Οι στόχοι της ελληνικής κυβέρνησης στην τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών
Σε εξέλιξη βρίσκεται η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με τηλεδιάσκεψη, για μια πρώτη συζήτηση των 27 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων επί του επόμενου πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ 2021 – 2027 και της πρότασης της Κομισιόν για ένα εργαλείο υποστήριξης της ανάκαμψης – το Next Generation EU (NGEU) ύψους 750 δισ.ευρώ.
Στη Σύνοδο η Ελλάδα προσέρχεται με την ατζέντα των 32 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και των τουρκικών προκλήσεων, καθώς και του μεταναστευτικού.
H ελληνική ατζέντα
Με δύο σημαντικές στοχεύσεις θα συμμετάσχει στην Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η τουρκική προκλητικότητα και τα 32 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελούν και την ατζέντα της ελληνικής κυβέρνησης, ως προς την στόχευση της συζήτησης στη Σύνοδο.
Πρόκειται για την 5η κατά σειρά, τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών από τότε που ξέσπασε η κρίση του κοροναϊού και θα αποτελέσει «σημαντικό βήμα» προς την τελική συμφωνία, σε μία δια ζώσης Σύνοδο Κορυφής που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο.
Είναι η τρίτη φορά που ο πρωθυπουργός βάζει το ζήτημα σε κορυφαίο επίπεδο στην ΕΕ, καθώς επιδιώκει να καταστήσει σαφές ότι το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα με την Τουρκία δεν είναι ένα πρόβλημα διμερές, αλλά αφορά την Τουρκία από τη μία πλευρά και την ΕΕ από την άλλη.
Στην σύνοδο, ο πρωθυπουργός αναμένεται να αναφερθεί και στα 32 δις ευρώ που έχει λαμβάνειν η Ελλάδα, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, για το Ταμείο ανάκαμψης, και αναμένεται να επισημάνει την ανάγκη να επιτευχθεί συμφωνία εντός του Ιουλίου.
Η ατζέντα της Συνόδου
Στη σύνοδο κορυφής, θα εξεταστούν η πρόταση της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ και ο νέος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ.
Από τα 750 δισ. ευρώ, περίπου 500 θα δοθούν ως επιχορηγήσεις και 250 δισεκατομμύρια ως δάνεια, για την ανάκαμψη οικονομιών που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία.
Ολλανδία, Αυστρία, Δανία, Σουηδία, αλλά και η Φινλανδία υποστηρίζουν ότι το ποσό του πακέτου είναι πολύ μεγάλο και επιθυμούν αυτές οι ενισχύσεις να λάβουν περισσότερο τη μορφή δανείων παρά επιχορηγήσεων.
Οι μάχες και οι προσδοκίες
Υπάρχουν ήδη μια σειρά από σημαντικές συγκλίσεις και οι οποίες περιγράφονται στο γράμμα πρόσκλησης του Προέδρου Σαρλ Μισέλ προς τους 27: η ΕΕ χρειάζεται μια εξαιρετική απάντηση σε αυτήν την άνευ προηγουμένου κρίση, ανάλογη με το μέγεθος της πρόκλησης, η απάντηση πρέπει να χρηματοδοτηθεί μέσω δανεισμού της Koμισιόν στις χρηματοπιστωτικές αγορές, αυξάνοντας το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων, θα πρέπει να στοχεύει στους τομείς και τα γεωγραφικά μέρη της Ευρώπης που πλήττονται περισσότερο, το επόμενο ΠΔΠ θα πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να ληφθεί υπόψη η κρίση και πρέπει να εξεταστεί μαζί με το Σχέδιο Ανάκαμψης και πως το συνολικό πακέτο δεν θα πρέπει απλώς να αντιμετωπίσει την άμεση κρίση, αλλά επίσης να προσφέρει την ευκαιρία για πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
Στοιχεία προς διαπραγμάτευση είναι το μέγεθος και τη διάρκεια των διαφόρων στοιχείων του σχεδίου αποκατάστασης, ο καλύτερος τρόπος κατανομής της βοήθειας και της έκδοσης δανείων και επιχορηγήσεων , τα ερωτήματα που σχετίζονται με όρους και διακυβέρνηση, το μέγεθος και το περιεχόμενο του ΠΔΠ και της χρηματοδότησής του, συμπεριλαμβανομένων των ιδίων πόρων.
Όσον αφορά τις τάσεις μεταξύ των Κρατών, Αυστρία, Ολλανδία, Δανία και Σουηδία, εκφράζουν πιο ανοικτά τις διαφωνίες τους για το μέγεθος του Ταμείου και την αναλογία δανείων – επιχορηγήσεων, αν και η Δανία έχει διαχωρίσει τη θέση της, με κυβερνητική ανακοίνωση, από την πιο άκαμπτη στάση των υπολοίπων τριών. Η Φινλανδία έχει τις δικές της ενστάσεις για την αιρεσιμότητα και τη διακυβέρνηση του όλου σχήματος, η Ουγγαρία έχει αφήσει σε διπλωματικό επίπεδο να εννοηθεί ότι δυσαρεστείται από την αλληλεγγύη σε “πλουσιότερες χώρες” και μια σειρά από Κ-Μ έχουν επιμέρους διεκδικήσεις σε σχέση με την Κοινή Αγροτική Πολιτική και το Ταμείο Συνοχής.
Επιπλέον αντικείμενο συζήτησης είναι και η ημερομηνία απόσυρσης του Ταμείου (το κομμάτι των 750 δισ.Ευρώ) σε κάποια ημερομηνία από το 2022 ως το 2024 όπως θα επιθυμούσε μια σειρά από χώρες. Τέλος κάποιοι διαφωνούν με την αύξηση των ιδίων πόρων, εκτιμώντας ότι αυτή θα τις οδηγήσει παρομοίως να αυξήσουν εταιρικούς φόρους, ή άλλα φορολογικά στοιχεία. Βεβαίως η βιντεοδιάσκεψη δεν ευνοεί την άμβλυνση όλων των διαφορών.
Δύο ή τρεις μέρες μετά τη Σύνοδο, ο Πρόεδρος Σαρλ Μισέλ θα παρουσιάσει ένα “διαπραγματευτικό πλαίσιο”, επί όλων των παραπάνω και οι κυβερνήσεις θα αρχίσουν τις ουσιαστικές συζητήσεις. Ως προς το πότε θα διεξαχθεί νέα Σύνοδος με φυσική παρουσία, υπάρχει το ενδεχόμενο της 9ης Ιουλίου (απομακρύνεται), της 16ης και 17ης Ιουλίου και άλλης ημερομηνία τις δυο τελευταίες εβδομάδες του Ιουλίου.
Σε σχέση με το ενδεχόμενο να τεθεί το ζήτημα της Τουρκίας και της στάσης της στην Ανατολική Μεσόγειο, ο κοινοτικός αξιωματούχος τόνισε τα εξής: “όλα τα Κράτη Μέλη έχουν το δικαίωμα να τοποθετηθούν, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου ήταν σε επαφή με τον Πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη και τον Πρόεδρο Ν.Αναστασιάδη και γνωρίζει το θέμα και την κατάσταση. Αν υπάρξει τοποθέτηση θα ακουστεί, αλλά δεν θα ακολουθήσει δομημένη συζήτηση, καθώς έχουμε αποφασίσει να μην υπάρξουν συμπεράσματα. Εξάλλου το ζήτημα θα αποτελέσει το αντικείμενο συζήτησης στις 13/07 στο επίπεδο των Υπουργών Εξωτερικών”.
Σύμφωνα με την ατζέντα: η τηλεδιάσκεψη θα ξεκινήσει στις 10.00 με ανταλλαγή απόψεων με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, David Sassoli. Στη συνέχεια, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα ξεκινήσουν τη συνάντησή τους με παρουσίαση του Πρωθυπουργού της Κροατίας, Αντρέι Πλενκόβιτς, σχετικά με τα αποτελέσματα της Κροατικής Προεδρίας του Συμβουλίου.
Μετά από αυτό, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel και η Πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen θα ενημερώσουν τους ηγέτες για τις συζητήσεις τους με τον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον στη συνάντηση υψηλού επιπέδου ΕΕ-ΗΒ που πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης στις 15 Ιουνίου 2020.