Η ελληνική οικονομία θα παρουσιάσει την μεγαλύτερη ύφεση μεταξύ των χωρών της ΕΕ με σημαντική αύξηση της ανεργίας και πιθανή απώλεια έως και 160.000 θέσεων εργασίας, αναφέρει στις εαρινές προβλέψεις της η Κομισιόν, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.
Σύμφωνα με την Κομισιόν η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί φέτος κατά 9,7%, αλλά θα ανακάμψει με ρυθμό 7,9% το 2021, με το αναγκαστικό lockdown να αποτελεί την αιτία ανακοπής της θετικής της πορείας η οποία είχε ξεκινήσει την τελευταία 2ετία.
Ακόμη πιο δυσοίωνη είναι η εκτίμηση της Επιτροπής για την αγορά εργασίας, καθώς εκτιμά ότι η ανεργία θα φθάσει στο 19,9%, δηλαδή θα υπάρξουν 160.000 χαμένες θέσεις εργασίας εντός του τρέχοντος έτους, σε μία ακόμη απόδειξη των επιθετικών συνεπειών της πανδημίας.
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης τοποθετείται στο 6,4%, ενώ εκτιμάται ότι το χρέος θα φθάσει στο επίπεδο του 196,4% του ΑΕΠ.
Όπως αναφέρει η έκθεση της Κομισιόν για την Ελλάδα: «Η οικονομία της Ελλάδας εισήλθε το 2020 με σχετικά θετική πορεία. Η αύξηση του ΑΕΠ το 2019 έφτασε το 1,9%, οριακά χαμηλότερα των προσδοκιών. Η ανάπτυξη στηρίχθηκε στην εγχώρια ζήτηση και λιγότερο στις εξαγωγές. Η αγορά εργασίας εμφάνισε βελτίωση και η απασχόληση αυξήθηκε κατά 2%, με αποτέλεσμα τη περαιτέρω μείωση της ανεργίας στο 17,3% για το 2019.
Αν και οι επιπτώσεις του lockdown θα «συγκεντρωθούν» κατά κύριο λόγο στο β’ τρίμηνο του 2020, ο τουριστικός κλάδος θα επηρεαστεί, το πιθανότερο και το γ’ τρίμηνο, καθώς οι περιορισμοί στα ταξίδια αναμένεται να παραμείνουν σε ισχύ και η εξωτερική ζήτηση για ταξίδια στο εξωτερικό μπορεί να παραμείνει υποτονική. Αφού πάνω από το 70% των τουριστικών εσόδων συγκεντρώνονται στους βασικούς θερινούς μήνες, τα εμπόδια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα έχουν μεγάλη επίπτωση στις συνολικές εξαγωγές υπηρεσιών το 2020.
Εν μέσω περιορισμένων ευκαιριών κατανάλωσης κατά τη διάρκεια του lockdown και του μειούμενου διαθέσιμου εισοδήματος, η ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται να εμφανίσει ιδιαίτερα ισχυρή πτώση το 2020. Τα δημοσιονομικά μέτρα που εφαρμόζονται κατά τη διάρκεια της περιόδου του lockdown για να προστατευθεί η οικονομία, αναμένεται πως θα αποτελέσουν «μαξιλάρι» για τις καταναλωτικές δαπάνες σε κάποιον βαθμό και θα ανοίξουν τον δρόμο για μια ταχύτερη ανάκαμψη το 2021. Οι επενδύσεις αναμένεται να επηρεαστούν πολύ από την αυξημένη αβεβαιότητα και τον χαμηλότερο τζίρο το 2020, όμως η στήριξη ρευστότητας που παρέχουν η ελληνική κυβέρνηση και οι θεσμοί της ΕΕ θα βοηθήσουν τις εταιρείες να γεφυρώσουν την περίοδο του lockdown και να επιταχύνουν την ανάκαμψη.
Λόγω της παγκόσμιας φύσης της κρίσης, οι εξαγωγές αναμένεται να υποχωρήσουν το 2020. Οι κύριες εξαγωγικές αγορές της Ελλάδας αναμένεται να είναι μεταξύ αυτών που θα επηρεαστούν περισσότερο, οδηγώντας σε πτώση της ζήτησης για ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες, κάτι που θα μεγεθυνθεί και από το μεγάλο μερίδιο που έχουν στις εξαγωγές ο τουρισμός και η ναυτιλία.
Ενώ λόγω των μέτρων που έλαβε η κυβέρνηση για να προστατεύσει την αγορά εργασίας αναμένεται να αποφευχθούν μεγάλης κλίμακας απολύσεις και χρεοκοπίες, ωστόσο θα μπορούσαν και πάλι να χαθούν περίπου 160.000 θέσεις εργασίας λόγω της κρίσης και το ποσοστό της ανεργίας θα μπορούσε να αυξηθεί στο 20% το 2020. Η μερική ανάκαμψη το 2021 αναμένεται να έχει θετικές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας, φέρνοντας το ποσοστό της ανεργίας κοντά στο 16,5%. Η πτωτική πίεση από τους μισθούς, τις τιμές της ενέργειας και της βιομηχανικής παραγωγής αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση των τιμών καταναλωτή κατά 0,6% το 2020 και σε περιορισμένη αύξηση το 2021.
Η μεγάλη έκθεση της Ελλάδας στους ταξιδιωτικούς περιορισμούς αποτελεί πηγή πτωτικών κινδύνων. Λόγω της ισχυρής συγκέντρωσης του τουρισμού στους θερινούς μήνες, ακόμα και μια μικρή παράταση των περιορισμών πέραν αυτού που θεωρείται βασικό σενάριο θα μπορούσε να έχει ισχυρή πτωτική επίπτωση. Επιπλέον, η επίπτωση της κρίσης στον μεγάλο τομέα των υπηρεσιών και στις μικρές επιχειρήσεις, που είναι πιο ευάλωτες, θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη απ’ όσο αναμένονταν και να εμποδίσει την ανάκαμψη.
Τα δημοσιονομικά μεγέθη
Η Κομισιόν αναφέρει στην έκθεσή της πως το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης της Ελλάδας κατέγραψε πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ το 2019, χάρη στις ισχυρές επιδόσεις των εσόδων καθώς και στις μεταφορές των κερδών SMP-ANFAs. Το πρωτογενές πλεόνασμα που παρακολουθείται στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας, έφτασε το 3,5% του ΑΕΠ το 2019.
Το ισοζύγιο του προϋπολογισμού θα επιδεινωθεί σημαντικά το 2020 λόγω της λειτουργίας των αυτόματων σταθεροποιητών και του κόστους των μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης. Το μέγεθος των δημοσιονομικών μέτρων ανέρχεται στο 6,9% του ΑΕΠ. Το πακέτο περιλαμβάνει ειδικά επιδόματα ανεργίας, εξαιρέσεις στις συνεισφορές για την κοινωνική ασφάλιση για ορισμένους υπάλληλους που επηρεάζονται από την κρίση, αυξημένες δαπάνες στην υγεία, επιστρεπτέα προκαταβολή για επιχειρήσεις και άλλα μέτρα. Ορισμένα από τα μέτρα θα υποστηριχθούν από την ΕΕ ή από τον ελληνικό προϋπολογισμό επενδύσεων.
Η κυβέρνηση υιοθέτησε επίσης μέτρα ύψους 1,9% του ΑΕΠ που στόχο έχουν την ενίσχυση της ρευστότητας του ιδιωτικού τομέα. Η πληρωμή ορισμένων φορολογικών υποχρεώσεων αναβλήθηκε για το φθινόπωρο, και οι αρχές δημιούργησαν ένα πρόγραμμα εγγυήσεων πιστώσεων που εφαρμόζεται μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, που μπορεί να «ξεκλειδώσουν» δάνεια έως 5% του ΑΕΠ. Τα μέτρα που υιοθετήθηκαν για την καταπολέμηση της πανδημίας έχουν προσωρινή μόνο επίπτωση το 2020.
Ύφεση 7,7% στην ΕΕ
Στην ευρωζώνη η πτώση του ΑΕΠ αναμένεται στο 7,7% για το 2020, με ανάπτυξη κατά 6,3% του χρόνου. Για τη Γερμανία προβλέπει ύφεση 6,5% φέτος και ανάπτυξη 5,9% το 2021, για την Ισπανία πτώση του ΑΕΠ κατά 9,4% φέτος και ανάπτυξη 7,0% το 2021, ενώ για την Ιταλία, ύφεση 9,5% το 2020 και ανάπτυξη 6,5% του χρόνου.
Για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης η ύφεση θα φθάσει στο 7,5% για το 2020, με την οικονομία να ανακάμπτει με ρυθμό 6% το 2021.