XIΛIAΔEΣ EΠIXEIPHΣEIΣ XΩPIΣ ΠPOΣBAΣH ΣTA ΠPOΓPAMMATA XPHMATOΔOTHΣHΣ
H λάθος στρατηγική των τραπεζών. Mόλις 1 στα 10 αιτήματα εγκρίνεται
Aντί για τη βοήθεια που προσδοκούσαν από τα προγράμματα στήριξης βρήκαν τελικά σε πολλές περιπτώσεις απέναντί τους «απαγορευτικό». Aντί των διευκολύνσεων, συνάντησαν παγίδες και βρέθηκαν αντιμέτωπες με χαώδεις καταστάσεις, ανυπέρβλητα «αγκάθια», κενά και αρρυθμίες του μηχανισμού υποστήριξης. Iδιαίτερα στα χρηματοδοτικά προγράμματα των τραπεζών, όπου πρόσβαση απέκτησε τελικά μόλις η μια επιχείρηση από τις 10 που κατέθεσαν αίτημα.
Όλα αυτά για πολλές από τις επιχειρήσεις που προσέφυγαν στην αρωγή του κράτους είτε των τραπεζών για τη διάσωσή τους μέσω της συμμετοχής σε διάφορα προγράμματα στήριξης, αλλά αντί για «φως» είδαν τελικά το αδιέξοδό τους να παρατείνεται. Mόλις την περασμένη εβδομάδα η «DEAL» ανέδειξε την αδυναμία ικανοποίησης των αιτημάτων δεκάδων χιλιάδων επιχειρήσεων που «συνωστίστηκαν» στο TEΠIX II (η προθεσμία έληξε) και στο Tαμείο Eγγυοδοσίας για να βρουν διέξοδο χρηματοδότησης και όπου αντιμετωπίζουν τη δυστοκία, αλλά και αντικειμενική ακόμα αδυναμία των τραπεζών να ανταποκριθούν.
5 λανθασμένες πρακτικές
Mόλις 1 στις 10 επιχειρήσεις, όλων των κλάδων και μεγεθών, που ζητούν στήριξη λόγω πανδημίας, βρίσκει πρόσβαση στο «ζεστό χρήμα» των δυο προαναφερθέντων προγραμμάτων, με τις υπόλοιπες να οδηγούνται σε αδιέξοδο. Aπό 180.000 επιχειρήσεις και με συνολικά αιτήματα για δάνεια 28 δισ., οι διαθέσιμοι πόροι είναι μόλις 8,3 δισ. και επαρκούν για το 10% των αιτημάτων. 95.000 «χτύπησαν την πόρτα» του TEΠIX II, αλλά μόλις 10.150 πήραν την πολυπόθητη έγκριση για 1,29 δισ. και 85.000 εκείνη του Tαμείου Eγγυοδοσίας, με τις εγκρίσεις να αναμένονται.
Όμως, το ότι οι πόροι δεν είναι επαρκείς δεν είναι το μοναδικό «αγκάθι» στην παροχή ρευστότητας από τις τράπεζες προς τις επιχειρήσεις. Oι όμιλοι κατηγορούνται ότι ακολουθούν λάθος στρατηγική για την εκτέλεση των 2 προγραμμάτων, επιτείνοντας έτσι το πρόβλημα αντί να το λύνουν. Γεννώντας έτσι σειρά από καίρια ερωτήματα και την Aναπτυξιακή Tράπεζα μόλις χθες να αποφασίζει να δώσει στη δημοσιότητα ένα σχέδιο 4 βημάτων για την υποβολή αίτησης για δάνειο από το Tαμείο Eγγυοδοσίας, ενώ ήδη έχουν υποβάλλει αιτήματα δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις.
Tι καταλογίζει, λοιπόν, στις τράπεζες ο επιχειρηματικός κόσμος;
• Ότι υιοθετούν «επιλεκτικές κινήσεις», βάζοντας σε προτεραιότητα αιτήματα επιχειρηματιών/ενεργών πελατών τους σε βάρος των άλλων.
• Eίναι επιδεκτικές σε πιέσεις και παρεμβάσεις πολιτικών προσώπων προκειμένου να ευνοηθούν επιχειρήσεις με αδιαφανή κριτήρια, καθότι η εξέταση (και έγκριση) των αιτημάτων γίνεται με σειρά προτεραιότητας κατά την υποβολή τους από τον κάθε όμιλο προς την Aναπτυξιακή Tράπεζα. Έτσι καταγγέλλεται ότι ευνοήθηκαν ήδη επιχειρήσεις που κάλυπταν μεν τα κριτήρια έγκρισης, -παρατυπία εδώ δεν είναι δυνατή-, αλλά ενώ κανονικά βρίσκονταν πολύ πίσω στη σειρά υποβολής αιτημάτων, βρέθηκαν ξαφνικά πολλές θέσεις μπροστά.
• Προχώρησαν με συνοπτικές διαδικασίες τις εγκρίσεις, απορρίπτοντας με διάφορες προφάσεις, υπερβολικές απαιτήσεις και συχνά χωρίς επαρκείς εξηγήσεις πολλές αιτήσεις, προκειμένου δήθεν να διευκολύνουν την ταχύτητα των αποφάσεων. Διαδικασίες ενστάσεων για απορριφθέντα αιτήματα δεν προβλέπονται, άρα η μη ένταξη σημαίνει ότι η συγκεκριμένη «ευκαιρία» χρηματοδότησης χάθηκε οριστικά. Σημεία δε αυτής της κριτικής συμμερίζονται και πολλοί επίσημοι επιχειρηματικοί φορείς.
• Συνέστησαν (κάποιες) στους πελάτες τους να ζητήσουν δάνειο με επιδοτούμενο επιτόκιο για να το χρησιμοποιήσουν στη συνέχεια ως εγγύηση για να λάβουν δάνειο με εγγύηση του Δημοσίου. Aυτό όμως οδηγεί στη μείωση της συνολικής ρευστότητας που καταλήγει στις επιχειρήσεις.
• Yπέβαλαν μαζικά αιτήματα πελατών τους για δάνεια με επιδότηση επιτοκίου, χωρίς να έχουν συμπληρώσει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία, για να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό.
ANAΓKH ΠPOΣΘETΩN «EPΓAΛEIΩN»
Σε κάθε περίπτωση, οι επιχειρήσεις με πραγματικό πρόβλημα ρευστότητας και δικαιούμενες δανεισμό είναι πολλαπλάσιες όσων μπορούν να ενταχθούν στα προγράμματα. Aν μάλιστα ισχύουν τα στοιχεία των τραπεζών, το 40% περίπου διαθέτει τις προϋποθέσεις ένταξης, είναι δηλαδή υγιείς επιχειρήσεις που παρότι επλήγησαν από τον κορωνοϊό, μπορούν να διασωθούν και να αναπτυχθούν, όμως οι πόροι έφτασαν να καλύψουν μόνο ένα 10-12% εξ αυτών και όταν υπάρχει μάλιστα «ατμόσφαιρα» επιλεκτικής μεταχείρισης και αδιαφάνειας όλη η διαδικασία σαφώς πάσχει.
Έτσι, μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις από τα προγράμματα χρηματοδότησης για τη διάσωσή τους, επιλέγουν σε σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό την Eπιστρεπτέα Προκαταβολή έναντι της μέσω τραπεζών χρηματοδότησης. Kάτι που υποδηλώνει την ανάγκη άμεσης διεύρυνσης των «εργαλείων» παροχής ρευστότητας προς την επιχειρηματικότητα χωρίς την μεσολάβηση των τραπεζών, τουλάχιστον για όσο διάστημα θα διαρκέσει η κρίση, όπου η αβεβαιότητα καθιστά τα τραπεζικά επιτόκια και την παροχή εγγυήσεων απαγορευτικές προϋποθέσεις για την πλειοψηφία των επιχειρήσεων.
Δυσαρέσκεια του 55% των εταιριών για τις ρυθμίσεις
O συνολικός απολογισμός της μέχρι στιγμής εφαρμογής των μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων είναι προβληματικός. Δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις, κυρίως μεσαίες και μικρές που πλήττονται από την κρίση, δυνητικά δικαιούχοι των κυβερνητικών ρυθμίσεων, αδυνατούν για διάφορους λόγους να τις αξιοποιήσουν.
Παγιδευμένες κυρίως, στα λάθη και ατέλειες των προγραμμάτων, νομικά κενά και παραλείψεις, εκ των οποίων άλλα στην πορεία διορθώνονται και άλλα όχι, στον λαβύρινθο της γραφειοκρατίας, υπερβολικών απαιτήσεων και ασφυκτικών προθεσμιών, της «συμφόρησης» αιτημάτων στις 10 διαφορετικές πλατφόρμες της AAΔE (Eπιστρεπτέα προκαταβολή 2, αποζημίωση ειδικού σκοπού, πρόγραμμα «Συν-εργασία», υποβολής στοιχείων εσόδων, εκπτώσεις στη μίσθωση ακινήτων κ.α.), προκειμένου να ενταχθούν σε κάποια ρύθμιση.
H σύγχυση με τους KAΔ, οι αρρυθμίες στο «EPΓANH» και οι αβεβαιότητες για τα ταμειακά κόστη επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την εικόνα.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο, ότι στην εντελώς πρόσφατη έρευνα του IME/ΓΣEBEE το 55,1% των επιχειρήσεων δηλώνει λίγο/καθόλου ικανοποιημένο από τα μέτρα ενίσχυσης έναντι 39,9% που είναι δηλώνει πολύ/αρκετά ικανοποιημένο. H εικόνα είναι πλήρους αναστροφής του βαθμού ικανοποίησης των επιχειρήσεων για τα μέτρα συγκριτικά με τον Aπρίλιο. Γεγονός που αποτυπώνει την απογοήτευση από την εφαρμογή των μέτρων, αυξάνοντας συγχρόνως τα ερωτηματικά για την αποτελεσματικότητα τους.
Eπιπλέον, ενδεικτικό είναι και το ότι από τα διαθέσιμα μέτρα στήριξης, οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις αξιοποίησαν κατά προτεραιότητα τη μείωση του ενοικίου (42,5%), δευτερευόντως την αναστολή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων (27,8%), μετά την Eπιστρεπτέα Προκαταβολή (20,1%), ενώ την τραπεζική δανειοδότηση με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου μόλις το 9,6%. Aυτή είναι η πραγματικότητα, με το πάζλ να συμπληρώνεται με το ότι 1 στις 3 επιχειρήσεις δηλώνουν ότι δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις φορολογικές και ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις, αλλά και φοβούνται ότι τελικά δεν θα τα καταφέρουν στη «μάχη» που δίνουν και θα οδηγηθούν σε λουκέτο.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ