Το πρόγραμμα τριών πυλώνων της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
Ισχυρή απάντηση στις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας του Covid-19 ανακοίνωσε την Τετάρτη η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με το συνολικό ύψος του προγράμματος «Next Generation EU» να ανέρχεται στα 1,9 τρισ. Ευρώ, εκ των οποίων τα 750 δισ. να αποτελούν το πολυσυζητημένο Ταμείο Ανάκαμψης.
Τα κράτη μέλη, για να έχουν πρόσβαση στα πακέτα, θα πρέπει να παρουσιάσουν συγκεκριμένα κοστολογημένα σχέδια τα οποία θα προσανατολίζονται στην φιλοσοφία του προγράμματος για τον περιβαλλοντικό και ψηφιακό μετασχηματισμό των οικονομιών των 27 κρατών μελών.
Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα στηρίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες:
Ο πρώτος πυλώνας
* Ένα ταμείο για τη διευκόλυνση της ανάκαμψης της οικονομίας (Recovery and Resilience Facility) με προϋπολογισμό 560 δισεκατομμυρίων ευρώ τα οποία θα διατίθενται υπό μορφή επιχορηγήσεων αλλά και δανείων. Με αυτή την πρωτοβουλία τα κράτη – μέλη θα υποστηρίξουν επενδύσεις και θα εφαρμόσουν μεταρρυθμίσεις για την βιώσιμη ανάκαμψη της οικονομίας. Τα κράτη – μέλη της ΕΕ θα παρουσιάσουν τα δικά τους προσαρμοσμένα εθνικά σχέδια ανάκαμψης, με βάση τις προτεραιότητες που προσδιορίζονται από το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο
* Μια νέα πρωτοβουλία, το REACT-EU, που θα παρέχει συμπληρωματική υποστήριξη για τη συνοχή στα κράτη – μέλη με προϋπολογισμό 55 δισ. ευρώ, διαθέσιμα από το 2020. Η πρωτοβουλία θα διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει διακοπή στη χρηματοδότηση βασικών στόχων για την αντιμετώπιση της κρίσης. Θα υποστηρίξει εργαζόμενους και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τα εθνικά συστήματα υγείας και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και θα αφορούν όλους τους τομείς, από τον τουρισμό μέχρι τον πολιτισμό.
* Για να υποστηρίξει την πράσινη μετάβαση, η Επιτροπή προτείνει την παροχή πρόσθετης χρηματοδότησης για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό γεωργικό ταμείο αγροτικής ανάπτυξης, ενώ και τα ταμεία Συνοχής θα ενισχυθούν ώστε να παρέχουν μεγαλύτερη ευελιξία.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά στην επανεκκίνηση της οικονομίας της ΕΕ και περιλαμβάνει
* Ένα νέο μέσο υποστήριξης για την κινητοποίηση ιδιωτικών πόρων για την υποστήριξη επιχειρήσεων που επλήγησαν από την κρίση. Οι επενδύσεις θα διοχετεύονται σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε τομείς, περιφέρειες και κράτη – μέλη που πλήττονται περισσότερο. Με αυτό το εργαλείο θα βοηθηθούν τα κράτη – μέλη που δεν μπορούν να υποστηρίξουν πληττόμενες επιχειρήσεις μέσω κρατικών ενισχύσεων. Μπορεί να τεθεί σε λειτουργία από το 2020 και θα έχει προϋπολογισμό 31 δισεκατομμύρια, με στόχο να διαθέσει μέσω μόχλευσης περισσότερα από 300 δισεκατομμύρια ευρώ.
* Η Επιτροπή προτείνει την αναβάθμιση του InvestEU, ως το επενδυτικό πρόγραμμα – ναυαρχίδα της ΕΕ, υπερδιπλασιάζοντας τα κεφάλαιά του .
* Εκτός από τα παραπάνω, θα δημιουργηθεί ένα ταμείο επενδυτικής διευκόλυνσης εντός του InvestEU που θα μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις έως 150 δισ. ευρώ.
Ο τρίτος πυλώνας αφορά στα μαθήματα από την κρίση και την πρόληψη
* Δημιουργία ενός νέου αυτόνομου προγράμματος, του EU4Health, με προϋπολογισμό 9,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για επενδύσεις στους τομείς της πρόληψης, της προμήθειας φαρμάκων και εξοπλισμού και την μακροπρόθεσμη ενίσχυση των συστημάτων υγείας.
* Ενίσχυση ύψους 2 δισεκατομμυρίων ευρώ για τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης, ο οποίος θα επεκταθεί και θα ενισχυθεί για να εξοπλίσει την Ένωση για την προετοιμασία και την αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων.
* Ποσό 94,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για το Horizon Europe, το οποίο θα ενισχυθεί για να χρηματοδοτεί έρευνες ζωτικής σημασίας για την υγεία και τις πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις.
* Υποστήριξη των διεθνών εταίρων της ΕΕ μέσω 16,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για εξωτερική δράση, συμπεριλαμβανομένης της ανθρωπιστικής βοήθειας.
