές. «Η κατάρρευση αυτής της εβδομάδας δεν είναι τόσο ανησυχητική συστημικά», γράφει σε σημείωμά του προς τους επενδυτές ο υπεύθυνος στρατηγικής της JP Morgan Chase, John Normand. «Πόσο πρέπει τα 20 δολάρια το βαρέλι ή υποχώρηση των τιμών κάτω από το μηδέν να ανησυχούν τους διεθνείς επενδυτές; Η σύντομη απάντηση κατά την άποψή μας είναι: Πολύ λιγότερο από ό, τι στο παρελθόν».
Ο αναλυτής εξηγεί πως ο κλάδος της ενέργειας έχει περιορισμένη επίδραση στον δείκτη S&P 500, ενώ τα προγράμματα αγοράς περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται σε εξέλιξη από τις παγκόσμιες κεντρικές τράπεζες για να μειώσουν την αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές και οι προσαρμογές της παραγωγής στην ίδια τη βιομηχανία πετρελαίου είναι μερικοί από τους λόγους που πρέπει να καθησυχάσουν τους επενδυτές.
Οι κινήσεις στα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία δείχνουν «ελεγχόμενες», κατά τα πρότυπα της τυπικής ύφεσης, παρά το γεγονός ότι τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης West Texas Intermediate του επόμενου μήνα υποχώρησαν αυτή την εβδομάδα στα -37 δολάρια το βαρέλι, μία πρωτοφανή εξέλιξη, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά σε σημείωμά του ο υπεύθυνος στρατηγικής Normand.
Την ίδια ώρα, στον κλάδο της ναυτιλίας, με εκατοντάδες τάνκερ, «φουλαρισμένα» με 160 εκατ. βαρέλια αργού να είναι δεμένα σε λιμάνια ανά τον κόσμο και με τις αποθήκες να έχουν φουλάρει, οι ιδιοκτήτες τέτοιων πλοίων είναι περιζήτητοι. Τα τηλέφωνα των εφοπλιστών που διαθέτουν καράβια μεταφοράς πετρελαίου έχουν «σπάσει», καθώς όλοι ψάχνουν τα τελευταία διαθέσιμα πλοία για να αποθηκεύσουν πετρέλαιο.
Πολλοί «δυνατοί παίκτες», κυρίως πετρελαϊκές από τον αραβικό κόσμο, είχαν προβλέψει την κρίση και, τους προηγούμενους μήνες είχαν προχωρήσει σε ναύλωση τανκερ ανά δεκάδες, οδηγώντας τους ναύλους σε ένα ράλλυ, το οποίο συνεχίζεται ως σήμερα, φτάνοντας σε αστρονομικές τιμές. Από 120.000 ευρώ ημερησίως, στα τέλη Μαρτίου, οι ναύλοι εκτοξεύθηκαν σε άνω των 200.000 δολαρίων την ημέρα στις αρχές Απριλίου, με τις τιμές να αναμένεται να μεγαλώσουν πολύ περισσότερο το επόμενο διάστημα, όσο δεν υπάρχουν πλέον διαθέσιμα δεξαμενόπλοια και δεν υπάρχει χώρος αποθήκευσης του πετρελαίου.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ